Paragrafen

Paragraaf Weerstandsvermogen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Om inzicht te verschaffen in de robuustheid van de begroting van de gemeente bepaalt artikel 11 van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dat in de paragraaf weerstandsvermogen een relatie wordt gelegd tussen de gemeentelijke weerstandscapaciteit en de risico’s.

Weerstandscapaciteit

Terug naar navigatie - Weerstandscapaciteit

De weerstandscapaciteit bestaat uit de aanwezige middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwacht en aanzienlijk zijn, af te dekken. Weerstandsvermogen is dat deel van de weerstandscapaciteit dat niet nodig is voor afdekking van alle risico’s ofwel:

Weerstandsvermogen is weerstandscapaciteit minus totaal van alle risico’s.

De omvang van de weerstandscapaciteit is van belang voor de beoordeling van de financiële positie van de gemeente. De weerstandscapaciteit omvat de mogelijkheden voor een gemeente om financiële tegenvallers (risico’s) op te kunnen vangen.

Er kan onderscheid gemaakt worden tussen structurele en incidentele weerstandscapaciteit. Met het eerste worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma’s. Met de incidentele weerstandscapaciteit wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de voortzetting van taken op het geldende niveau.

Gemeente Nunspeet gebruikt in eerste instantie de incidentele weerstandscapaciteit om zowel incidentele als structurele tegenvallers te dekken. Mochten zich gedurende een jaar structurele tegenvallers voordoen, zonder dat daar meevallers tegenover staan, dan mogen deze eerst incidenteel worden afgedekt door middel van incidentele weerstandscapaciteit. Vervolgens zal hiervoor bij de eerstvolgende begroting structurele dekking gezocht worden. Lukt dit niet dan wordt de structurele weerstandscapaciteit als dekkingsmiddel ingezet.

De weerstandscapaciteit bestaat uit:

Structurele weerstandscapaciteit

De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit:

  1. Onvoorziene uitgaven structureel.
  2. Onbenutte belastingcapaciteit.

Incidentele weerstandscapaciteit

De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit:

  1. Het vrije deel van de algemene reserve
  2. De bestemmingsreserves.
  3. Stille reserves (gesteld op nihil).
  4. Onvoorzienbare uitgaven incidenteel.

Ad 1 Onvoorziene uitgaven

Artikel 8 (lid 1 en lid 6) van het BBV verplicht iedere gemeente een bedrag voor onvoorziene uitgaven op te nemen in de begroting. De post onvoorzien is een buffer voor externe onvoorzienbare tegenvallers. Het dekt uitgaven die voldoen aan de drie “O’s” (Onvoorzien, Onvermijdbaar en Onuitstelbaar). Er is een bedrag geraamd van € 90.000. Dit bedrag wordt gesplitst in onvoorzienbare uitgaven incidenteel € 64.000 en onvoorzienbare uitgaven structureel € 26.000.

Ad 2 Onbenutte belastingcapaciteit

De onbenutte belastingcapaciteit is de verhouding tussen de opbrengst onroerendezaakbelastingen (OZB) versus het normtarief OZB-artikel 12 van de Financiële verhoudingswet (FVW). Wanneer de algemene middelen van de gemeente aanmerkelijk en structureel tekort zullen schieten om in noodzakelijke behoeften te voorzien, kan een aanvullende uitkering worden aangevraagd. De Financiële-verhoudingswet (Fvw) bepaalt dat de eigen inkomsten van een gemeente een bepaald redelijk peil moeten hebben, wil zij in aanmerking komen voor een aanvullende uitkering op basis van artikel 12 Fvw. Daarbij gaat het om de eigen inkomsten uit:

1. de onroerendezaakbelastingen (OZB);

2. de rioolheffingen;

3. de afvalstoffenheffingen en reinigingsrechten

Voor 2023 is het percentage van de WOZ-waarde voor toelating tot artikel 12 vastgesteld op 0,1729%.

