Jaarrekening - Toelichting op de balans

Activa

Vaste activa

Terug naar navigatie - Vaste activa

Toelichting op de balans

Tenzij aangegeven, zijn alle bedragen x € 1.000,-- weergegeven

Alle ten tijde van het opmaken van de jaarrekening beschikbare informatie over de feitelijke situatie per balansdatum is bij het opmaken van de jaarrekening in aanmerking genomen en verwerkt. Er hebben zich na het opmaken van de jaarrekening geen gebeurtenissen van betekenis voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.

Activa

Materiële vaste activa 2022 2021
     
Boekwaarde per 1 januari 62.264 49.534
     
Verschuiving Voorraad OHW 86 0
Vermeerderingen 25.970 16.448
Verminderingen -383 -859
Bijdragen derden -867 0
Desinvesteringen 0 0
Afschrijvingen -2.826 -2.859
     
Boekwaarde per  31 december  84.244 62.264

Per specifiek onderdeel kan van de materiële vaste activa per 31 december 2021 het volgende verloopoverzicht worden gegeven:

Omschrijving Boekwaarde Correctie
Vermeer- Vermin- Bijdrage Afschrij- Boekwaarde
  1-1-2022   deringen deringen derden vingen 31-12-2022
               
Gronden en terreinen (incl. bossen) 9.320 86 4.960

-213

-256 -86 13.811
Bedrijfsgebouwen 18.605   4.720 0 -161 -946 22.218
Woonruimten 281   749 0 -3 -9 1.018
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 921   810 -29 -206 -43 1.453
Gronden en Terreinen waarvoor een heffing wordt geheven 0   47       47
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (riolering) waarvoor een heffing wordt geheven 3.502   6 0   -314 3.194
Vervoersmiddelen 310   44 0   -127 227
Machines, apparaten 1.150   555 -4   -229 1.471
Overige materiële activa 4.288   916 -12

-9

-261 4.923
Overige materiële activa waarvoor een heffing wordt  geheven 182   0 0   -13 169
               
TOTAAL ECONOMISCH NUT 38.559 86
12.807 -258 -635 -2.028 48.531
               
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 10.972   5.012 -125 -21 -507 15.331
Overige materiële vaste activa 12.733   8.151 0 -211 -290 20.382
               
TOTAAL MAATSCHAPPELIJK NUT 23.704 0
13.163 -125 -232 -797 35.713
               
TOTAAL GENERAAL 62.264 86
25.970 -383 -867 -2.826 84.244

De boekwaarde Gronden en terreinen is verhoogd met de strategische aankopen, die in het verleden gerubriceerd waren onder de Voorraden. Op grond van gewijzigde voorschriften van de BBV is deze aanpassing doorgevoerd.
Voor een gedetailleerd overzicht van de vaste activa, inclusief de investeringen en afschrijvingen, wordt verwezen naar de Staat van investeringen (bijlage 2.1). Voor een overzicht van de bestedingen en mate van realisatie wordt verwezen naar de bijlage Overzicht restantkredieten (bijlage 2.2) in het boekwerk Bijlagen jaarrekening 2022.

Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen, leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde als deze waarde lager is dan de verkrijgingsprijs. De bijdrage in activa in eigendom van derden wordt gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen.
Onder uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en langlopende vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan een jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan een jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen.

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

Samenstelling 2022 2021
Aandelen Inclusief Groep 417 417
Aandelen Afvalsturing Friesland 28 28
Aandelen NV Bank Nederlandse Gemeenten 188 188
Aandelen Vitens NV 4 4
Aandelen Alliander NV 34 34
Ledenkapitaal Coöperatie Gastvrije Randmeren 10 10
Kapitaalstorting Sportbedrijf Nunspeet 62 62
Obligatielening Alliander 1.488 1.488
Totaal 2.231 2.231

Het totale effectenbezit bedraagt per 31 december 2022
• 3.130 aandelen Inclusief Groep met een nominale waarde incl. agio van € 416.520,--
• 63 aandelen Afvalsturing Friesland met een nominale waarde van € 28.350,--
• 75.075 aandelen BNG met een nominale waarde van € 187.687,50
• 24.035 aandelen Vitens met een nominale waarde van € 4.061,92
• 339.318 aandelen Alliander met een nominale waarde van € 34.423,64
• Ledeninbreng in de Coöperatie Gastvrije Randmeren € 10.000,--

In 2020 heeft Sportbedrijf Nunspeet een kapitaalstorting ontvangen van € 62.000,-- om fluctuaties in de liquiditeit op te kunnen vangen.

