Programma 1. Sociaal Domein

Het regionale werkbedrijf Stedenvierkant is in 2015 opgericht. Vanuit het werkbedrijf worden regionale afspraken gemaakt met betrekking tot werkgeversdienstverlening. Lokale inbedding hebben wij gezocht door het aanstellen van een jobcoach/jobfinder voor 100% per 1 augustus 2015. Deze zoekt actief contact met ondernemers door het afleggen van bedrijfsbezoeken. Het onderzoek naar de toekomst van de sociale werkvoorziening is afgerond en in het najaar van 2016 vindt verdere besluitvorming plaats over de toekomst van de Inclusief Groep en Proson en op welke wijze deze benut worden bij de uitvoering van de Participatiewet.

Bij aanvragen om bijstand beperken wij de instroom zoveel mogelijk door flink in te zetten op handhaving van de rechtmatigheid en proactief te zijn op de doelmatigheid. Bij de aanvraag van de uitkering wordt door de klantmanager in samenwerking met de re-integratieconsulent en de jobcoach een plan van aanpak opgesteld om de uitkeringsafhankelijkheid zo kort mogelijk te laten duren en aanvrager weer te laten participeren in de samenleving.

Vrijwilligerswerk merken wij aan als maatschappelijke participatie. Bij ontbreken van participatie via mantelzorg of vrijwilligerswerk leggen wij een tegenprestatie verplicht op. Na invoering van de verordening wordt bij elke nieuwe aanvraag of heronderzoek hier aandacht aan besteed.

Bij de aanbestedingen nemen wij in 2017 ‘social return’ (inschakeling van werkzoekenden bij opdrachten) als voorwaarde op zoals al vastgelegd in het gemeentelijk inkoopbeleid.

De Sociale Recherche van de Regio Noord-Veluwe (RNV) is belast met de opsporing en bestrijding van fraude in de sociale zekerheid. De resultaten worden gepubliceerd in het jaarverslag en waar nodig scherpen wij het beleid aan. Alle aanvragen worden getoetst op mogelijke fraudesignalen. Vanaf 2015 is er periodiek overleg tussen alle consulenten en de sociaal rechercheur waarbij casussen worden besproken en zo de deskundigheid bevorderd wordt.

Het afgelopen jaar is er flink ingezet op vereenvoudiging van de aanvraag en een meerjarige toekenning van de bijdragen. Per 1 januari 2016 is een nieuwe collectieve zorgverzekering afgesloten inclusief “extra pakket” voor de doelgroep “minima” bij Zilveren Kruis Achmea. Hierdoor worden de extra zorgkosten voor de doelgroep zoveel mogelijk bestreden.

Deze hebben wij benut met de beleidsregels collectieve zorgverzekering en in 2016 vastgestelde verordening voor minima en afgesloten collectieve zorgverzekering.

Door een toename van de werkloosheid en het aantal mensen met schulden en inkomensachteruitgang in het algemeen, moeten mensen met minder geld rondkomen. In 2016 ronden wij een haalbaarheidsonderzoek voor het ‘meer-met-minderhuis’ (meer doen met mindergeld voor de minimadoelgroep) af.

Met de ingang van de Wmo 2015 heeft de gemeente meer verantwoordelijkheid gekregen voor het organiseren van passende ondersteuning aan huis voor mensen die niet op eigen kracht kunnen deelnemen aan de samenleving.
Als de burger en zijn sociale netwerk onvoldoende in staat zijn om een oplossing te realiseren, dan hanteren we als eerste oplossingsrichting een algemene of collectieve voorziening. Er is in 2016 geconstateerd dat er behoefte is aan laagdrempelige voorzieningen die toegankelijk zijn zonder dat daar een voorafgaand onderzoek voor nodig is en die gericht zijn op inloop, ontmoeting en verbinding met de wijk voor alle inwoners van de gemeente Nunspeet. Daarom worden er via de deelverordening welzijn ouderen en algemene voorzieningen Wmo 2016 middelen beschikbaar gesteld om dit te realiseren. In 2017 wordt duidelijk hoe de uitwerking hiervan is. Vanaf nu wordt hier verder op ingestoken en het gebruik van de algemene voorzieningen verder gestimuleerd. Wanneer het netwerk van informele zorg en het systeem van collectief en algemeen aanbod onvoldoende is om de burger zelfredzaam te laten zijn, dan bieden we ook in 2017 binnen het gemeentelijk domein als vangnet een systeem van maatwerkvoorzieningen aan om ondersteuning te waarborgen

De afgelopen jaren is stevig ingezet op de samenwerking tussen de welzijnsorganisaties. Door de samenwerking is het aanbod beter afgestemd en versterken de organisaties elkaar. Wij zetten deze lijn in 2017 door en gaan uit van een vergroting van de efficiëntie. Ook werken de welzijnsinstellingen nauw samen bij de verdere ontwikkeling van de algemene voorzieningen, zij zijn aangewezen als hoofdaannemer.