Onroerende zaakbelastingen    
     
Tarief artikel 12 Fvw 0,1729%  
    9.991.891
   WOZ-waarde  1-1-2021  
Woonruimten                                      4.731.000.000  
Niet-woonruimten, eigenaar                                          554.000.000 Opbrengsten
Niet-woonruimten, gebruiker                                          494.000.000 Begroting 2023
TOTAAL                                       5.779.000.000 6.296.000
     
  Onbenut (uitgaande van netto-opbrengst) 3.695.891

 

Ad 3 Het vrije deel van de algemene reserve, de vrije reserve en de bestemmingsreserve

Algemene reserve

De doelstelling van de algemene reserve is het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en van onvoorziene ontwikkelingen waarvoor geen voorziening is getroffen. Het saldo van de algemene reserve bedraagt per 1 januari 2022 € 3.073.836.

  • Het beslag in de algemene reserve per 1 januari 2022 bedraagt € 608.000. Dit gedeelte maakt geen deel uit van het weerstandsvermogen; het is immers bestemd voor een ander doel.
  • Het bodembedrag voor 1 januari 2022 is berekend op € 1.987.000.
  • Het vrij besteedbare deel van de algemene reserve bedraagt per 1 januari 2022 € 479.000  en maakt deel uit van het weerstandsvermogen.

Ad 4 De bestemmingsreserves

Bestemmingsreserves kunnen worden verdeeld in geblokkeerde of beklemde reserves en overige bestemmingsreserves. Onder geblokkeerde of beklemde reserves verstaan we reserves waarover niet (geheel of gedeeltelijk) vrij kan worden beschikt, omdat deze reserves worden gebruikt om structurele dekkingsmiddelen voor de gemeente begroting te genereren. Deze geblokkeerde of beklemde reserves maken geen onderdeel uit van de weerstandscapaciteit.

De overige bestemmingsreserves zijn gevormd voor een bepaald doel. De raad heeft de bevoegdheid de bestemming te wijzigen en deze in te zetten voor het opvangen van tegenvallers. De stand van de bestemmingsreserves bedraagt op 31 december 2021 € 50,1 miljoen. Een belangrijk deel van de bestemmingsreserves is geblokkeerd vanwege de structurele inzet van de renteopbrengst als dekkingsmiddel. In onderstaand overzicht is aangegeven welke overige bestemmingsreserves niet geblokkeerd of beklemd zijn.

tabel overige bestemmingsreserves (niet geblokkeerd of beklemd)
Soort reserve Bedrag
Egalisatiereserve bouwleges 8.332
Reserve restauratie gem monumenten 466.000
Reserve bodemverontreiniging 484.380
Reserve bosexploitatie 2.000
Reserve grondexploitatie 9.237.000
Reserve wachtgeldverplichtingen 1.002.000
Reserve stimulering goedkope woningbouw 49.000
Reserve BWS gelden 7.000
  11.255.332
   

Ad 5 Stille reserves

Bij stille reserves moet worden gedacht aan bezittingen die beneden de marktwaarde in de boeken staan en die zonder bezwaar direct te verkopen zijn. De gemeente heeft echter nauwelijks nog bezittingen anders dan panden en gronden die nodig zijn voor de grondexploitatie in haar bezit. De gemeente is aandeelhouder van NV Bank Nederlandse Gemeente (BNG), NV Alliander en waterleidingmaatschappij Vitens. Aangenomen kan worden dat de aandelen bij een eventuele verkoop meer opbrengen dan de boekwaarde. Er is hier dus sprake van een stille reserve. Deze ruimte kan echter niet direct benut worden onder het huidige beleid en de huidige taakuitvoering, omdat de inkomsten uit deze aandelen structureel geraamd zijn in de begroting.

Weerstandscapaciteit 2023

Terug naar navigatie - Weerstandscapaciteit 2023

In onderstaande tabel wordt de weerstandscapaciteit voor de begroting 2023 weergegeven:

tabel weerstandscapaciteit

onderdeel weerstandscapaciteit

bedrag

 

 

Structurele weerstandscapaciteit

 

1. Onvoorzien structureel

26.000

2. Onbenutte belastingcapaciteit

3.695.891

 

 

Structurele weerstandscapaciteit

3.721.891

 

 

Incidentele weerstandscapaciteit

 

3. Vrije deel algemene reserve

479.000

3. Vrije deel bestemmingsreserves

11.255.332

4. Stille reserves

0

5. Onvoorzien incidenteel

64.000

 

 

Incidentele weerstandscapaciteit

11.798.332

 

 

Totale weerstandscapaciteit

15.520.223

 

 

Risico’s

Tegenover de hierboven geïnventariseerde weerstandscapaciteit staan de risico’s die de gemeente loopt. Deze risico’s zijn van uiteenlopende aard en hangen samen met onder andere de schaalgrootte en gemeente specifieke factoren. Het managen van deze risico’s wordt risicomanagement genoemd.