In 2021 is de gemeente ingegaan op het verzoek van Alliander om deel te nemen in de verstrekking van een reverse converteerbare hybride obligatielening voor een bedrag van  maximaal € 1.488.292,--. Het recht op conversie betekent dat de leningnemer (Alliander NV) het recht heeft de lening gedeeltelijk of geheel om te zetten in aandelen indien de A-rating op grond van objectieve omstandigheden onzeker wordt.

Verstrekte langlopende leningen c.a.

Samenstelling 2022 2021
Hypothecaire leningen personeelsleden 27 31
Startersleningen 1.549

1.665

Duurzaamheidsleningen 607 997
Toekomstbestendig Wonen 540 -110
Totaal 2.723 2.583

 

Vlottende activa

Terug naar navigatie - Vlottende activa

VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden

Voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde.

De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2022 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2023 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico’s, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve grondexploitaties. Voor een gedetailleerde toelichting van de gehanteerde uitgangspunten alsmede risico’s en onzekerheden van grondexploitaties (en niet in exploitatie genomen gronden) verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid.

De voorschriften geven aan dat voldoende financiële buffer nodig is om eventuele toekomstige verliezen te kunnen opvangen. Dit heeft geleid tot de vorming van een voorziening risico’s grondexploitaties. Er is een verliesvoorziening van € 876.421,-- getroffen voor het verwachte verlies op eindwaarde van de projecten Weversweg (€ 336.007,--), Bedrijventerrein Elspeet (€ 234.655.--) en Elspeterbosweg (€ 305.759,--).

Voorraad grond voor grondexploitatie (x € 1.000,--)

Samenstelling 2022 2021
c. Complexen in exploitatie 4.208 11.939
d. Voorziening grondexploitatie -876 -446
Totaal 3.332 11.493

Gronden zonder kostprijsberekening en Overige gronden zijn gerubriceerd onder de materiële vaste activa.


Voor het totaal van de in exploitatie zijnde complexen kan van het verloop in 2022 het volgende overzicht (x 1 mln.) worden weergegeven:

 

 

Balanswaarde 31 december 2022

Geraamde nog te maken kosten

Geraamde nog te realiseren opbrengsten

Geraamd resultaat

 

 

Industrieterrein De Kolk

 

4,7

1,9

-7,8

-1,3

Kijktuinen

 

0,4

1,4

-2,0

-0,1

Molenbeek

 

-4,0

4,2

-0,6

-0,5

Weversweg

 

0,5

0,3

-0,4

0,3

Elspeterbosweg

 

0,2

0,1

-0,0

0,3

Bedrijventerrein Elspeet

 

2,4

2,2

-4,4

0,2

Totaal onderhanden werk, gronden in exploitatie

 

4,2

10

-15,2

 

Specificatie verloop boekwaarden (x € 1.000,--)

 

Complexen in exploitatie

Boekwaarde 1 januari 2022

11.939

Kosten

3.076

Opbrengsten

-10.211

Correctie winstneming Molenbeek

-491

Correctie winstneming bedr. Elspeet

-11

Correctie winstneming bedr. De Kolk

-42

Winstneming Kijktuinen

35

Afronding/correctie

-87

Boekwaarde 31 december 2022

4.208

Voorziening grondexploitatie

-876

Boekwaarde  31 december 2022

3.332

Voor een verdere toelichting van de grondexploitatie wordt verwezen naar de bijlagen 3.1 en 3.2 in het boekwerk Bijlagen Jaarrekening 2022.