De gemeente Nunspeet is een krachtige samenleving, waarin de overgrote meerderheid bestaat uit zelfstandige inwoners die regie voeren over het eigen leven en als verantwoordelijke inwoners zorgdragen voor de leefbaarheid van de buurt (Rekenkamerrapport Eigen en sociale kracht, 2015). Burgerschap geeft – als basis van sociale inclusie – inzicht in de door veel mensen verlangde wederkerigheid in relaties. Die wederkerigheid, waar sommigen door hun beperkingen juist moeite mee hebben, betekent aan de ene kant autonomie om als individu een eigen invulling te geven aan het leven en aan de andere kant een eigen bijdrage te leveren aan het collectief. Dit collectief moet op zijn beurt weer solidair zijn met mensen die in de samenleving niet kunnen meekomen, zoals door het geven van mogelijkheden om mee te doen en het tegengaan van stigmatisering en uitsluitingsmechanismen. Wederkerigheid vraagt van zowel het individu als het collectief dus een actieve inzet. Als gemeente willen we ook in 2017 zorgen voor een klimaat waarin mensen actief kunnen zijn, ondersteunen we vrijwilligers en mantelzorgers en bieden we buurtbemiddeling.

Samen werken we aan het vergroten van de zelfredzaamheid en participatie van kwetsbare inwoners. En daarmee aan het terugdringen van eenzaamheid. Eenzaamheid, zelfredzaamheid en participatie beïnvloeden elkaar. Veel vrijwilligersorganisaties zijn in de gemeente Nunspeet ook actief betrokken op het thema eenzaamheid. Zij organiseren ook in 2017 allerlei activiteiten, bieden een luisterend oor, bieden maatjes voor bezoek, gezelschap en activiteiten en signaleren eenzaamheid en ondernemen acties bijvoorbeeld naar professionele organisaties.

Onze ambitie is om de komende jaren waar mogelijk toe te werken van maatwerkvoorzieningen naar algemeen toegankelijke voorzieningen die in beginsel vrij toegankelijk zijn voor alle Nunspeetse inwoners. Het eerste begin hiermee is gemaakt met het instellen van een algemene voorziening in 2016 voor activiteiten die gericht zijn op inloop en ontmoeting en die zonder indicatie toegankelijk zijn.Daarnaast bieden we vanuit de Wmo ook in 2017 maatwerkvoorzieningen, gericht op een individuele burger of huishouden waarbij de toegang loopt via een beschikking van het Wmo-loket. Professionele zorg blijft nodig en beschikbaar voor de echt kwetsbaren.

Om de zelfregie van inwoners te versterken is cliëntondersteuning een belangrijk instrument. Het biedt inwoners onder andere de mogelijkheid zich te laten bijstaan in de interactie met de gemeente. Gemeenten hebben de opdracht onafhankelijke cliëntondersteuning aan te bieden, niet alleen voor de Wmo maar voor het hele sociale domein waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. MEE Veluwe voert deze taak uit in Nunspeet in 2016. In de periode 2017-2020 is de cliëntondersteuning een aandachtspunt, onder andere vanuit het gehouden cliëntervaringsonderzoek waaruit blijkt dat er een aantal mogelijke verbeterpunten zijn. Deze geven we in 2017 met de betrokkenen verder vorm.

De gemeente Nunspeet kenmerkt zich door een forse inzet van mantelzorgers en vrijwilligers. Belangrijk voor het individu, en belangrijk voor de samenleving. Een speciale doelgroep die zijn de jonge mantelzorgers, waar extra aandacht voor is. Daarom zijn er vanaf 2016 speciale projecten gericht op deze groep ingezet.
Daarnaast is onafhankelijke cliëntondersteuning ook beschikbaar voor mantelzorgers en bieden we verschillende mogelijkheden voor mantelzorgwoningen. We waarderen mantelzorgers en vrijwilligers op verschillende manieren en zetten ze eens per jaar extra in het zonnetje. Daarnaast bieden we vanuit de Wmo ook in 2017 respijtzorg, waaronder de maatwerkvoorziening ‘kortdurend verblijf’, zodat de mantelzorger op adem kan komen.