Risicomanagement in relatie tot het weerstandsvermogen

Terug naar navigatie - Risicomanagement in relatie tot het weerstandsvermogen

Bij risicomanagement gaat het om het uitvoeren van een systematische en periodiek terugkerend proces van identificeren, beoordelen, kwantificeren van risico’s, het bepalen en uitvoeren van activiteiten en maatregelen die de kans van optreden en/of de gevolgen van risico’s, beheersbaar houdt en het evalueren en rapporteren over de verschillende stappen in het proces.

Doelstellingen

De volgende doelstellingen streeft gemeente Nunspeet met risicomanagement:

  1. Reduceren van de gevolgen van risico’s
  2. Voldoen aan wet- en regelgeving
  3. Actualisering van het weerstandsvermogen
  4. Verhogen van risicobewustzijn
  5. Beoordelen en optimaliseren van het weerstandsvermogen

Indeling risico’s

Gemeente Nunspeet hanteert voor de identificatie van de risico’s de volgende indeling:

  1. Juridische risico’s;
  2. Financiële risico’s;
  3. Personele / organisatorische risico’s
  4. Grondexploitatie en strategische aankopen risico’s
  5. Milieurisico’s
  6. Verbonden partijen
  7. Risico’s sociaal domein
  8. Reguliere risico’s
  9. Coronacrisis

Analyse en beoordelen van de risico’s

Terug naar navigatie - Analyse en beoordelen van de risico’s

Om risico’s te kunnen beoordelen worden de kans en het (financiële) gevolg van elk risico bepaald. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van zogenaamde referentiebeelden. Als wordt geschat dat een risico zich bijvoorbeeld eenmaal in de tien jaar zal voordoen is de kans op optreden 10%. Als een risico zich eenmaal per jaar kan voordoen is de kans 90%. Bij 100% is het geen risico meer.

Daarna wordt per risico het financiële gevolg ingeschat in het geval het risico zich daadwerkelijk zou voordoen.

Hierna treft u twee tabellen met de indeling van de kansen en financiële gevolgen aan. Voor de beoordeling van de kans dat een risico daadwerkelijk optreedt hanteren we vijf klassen met de volgende referentiebeelden:

 

Klasse

Aantal keren dat risico, zich naar verwachting voordoet

Kans

1

< 1 x per 10 jaar

10%

2

1 x per 5 – 10 jaar

30%

3

1 x per 2 – 5 jaar

50%

4

1 x per 1 – 2 jaar

70%

5

1 x per jaar of <

90%

Voor het bepalen van de financiële gevolgen wordt gebruik van de volgende indeling:

Klasse

Bandbreedte

Financieel gevolg

0

Geen gevolgen

Geen

1

€ 0 < € 5.000

Zeer laag

2

€ 5.000 < € 25.000

Laag

3

€ 25.000 < € 75.000

Midden

4

€ 75.000 < € 250.000

Hoog

5

>€ 250.000

Zeer hoog

Het reële financiële gevolg wordt dus bepaald door de ‘Kans’ en het ‘Financiële gevolg’ met elkaar te vermenigvuldigen. De risico’s met het grootste financiële gevolg krijgen de hoogste prioriteit bij het beheersen van de risico’s.

a. Juridische risico’s

Terug naar navigatie - a. Juridische risico’s

Dwangsommen

Op 1 oktober 2009 is de Wet dwangsom en beroep bij niet-tijdig beslissen in werking getreden. Als gevolg hiervan kunnen burgers de gemeente in gebreke stellen en verbeurt de gemeente, na ontvangst van de ingebrekestelling, een dwangsom als niet tijdig op een aanvraag is beslist. In een procedure zijn werkafspraken gemaakt om beslistermijnen te bewaken. In 2022 is er één dwangsom uitgekeerd. Daarom wordt er voor het jaar 2023 rekening gehouden met een risicobedrag van € 3.000.