Uitzettingen met een rente typische looptijd korter dan 1 jaar

Samenstelling per 31 december

2022

2021

Debiteuren overig

159

516

Voorziening dubieuze debiteuren

-7

-6

Vorderingen op openbare lichamen

94

32

Belastingdebiteuren                      

483

753

Voorziening dubieuze belastingdebiteuren

-37

-15

Rekening courant met niet financiële instellingen (SVN)

 

1.519

1.360

Uitzettingen in ’s Rijks schatkist (SKB)

6.661

1.414

Totaal

8.872

4.054


De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Schatkistbankieren

Terug naar navigatie - Schatkistbankieren

Schatkistbankieren (SKB)
Sinds 2013 is het schatkistbankieren voor de gemeente van toepassing. Dit heeft een wettelijke basis in de wet Financiering decentrale overheden (wet FIDO). Concreet betekent dit dat gemeenten verplicht zijn om hun overtollige liquide middelen aan te houden in de schatkist bij het rijk. Gemeenten mogen alleen positieve banksaldi voor het betalingsverkeer op eigen bankrekeningen aanhouden.  Voor de aan te houden middelen in ’s Rijks schatkist is vanaf 1 juli 2021 een drempel van toepassing, die is vastgesteld op 2% van het begrotingstotaal met een minimum van € 1.000.000,-- afhankelijk van het begrotingstotaal, dat buiten de schatkist mag worden gehouden.

De benutting van het drempelbedrag wordt berekend als gemiddelde over alle dagen in het kwartaal. Gemiddeld mag een decentrale overheid dus maximaal het drempelbedrag buiten de schatkist hebben gehouden.

Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1.000,--)
Verslagjaar 2022
(1) Drempelbedrag 1.366,46
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
(2) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen 278 67 51 41
(3a) = (1) > (2) Ruimte onder het drempelbedrag 1.088 1.300 1.316 1.325
(3b) = (2) > (1) Overschrijding van het drempelbedrag - - - -
(1) Berekening drempelbedrag
Verslagjaar 2022
(4a) Begrotingstotaal verslagjaar 68.323
(4b) Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen 68.323
(4c) Het deel van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat -
(1) = (4b)*0,02 + (4c)*0,002 met een minimum van €1.000.000,- Drempelbedrag vanaf 1 juli 2021 1.366,46
(2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
(5a) Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil) 25.033 6.079 4.666 3.806
(5b) Dagen in het kwartaal 90 91 92 92
(2) - (5a) / (5b) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen 278 67 51 41

Liquide middelen en overlopende activa

Terug naar navigatie - Liquide middelen en overlopende activa

Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Samenstelling per 31 december 2022 2021
Banksaldi 54 55
Kas 2 2

Overlopende activa
De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Samenstelling per 31 december  2022 2021
Diverse nog te ontvangen bedragen  15.142 10.845
Te ontvangen provinciale subsidie Energieloketten  28 42
Vooruitbetaalde bedragen  890 604
Totaal 16.060 11.491

Onder de overlopende activa (nog te ontvangen bedragen) zijn ook de vorderingen Sociaal opgenomen voor het “netto” bedrag. Het oninbaar verwachte deel is al voorzien en ten laste van de exploitatie verantwoord.

Passiva

Vaste passiva

Terug naar navigatie - Vaste passiva

PASSIVA
Voor zover niet anders vermeld, zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit de staat van baten en lasten.
De samenstelling van het eigen vermogen is als volgt:

  2022 2021
Algemene reserves 5.829 3.074
Bestemmingsreserves 52.834 51.853
Bestemmingsreserve gerealiseerd resultaat 13.498 6.648
Totaal reserves 72.161 61.575

Het verloop van de algemene reserve is als volgt:

Algemene reserve    
Saldo 1 januari 2022   3.074
Toevoegingen 9.265  
Beschikkingen 7.125  
Stand per 31 december 2022 (exclusief resultaat 2022)   5.214

 

Voorzieningen
Voorzieningen worden gevormd ter afdekking van:

  • verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten;
  • op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten;
  • kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt, als het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten en gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.
Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd.