Ondersteuning vanuit de Wmo dient bij te dragen aan de zelfredzaamheid en participatie van een inwoner. Kwaliteit van de ingezette ondersteuning is dan ook belangrijk. Daarvoor stellen wij eisen aan de kwaliteit van ondersteuning aan de aanbieders van zorg/ondersteuning vanuit de Wmo en is er ook in 2017 een toezichthouder actief. Ook stimuleren we kwaliteit en innovatie door de manieren van inkopen en subsidiëren, bijvoorbeeld aan de hand van transformatieplannen van aanbieders. Misschien wel de belangrijkste graadmeter is de Wmo-klant zelf: in hoeverre vindt hij/zij dat de ondersteuning bijdraagt aan zelfredzaamheid en/of participatie? Voor ons een belangrijke indicator die we periodiek meten. De meting over 2017 vindt plaats in 2018.

Keuzevrijheid is een groot goed. Inwoners hebben ook in 2017 de keuze uit verschillende aanbieders voor Wmo-ondersteuning. Daarnaast kunnen de meeste inwoners, indien dat beter aansluit, ondersteuning inkopen met een persoonsgebonden budget.

Financiële problemen en schulden kunnen dan leiden tot andere problemen. Voor inwoners met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm hebben we als gemeente een collectieve zorgverzekering afgesloten met een uitgebreide dekking. Deze verzekering kent een vergoeding voor de eigen bijdrage. Als tegemoetkoming voor de premie kent de gemeente € 27,50 per maand aan bijzondere bijstand toe. Inwoners die geen gebruik kunnen maken van deze collectieve zorgverzekering en/of bijzondere noodzakelijke medische kosten hebben kunnen een aanvraag indienen op grond van de bijzondere bijstand.

De afgelopen jaren is er prioriteit gegeven aan het in samenhang oppakken van de drie decentralisaties op het gebied van jeugd, zorg en participatie. Ook onderwijs wordt hier bij betrokken. Vanuit onze regierol dragen wij zorg voor een samenhangende verdere vormgeving van de transities. Op deze manier kan de ondersteuning optimaal worden gerealiseerd.
Met het overgrote deel van de inwoners in de gemeente gaat het goed. Een klein deel heeft ondersteuning nodig bij het zelfstandig wonen en/of participeren in de samenleving. Soms zijn de problemen zo veelomvattend (bij een persoon zelf, of in het gezin) dat we spreken van multiproblematiek waarbij meerdere professionals betrokken zijn. Er moet worden samengewerkt om een gezamenlijk doel te bereiken. Ervaringen uit het verleden leren ons dat deze samenwerking soms onvoldoende was. Daarom kiezen wij ervoor om in 2016 te starten met een pilot waarbij bij inwoners/gezinnen met multiproblematiek een regievoerder wordt aangesteld. De regievoerder heeft, naast dat clientondersteuners dat ook hebben, ook een rol als inwoners ‘vastlopen in het systeem’. In 2017 zien we de effecten van deze inzet.

Door korte lijnen tussen inwoners, professionals en gemeente zetten we in op het zo veel mogelijk voorkomen van zorgmijding. Voor zorgmijders trekken we als netwerk/buren, professionals, huisartsen, politie en gemeente gezamenlijk op: wie heeft de beste ingang? In 2017 wordt dit voornamelijk via het sociaal vangnet overleg en de inloop gedaan.

Om te kunnen meedoen in de samenleving, is het essentieel dat het openbare leven in de gemeente toegankelijk is, ook voor mensen met een beperking. Er is een actieve plaatselijke werkgroep toegankelijkheid (PWT) die in concrete situaties hierover met ons meedenkt. Daarnaast stimuleren we sporten en bewegen voor mensen met een beperking.

Het laatste jaar hebben de ontwikkelingen rondom Beschermd Wonen landelijk meer vorm gekregen. Vanuit het rapport van de commissie Dannenberg wordt een visie voor de toekomst geschetst waarin de taken meer en meer richting de lokale gemeenten komen. Het principe van een inclusieve samenleving staat centraal en burgers die een beroep doen op beschermd wonen komen steeds meer in de wijk terecht. Hierdoor kan er echte participatie tot stand komen en komen de mensen in de maatschappij terecht en niet er buiten.
Wij omarmen deze visie en zien ook in Nunspeet de behoefte om de lokale aansluiting en de lokale kracht hierin te benutten. We zoeken de komende jaren (dus ook in 2017) nadrukkelijk de aansluiting tussen de maatwerkvoorzieningen en, indien mogelijk ook de algemene voorzieningen die er op lokaal niveau zijn en Beschermd Wonen. Vooral op het gebied van uitstroom vanuit de 24-uursvoorzieningen gaan we proberen om de aansluiting met de wijk tot stand te brengen.
We houden hierbij rekening met de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de cliënten, maar ook van de buurt en we leveren waar mogelijk maatwerk.

In 2016 wordt gewerkt aan een samenvoeging van taken voor het voorkomen en bestrijden van het huiselijk geweld en het AMHK in één organisatie; Veilig Thuis. Vanaf 1 januari 2017 zal de organisatie operabel zijn.