Proceskostenvergoeding
Artikel 7:15 van de Awb bevat een regeling voor de vergoeding van de kosten die een belanghebbende heeft gemaakt bij de behandeling van een door hem ingediend bezwaar- of administratief beroepschrift. 
Deze kosten worden uitsluitend vergoed op verzoek. Een verzoek om vergoeding van de kosten moet worden gedaan vóórdat het bestuursorgaan op het bezwaar of administratief beroep heeft beslist.
De hoogte van de proceskostenvergoeding is gerelateerd aan het aantal proceshandelingen dat in de betreffende procedure is verricht.
Afgaande op het aantal bezwaar- en beroepsprocedures die het afgelopen jaar zijn behandeld, leidt dit in enkele gevallen tot een verplichting om de proceskosten te vergoeden.

Proceskostenvergoeding en de Woo
De afgelopen jaren is het aantal verzoeken wat wordt ingediend op grond van de Wet open overheid (Woo) niet verminderd.
Er waren in het verleden aanwijzingen dat deze verzoeken werden ingediend om in de bezwaar- of beroepsprocedure in aanmerking te komen voor een proceskostenvergoeding.
Afgaande op het aantal verzoeken die het afgelopen jaar zijn ingediend, heeft dit niet geleid tot een verplichting om proceskosten te vergoeden.

 

Inkoop en aanbesteding

Door de invoering van de Aanbestedingswet 2012 is het risico van een juridische procedure toegenomen. Voor de keuze van inkoopprocedure wordt uitgegaan van indicatieve bedragen. Dit geeft ruimte voor verschillen van inzicht en is daardoor een risico. Daarnaast is de economische situatie dusdanig, dat partijen eerder bereid zijn gunning via de rechter af te dwingen.

Claims van derden

Bij het opstellen van de jaarrekening 2017 t/m 2021 is een inventarisatie gehouden van de op dat moment bekende verzoeken of te verwachte verzoeken voor planschade en de diverse juridische procedures (afkoopbedrag; schadeclaims). Hiervoor is de voorziening Planschades en Juridische procedures gevormd. De risico’s voor planschade zijn zo veel mogelijk bij de initiatiefnemer ondergebracht. (Plan)schades die onvermijdelijk ten laste van de gemeente komen, worden ten laste van het rekening resultaat gebracht. Ook de kosten van het opstellen van een schadeanalyse komen ten laste van de gemeente. Omdat steeds meer juridisch adviesbureaus zich gaan specialiseren in planschaden, is het risico van schade-analysekosten steeds groter. In de begroting wordt hiermee geen rekening gehouden. In de voorziening is wel rekening gehouden met schade-analysekosten waarvan de melding bekend is. Voor het jaar 2023 is er een geringe kans op claims.

tabel juridische risico's

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

S of I

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

Dwangsom

I

50%

3.000

1.500

Proceskosten

I

50%

7.000

3.500

Inkoop en aanbesteding

I

10%

100.000

10.000

Claims van derden

I

30%

20.000

6.000

Totaal juridische risico's

   

 

21.000

 

 

 

 

 

 

b. Financiële risico’s

Terug naar navigatie - b. Financiële risico’s

Financiële risico’s

Rente

Eind 2013 is de Wet verplicht schatkistbankieren van kracht geworden. Dit houdt in dat decentrale overheden verplicht hun liquide middelen aanhouden bij de Nederlandse schatkist. Tijdelijke overschotten aan liquide middelen kunnen niet uit oogpunt van een optimaal liquiditeitsbeheer in deposito uitgezet of tegen een gunstige rente op een spaarrekening bij een commerciële bank gezet worden. Dit kan in situaties met hogere rentetarieven een negatief effect op de rendementsverwachting hebben. Wel biedt de staat de mogelijkheid om overtollige gelden voor langere periodes in depot weg te zetten. Echter de rentevergoeding is aanzienlijk lager dan die bij commerciële banken. Gezien de gemiddelde rentelast van het per 31 december 2021 met vreemd vermogen gefinancierde deel kan worden geconcludeerd dat de geraamde financieringsstructuur en in relatie hiermee ook het weerstandsvermogen van onze gemeente op 31 december 2021 als voldoende kan worden beoordeeld. De verwachting is wel dan vanaf het 2023 geldleningen afgesloten gaan worden om de verwachte investeringen, zoals de spoortunnel, te financieren