Het verloop van de voorzieningen (in euro’s) is in 2022 als volgt:

Omschrijving Saldo 1-1-2022 Vermeerdering 2022 Vermindering 2022 Saldo 31-12-2022
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's        
Pensioenaanspraken wethouders 2.430.019   554.739 1.875.280
Personeelsgaranties 219.086   27.072 192.014
Wachtgeld wethouders/burgemeester   459.564   459.564
Verlofsparen   4.726   4.726
Planschades-Juridische procedures 10.000     10.000
Voorziening ter egalisatie van kosten        
Groot onderhoud de Brake 89.786   64.786 25.000
Voorzieningen (beklemde middelen)        
Tarieven afvalstoffenheffing 161.263   161.263 0
Tarieven rioolheffing 3.439.943 564.808 90.000 3.914.751
Onderhoud recreatieve fietspaden 1.197.933   235.386 962.547
Vermogen Stichting D.G. van Beuningenfonds 270.498 5.410 2.705 273.203
Totaal Voorzieningen 7.818.528 1.034.508 1.135.951 7.717.085

- De voorziening pensioenaanspraken wethouders heeft als doel om toekomstige pensioenrechten van wethouders te bekostigen. Jaarlijks wordt de benodigde storting berekend aan de hand van een actuele actuariële berekening.

- Uit de voorziening personeelsgaranties worden de verplichtingen betaald voortvloeiend uit gemaakte afspraken met een aantal medewerkers.

- De voorziening wachtgeld wethouders/burgemeester is gevormd in 2022. Deze voorziening is gebaseerd op de maximale verplichting voor een periode van 3 jaar.  Voor politieke ambtsdragers is er namelijk geen centraal pensioenfonds, wethouders bouwen uit hoofde van de Algemene Pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa) pensioenrechten bij de gemeente op. 

- Per 1 januari 2022 kunnen medewerkers bovenwettelijke vakantie-uren sparen. Hiervoor is in 2022 een nieuwe voorziening Verlofsparen gevormd. 

- De voorziening groot onderhoud Sport- en Recreatiecentrum De Brake is ingesteld om te beschikken over financiële middelen voor het uitvoeren van groot onderhoud aan het sportcomplex. In verband met de verwachte sluiting medio 2023  is de voorziening groot onderhoud per 31 december 2022 bepaald op € 25.000,--.  Dit geschatte bedrag is nodig voor het noodzakelijk uit te voeren onderhoud (instandhouding).

- De voorziening planschades en juridische procedures is bedoeld voor de dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk rechtmatig overheidshandelen (verzoeken van planschade als gevolg van een bestemmingsplanherziening) en ter dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk onrechtmatig overheidshandelen (lopende juridische procedures met betrekking tot de beleidsterreinen Bouwen en Bestuurlijke Zaken).

- Beklemde middelen derden betreffen van derden ontvangen gelden met een specifiek bestedingsdoel. Deze gelden mogen niet aan een ander doel worden besteed en zijn daarom beklemd. Wanneer het gaat om beklemde middelen die van andere partijen zijn ontvangen (dus niet overheden), dan moeten conform BBV voorschriften deze middelen zijn opgenomen als voorziening (artikel 44 lid 2).

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer

Vaste geldleningen 2022 2021
Restantschuld leningen per 1 januari 7.627 9.158
Nieuw opgenomen geldleningen 15.000 -
Af: normale aflossing 1.531 1.531
Restantschuld leningen per 31 december
21.096 7.627

Vlottende passiva

Terug naar navigatie - Vlottende passiva

VLOTTENDE PASSIVA
Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar

De samenstelling is als volgt: 2022 2021
Crediteuren 5.880 4.367
Overige schulden: Waarborgsommen derden 132 9
- Transitorische rente 228 151
- Dwangsommen 19 25
Totaal 6.259 4.552

 

Overlopende passiva

De samenstelling is als volgt 2022 2021
Nog te betalen bedragen 7.006 6.555
Vooruit ontvangen bedragen rijksoverheid 2.248 5.737
Vooruit ontvangen bedragen Provincie 735 275
Vooruit ontvangen parkeervoorzieningen 133 10
Overige vooruit ontvangen bedragen 144 24
Kruisposten en overige 18 -
Totaal 10.284 12.601

 