We voorkomen schulden door meer mensen op de arbeidsmarkt te laten participeren en door de integrale werkwijze van de basisteam(s) per 2015 (Participatiewet, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Jeugdzorg) worden financiële problemen eerder gesignaleerd en worden inwoners gewezen op voorzieningen en mogelijkheden om schulden te voorkomen of op te lossen. Met Omnia en Stimensz is het convenant voorkoming huisuitzettingen afgesloten.

In 2015 heeft de gemeente onder andere via haar straathoekwerk met de jeugdwelzijnsorganisaties een inhoudelijke vernieuwingsslag gemaakt (ook bekend als Welzijn Nieuwe Stijl) met twee speerpunten: het verbeteren van de kwaliteit en professionaliteit van het welzijnswerk en het verbeteren van de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Deze vernieuwingsslag heeft zich, wat betreft deze organisaties, geconcretiseerd in een nieuwe overeenkomst met doelen en concrete resultaten.
De gemeente heeft nu de ambitie om deze vernieuwingsslag met een versterking tussen straathoekwerk en organisaties voor jeugd- en jongerenwerk verder door te ontwikkelen binnen het brede (preventieve) welzijnswerk in de gemeente Nunspeet in de context de (transformatie) ontwikkelingen binnen het sociaal domein waarin (meer en meer) 4-D wordt gewerkt op het terrein van zorg, jeugd, participatie en onderwijs. In het jaar 2017 gaan we aan de slag om deze ambitie nader vorm en inhoud te gaan geven met als resultaat een nieuwe subsidieovereenkomst vanaf 1 januari 2018. De huidige subsidieovereenkomst met instellingen voor jeugdwelzijnswerk zal gedurende het ‘overbruggingsjaar’ 2017 blijven gehandhaafd.

In navolging van een versterkte samenwerking (zie als hierboven staat genoemd) gaat de gemeente in 2017 met de welzijnsorganisaties bespreken hoe de doelgroep kan worden bereikt en eventueel kan worden ondersteund. Dit in voorbereiding op een nieuw subsidiekader vanaf 1 januari 2018. In dit nieuwe subsidiekader noemen wij specifieke doelen en resultaten voor deze doelgroep.

Één van de doelen die de gemeente heeft afgesproken met de sector heeft betrekking op jongerenparticipatie. In het kader van de vernieuwingsslag Welzijn Nieuwe Stijl ligt verantwoording voor vormgeving van de jongerenparticipatie in handen van jeugdwelzijnsorganisaties en straathoekwerk Nunspeet. In 2015 is gestart met een initiatief van Jongeren aan Zet. In genoemde versterkende samenwerking zal ook aandacht worden geschonken aan (door)ontwikkelingen het initiatief van jongerenparticipatie.

In de verordening maatschappelijke ondersteuning en de Verordening Jeugdhulp liggen de mogelijkheid en de wijze van toegang tot het PGB vast.

We organiseren de inkoop voor Wmo-maatwerkvoorzieningen en jeugdhulp ook in 2017 zo dat de burger keuzevrijheid heeft voor zorg in natura of een PGB (binnen de wettelijke kaders), waarbij de inkoop zo georganiseerd wordt dat identiteitsgebonden organisaties toegang krijgen tot het verlenen van ondersteuning.

Deze bestuursperiode blijven identiteitsgebonden organisaties behouden in het lokale zorgnetwerk.

Mantelzorgers hebben een belangrijke rol in de samenleving. Wij vinden het van belang om mantelzorgers ook de komende jaren te ondersteunen en te ontlasten onder andere door middel van respijtzorg. Ook in het nieuwe Wmo-beleid dat ingaat per 2017 krijgt mantelzorg specifiek aandacht. Voor jonge mantelzorgers worden er vanaf 2016 ook activiteiten georganiseerd.

Om inwoners, waaronder ouderen, regie over het eigen leven te kunnen laten voeren is mobiliteit een randvoorwaarde. Vrijwilligersvervoer voor ouderen blijft betaalbaar.

Lokale burgerinitiatieven leveren een waardevolle bijdrage aan de samenleving. De zogenaamde ‘doe-democratie’ leidt ertoe dat de overheid een bescheiden rol inneemt om zo de kracht van het burgerinitiatief optimaal tot zijn recht te laten komen. In 2015 zijn kaders opgesteld voor het stimuleren van lokale initiatieven door middel van een burgerfonds. Vanaf 2016 wordt uitvoering gegeven aan dit burgerfonds. Conform afspraak zal in 2017 nader onderzoek worden gedaan naar aansluiting van de kern Nunspeet op het fonds.