Omslagrente

De berekening van de renterisiconorm is opgenomen in de paragraaf financiering. Uit dit overzicht blijkt dat de gemeente vrijwel geen renterisico loopt. Wanneer de omslagrente lager is dan de marktrente, ontstaat er een risico. Dit is een gevolg van het feit dat hieruit een financieel nadeel voortvloeit voor de begroting. Als het rentepercentage van aan te trekken leningen lager is dan de geraamde omslagrente van 0,75% blijft het renterisico het komende jaar acceptabel. In het komende jaar zal de ECB (Europees centrale bank) een ruim monetair beleid blijven voeren. Verwacht wordt dat de kapitaalmarktrente (lange rente), gezien de verwachte economische ontwikkelingen (zoals economische krimp, inflatie) in het komende jaar gaat stijgen. Op grond van deze verwachting is er, naar het zich nu laat aanzien, een renterisico.

Gemeentefondsuitkeringen

De uitkering Gemeentefonds is een samenstelling de volgende uitkeringen: de algemene uitkering en een aantal decentralisatie- en (overige)integratie-uitkeringen. Deze laatste hebben een specifiek doel of zijn bedoeld om een specifiek beleidsveld financieel te borgen. Basis voor toepassing bij de programmabegroting 2023-2026 is de berekening is de mei-circulaire 2022. Een substantiële afwijking in de septembercirculaire 2022 zal in de programmabegroting 2023-2026 worden verwerkt. Via de kwartaalrapportage zullen ontwikkelingen in volgende circulaires worden aangegeven.

Momenteel is de herijking van de uitkering Gemeentefonds in een vergevorderd stadium. Deze herijking staat gepland voor het uitkeringsjaar 2023. Het ziet er voor Nunspeet relatief positief uit, waardoor er op dit moment geen redenen zijn om hiervoor al in de programmabegroting 2023-2026 maatregelen te nemen. Een ander aspect waarvan de financiële gevolgen nog onduidelijk zijn is de invoering van het zogenaamde woonplaatsbeginsel binnen de jeugdzorg met ingang van 2023.

Verstrekte garanties

In totaal zijn voor € 92.075.412  aan gemeentegaranties aan instellingen verstrekt (peildatum 31 december 2021). Het grootste deel hiervan zijn garanties voor geldleningen waar de gemeente samen met het Rijk een achtervangpositie inneemt. Deze garanties zijn in eerste instantie gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Het restant van de garanties heeft betrekking op geldleningen van instellingen binnen de gemeente en Vitens.

Aan particulieren is voor € 523.857  (peildatum 31 december 2021) aan gemeentegaranties verstrekt Deze leningen zijn in eerste instantie gegarandeerd door de Nationale Hypotheek Garantie (NHG / onderdeel startersleningen). De gemeente heeft voor deze leningen een achtervangpositie. Gezien de kredietwaardigheid van de geldnemers van zowel instellingen als particulieren is het aan de garanties verbonden risico zeer gering. Daarnaast zijn het leningen welke afgesloten kunnen worden t.a.v. duurzaamheid.

Prijsstijgingen grondstoffen
Als gevolg van enkele mondiale oorzaken zijn de bouwkosten in Nederland binnen een kort tijdsbestek extreem gestegen en momenteel nog aan het stijgen. Prijsstijgingen van enkele tientallen procenten binnen een tijdsbestek van één of enkele weken zijn geen uitzondering meer. Omstandigheden díe daartoe bijdragen zijn onder meer de (nasleep van de) Coronacrisis, de stijgende energieprijzen en vooral de schaarste en prijsstijgingen door de oorlog in Oekraïne en bijbehorende sancties tegen Rusland. Onduidelijk is of en hoe lang de prijsstijgingen aanhouden. Dit brengt risico's en onzekerheid met zich mee voor zowel bestaande overeenkomsten als ook voor nieuw te sluiten overeenkomsten.

 

tabel financiële risico's

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

 

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

Rente

S

10%

5.000.000

500.000

Omslagrente

S

10%

700.000

70.000

Gemeentefondsuitkering

S

10%

100.000

10.000

Verstrekte garanties

S

0%

0

0

Spoortunnel

S

0%

0

0

Prijsstijging grondstoffen

S

50%

250.000

125.000

Sportpark de Wiltsangh

I

50%

500.000

250.000

Investering Oekrainers

I

10%

1.000.000

100.000

Totaal financiële risico's

   

 

1.055.000

 

 

 

 

 