Specificatie verloop vooruit ontvangen van Rijksoverheid

Omschrijving Saldo 1-1-2022 Toevoegingen Onttrekkingen Saldo 31-12-2022
TOZO-regeling 2021 907 - 837 70
SPUK-regeling stimulering Sport 2021 3.926 - 3.926 -
SPUK toeslagenaffaire 7 - - 7
SPUK ondersteuning toezicht handhaving 2 - - 2
Geluidssanering Harderwijkerweg 22 - - 22
Geluidssanering Oenenburg 11 - - 11
Diamant 10 - 10 -
RREW 171 - 171 -
EAW 21 - 21 -
Specifieke uitkering Ventilatie in scholen 167 - - 167
CTB 30 - - 30
Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 374 447 582 239
Nationaal Programma Onderwijs (NPO) 89 430 169 350
Huisvesting Oekraïne Onderwijs - 25 - 25
Sportakkoord - 18 - 18
Preventie akkoorden Sport - 8 - 8
SPUK stimulering Sport 2022 - 1.050 299 751
Onderwijsroute 2022 - 24 - 24
COA - 47 21 26
Energiearmoede - 498 - 498

Totaal

5.737 2.547 6.036 2.248

Specificatie verloop vooruit ontvangen bedragen van Provincie:

Omschrijving Saldo 1-1-2022 Toevoegingen Onttrekkingen Saldo 31-12-2022
Subsidie monumenten 2021 72 - 72 -
Subsidie monumenten 2022 - 71 36 35
Kwaliteitsverbetering fietspad Lagerweij Bospad 161 - - 161
Duurzaamheidsloket 42 - - 42
Geldersch Winterfonds 2022 - 134 - 134
Poort van de Veluwe - 363 - 363
Totaal 275 568 108 735

Rentelasten

Hiervan kan het volgende overzicht worden gegeven: Rekening Begroting incl. wijz. Rekening
  2022 2022 2021
Rente langlopende geldleningen 347 345 313
Rente kortlopende geldleningen 70 72 12
Rente eigen financieringsmiddelen - - -
Totaal 417 417 325

Langlopende geldleningen
In 2022 is een nieuwe langlopende lening aangetrokken van € 15.000.000,--. Voor zover binnen de kasgeldlimiet was toegestaan werd in 2022 zo veel mogelijk met kort geld gefinancierd. Dit is gedaan met het oog op de lagere rentetarieven ten opzichte van de kapitaalmarktrente.

Rente kortlopende geldleningen
Het was gezien de lage rentestand op de geldmarkt in 2022 aantrekkelijk om investeringen met zogenoemd kort geld te financieren. Binnen de gestelde kaders is hier zo optimaal mogelijk gebruik van gemaakt. Daarbij is de kapitaalmarkt nauwlettend in het oog gehouden om bij een rentestijging te gaan consolideren van kasgeldleningen naar vaste geldleningen.

Rente eigen financieringsmiddelen
Als gevolg van de wijzigingen in de BBV wordt er vanaf 2017 geen rente meer berekend over de eigen financieringsmiddelen.

Afschrijvingen

Hiervan kan het volgende overzicht worden gegeven: Rekening 2022 Begroting incl. wijz. 2022 Rekening 2021
Totale afschrijvingslasten 2.825 4.711 2.862

 

Gewaarborgde leningen
Het buiten de balanstelling opgenomen bedrag (in euro’s) voor gewaarborgde leningen is als volgt te specificeren:

Naam geldnemer Doel geldlening Restant per 01-01-2022 Restant per 31-12-2022 Gewaarborgd door gemeente
Inclusief Groep Nunspeet Werkvoorziening

1.666.667

1.583.333 226.258
Stichting Habion Sociale woningbouw 20.671.000 49.970.000 5.457.000
Omnia Wonen Sociale woningbouw 129.986.389

128.507.000

103.471.000
Nunspeetse Ruiterclub Tweede rijhal 63.333 57.000 57.000
Garanties Particulieren Aankoop woningen 523.857 475.156 475.156
Woonzorg Nederland Sociale woningbouw 61.235.000 247.630.000 234.000
Totaal   214.146.246 428.222.489 109.920.414

Een nadere detaillering van de leningen is als bijlage 2.4 en 2.5 opgenomen in het Bijlagenboek Jaarrekening 2022.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en rechten
Voor langlopende leasecontracten zijn geen verplichtingen aangegaan.