 

c. Personele / organisatorische risico’s

Terug naar navigatie - c. Personele / organisatorische risico’s

Personele / organisatorische risico’s

Op moment van opstellen van de programmabegroting is er geen verwachting op risico's / claims ten aanzien van personeel. Veiligheidshalve wordt er rekening gehouden met eventuele financiële gevolgen.

tabel personele/organisatorische risico's

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

 

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

Personele / organisatorische risico's

I

30%

100.000

30.000

Totaal personele/organisatorische risico's

   

 

30.000

 

 

 

 

 

 

d. Grondexploitatie en strategische aankopen risico’s

Terug naar navigatie - d. Grondexploitatie en strategische aankopen risico’s

Grondexploitatie en strategische aankopen risico’s

Grondexploitatie
Voor de grondexploitaties zijn berekeningen opgesteld van de nog te verwachten kosten en opbrengsten, resulterend in een bijstelling van de verwachte winst c.q. verlies. Deze bijstelling vindt plaats aan de hand van de laatste inzichten (waaronder contractuele verplichtingen en geformuleerde beleidsuitgangspunten) op het gebied van de ontwikkeling van de markt aan de kosten- en opbrengstenkant. Als dit resulteert in een neerwaartse bijstelling van de resultaten, wordt onderzocht op welke wijze dit kan worden gecompenseerd.
Daarnaast wordt binnen de reserve grondexploitatie een bodembedrag (financiële buffer) aangehouden dat varieert met de omvang van de risico’s die worden gelopen. Naarmate grondexploitaties vorderen, dalen vaak de onzekerheden (immers een steeds groter deel is gerealiseerd) en daalt ook het bodembedrag. Jaarlijks vindt op grond van artikel 12, lid 1 van de Financiële verordening van de gemeente Nunspeet en artikel 212 van de Gemeentewet de bijstelling plaats na het vaststellen van de jaarrekening.

Molenbeek
Ten opzichte van de vorige begroting kan geconstateerd worden dat het risico in dit project weer verder is afgenomen. Fase 1 is afgerond, met uitzondering van de supermarkt en de bijbehorende sociale huurwoningen die aan het plan zijn toegevoegd. De opbrengsten verkoop gronden hiervoor zijn al wel ontvangen. Voor de tweede fase zijn alle kavels uitgegeven en deze fase zal naar verwachting in 2022 ook bouwrijp worden afgerond. Fase 3 is bouwrijp. De uitgifte van de gronden voor huurwoningen heeft in 2021 plaatsgevonden. Het uitgeven van de kavels en de woonrijp werkzaamheden zullen plaatsvinden in 2022 t/m 2024. Vanuit het uitwerkingsplan van de derde fase is er ook een beter beeld van de geraamde kosten voor deze fase. Voorgaande heeft geleid tot een betere inschatting van de resterende uitgaven. De opbrengsten zijn toegenomen door het opnemen van de nieuwe grondprijzen in de grondexploitatie. Al rekening houdend met verliesnemingen in het verleden en met een tussentijdse winstneming(2020 en 2021) van 4,5 miljoen euro laat de exploitatieberekening een positief saldo van 1,96 miljoen euro zien.

Weversweg
De gronden van het oorspronkelijke plan zijn verkocht. In 2019 is extra grond aangekocht voor de ontwikkeling van vier kavels en dit is verwerkt vanaf de MPG 2020. Voor het extra aangekochte stuk grond zal het bouwrijp maken plaatsvinden in 2022 en 2023 en het woonrijp maken in 2023 en 2024. De grondopbrengsten voor de kapwoningen staan gepland in 2023. Rekening houdend met nog een resterende raming voor het laatste deel woonrijpmaken van het oorspronkelijke plan en de raming van uitgaven en opbrengsten van de laatste vier kavels laat de exploitatieberekening een negatief saldo van € 78.000 (vorig jaar € 87.000) zien. Dit bedrag is gereserveerd in de voorziening grondexploitaties.

De Kolk
De uitgifte van de laatste kavels van het oorspronkelijk plan heeft begin 2022 plaatsgevonden. Het afronden van het laatste deel woonrijp maken van het oorspronkelijk plan vindt plaats in 2022. De raad heeft op 18 februari 2021 besloten 5 hectare onbebouwde grond ‘terug’ te kopen binnen het plangebied rondom de GPS-locatie. Dit deel is budgettaire neutraal (kosten worden gedekt door opbrengsten uitgifte) opgenomen in de grondexploitatie. De aankoop van de gronden heeft plaatsgevonden in 2021. De uitgifte van de gronden zal na verwachting eind 2022 starten en zal voornamelijk plaatsvinden in 2023. Doordat de aankoop van de gronden wel heeft plaatsgevonden, maar de opbrengsten nog niet zijn gerealiseerd doordat de uitgifte van de gronden nog niet hebben plaatsgevonden, is de boekwaarde negatiever dan de vorige begroting. Dit geeft een hogere ‘reëel financieel gevolg’ bij de financiële risicoberekening van het weerstandsvermogen. Al rekening houdend met verliesnemingen in het verleden en met tussentijdse winstnemingen tot en met 2021 van 3,4 miljoen euro, laat de exploitatieberekening een positief saldo van 1,36 miljoen euro zien.

Elspeet Noord West
De laatste kavels zijn in 2020 verkocht. Ten aanzien van de laatste onderdelen van het woonrijp maken is een ‘nog te betalen en nog te ontvangen bedrag’ opgenomen en is in juni 2022 bij de MPG 2022 besloten deze grondexploitatie af te sluiten en de (eind)winstneming toe te voegen aan de reserve grondexploitatie. 


Bedrijventerrein Elspeet
In juni 2021 is er een nieuw deel aan de grondexploitatie toegevoegd en is het bestemmingsplan vastgesteld door de raad. Dit heeft een effect aan de kostenkant, maar een groter effect aan de opbrengstenkant. De actuele exploitatieberekening is nu € 206.000 positief. 

Kijktuinen
De raad heeft in december 2021 een hernieuwd bestemmingsplan, met een gewijzigde woningenprogramma vastgesteld. Als gevolg van de aanpassing en het doorvoeren van de nieuwe grondprijzen is de exploitatieberekening nu 0,47 miljoen euro positief. 

Elspeterbosweg 9 Vierhouten
De nieuwe exploitatieberekening is negatiever door het opvoeren van de geschatte kosten voor de onvoorziene bodemsanering, onvoorziene kosten voor asbestinventarisatie, een overschrijding van de plankosten en minder m2 uitgeefbaar dan eerder voorzien. De actuele exploitatieberekening is € 253.000 negatief. Dit bedrag is gereserveerd in de voorziening grondexploitaties.
Het financiële gevolg en de kans van optreden van de risico’s in de grondexploitatie zijn in onderstaande tabel weergegeven. Het financiële gevolg is gebaseerd op het worst case scenario. Dit zijn de boekwaardes (per 1 januari 2022) van grondexploitaties. Om geen vertekend beeld te krijgen, is de boekwaarde verhoogd met de raming van het woonrijp maken voor de exploitaties waarbij het bouwrijp maken al gereed is. Ten opzichte van de begroting 2022 zijn de risico’s gestegen. Door de hogere (negatieve) boekwaardes van de grondexploitaties is het reëel financieel gevolg bij alle grondexploitaties gestegen. Het financieel gevolg (boekwaarde) bij De Kolk is aanzienlijk hoger ten opzichte van de begroting 2022 doordat de aankoop van de 5 hectare onbebouwde grond rondom de GPS-locatie heeft plaatsgevonden.

 





Tabel Grondexploitatie en strategische risico's

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

 

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

Molenbeek

I

10%

2.251.000

225.100

Weversweg

I

10%

415.000

41.500

De Kolk

I

10%

5.777.000

577.700

Bedrijventerrein Elspeet

I

30%

2.349.000

704.700

Kijktuinen

I

30%

1.080.000 324.000
Elspeterbosweg 9 Vierhouten

I

30%

388.000 116.400

Voorziening risico's grondexploitatie voor

I

 

 

-446.000

Totaal grondexploitatie en strategische risico's

   

 

1.543.400

 

 

 

 

 

 

e. Milieurisico’s

Terug naar navigatie - e. Milieurisico’s

De gemeentelijke overheid loopt risico’s bij milieuschade. Dit kan schade zijn van de natuur of in verband met watervervuiling, bodemvervuiling, en dergelijke. Met name bij bodemverontreiniging/bodemsanering kan deze aansprakelijkheid nu gekwalificeerd worden.

Bodemverontreiniging en aansprakelijkheid

Het algemene beleid met betrekking tot bodemverontreiniging is dat de kosten van een eventuele bodemsanering worden verhaald op de veroorzaker - het principe "de vervuiler betaalt". Is dit niet meer mogelijk, dan wordt bij een mobiele verontreiniging (een zich verplaatsende verontreiniging) gesaneerd en bij een immobiele verontreiniging nagegaan of er gevaren zijn voor de volksgezondheid. Is dit het geval, dan volgt sanering (zo mogelijk binnen de begrote budgetten). Is dit niet het geval, dan wordt nagegaan of op een nader geschikt moment sanering mogelijk is op een manier die effectief en doelmatig is (ook in relatie tot de hiermee gepaard gaande financiële middelen). Voor de bekende bodemverontreinigingen is de reserve bodemverontreiniging gevormd.

Omdat er nog geen duidelijkheid is over enkele grotere bodemsaneringslocaties wordt de reserve nog in stand gehouden. D.d. 24 februari 2022 is door de gemeenteraad een krediet beschikbaar gesteld van maximaal € 500.000,-- voor de sanering van het Nationaal Jachtschietcentrum Berkenhorst te Elspeet. Dit krediet is gedekt uit de hiervoor genoemde reserve bodemverontreiniging. Uiteindelijk moet het bedrag van € 500.000,-- worden terugbetaald door het Nationaal Jachtschietcentrum Berkenhorst. Met de Berkenhorst wordt als onderdeel van de erfpachtovereenkomst een terugbetalingsregeling gesloten, waarin de terugbetaling van het benodigde bedrag voor de voorbereiding en uitvoering van de sanering over een periode van 30 jaar is vastgelegd. Omdat het niet geheel zeker is dat het bedrag van € 500.000,-- daadwerkelijk wordt terugbetaald wordt dit als een risico gezien. Het risico van het niet terugbetaalde bedrag wordt ingeschat op 50% van € 500.000 is € 250.000.

Verder zijn er extra bodemsaneringskosten voorzien bij gemeentelijke woningbouwprojecten, zoals bijvoorbeeld het project Elspeterbosweg 7 te Vierhouten. Bij dit laatste project is er een overschrijding bekend van de geraamde saneringskosten in verband met meer gevonden asbest dan dat er verwacht was volgens de onderzoeksrapporten. Dergelijke saneringskosten kunnen bij meerdere gemeentelijke projecten voorkomen. Overschrijdingen als deze worden echter gedekt uit de grondexploitaties (grex) van deze projecten.

Ook bestaat er de mogelijkheid dat bij faillissement van bedrijven met een bodemverontreiniging de saneringskosten alsnog deels of geheel voor rekening van de gemeente komen. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat bij schuren met asbest daken zonder dakgoot in sommige gevallen sprake is van bodemverontreiniging. Onderzoeks- en saneringskosten hiervan komen voor rekening van de eigenaar. In gevallen waarbij  de gemeente eigenaar is of wordt, kan de gemeente hier op worden aangesproken. Bij aankoop zal hier rekening mee gehouden worden. Het is niet direct in te schatten of en welke kosten hieruit voortvloeien.

Voor niet bekende bodemverontreinigingen zijn de financiële gevolgen lastig in te schatten. Deze zijn afhankelijk van de aard en omvang van de verontreiniging en het tijdstip van het ontstaan van de verontreiniging, na 1987 is een nieuw geval en moet volledig opgeruimd worden en voor 1987 is een oud geval en mag functioneel gesaneerd worden. Daarnaast zijn de gemeentelijke kosten afhankelijk van de mogelijkheid om de kosten te verhalen op de veroorzaker. Om toch een inschatting te maken van de kosten wordt een bedrag van € 150.000 aangehouden met een risico van het voorkomen daarvan van 10%. In dit bedrag is rekening gehouden met een afgenomen risico. De reserve bodemsanering maakt onderdeel uit van het weerstandsvermogen.

tabel milieu en bodemverontreiniging risico's

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

 

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

Milieu en bodemverontreiniging

I

10%

150.000

15.000

Bodemverontreiniging

I

50%

500.000

250.000

Totaal milieu en bodemverontreiniging risico's

 

 

265.000

 

 

 

 

 

 

f. Verbonden partijen

Terug naar navigatie - f. Verbonden partijen

De gemeente is financieel mede aansprakelijk voor een aantal samenwerkingsverbanden (paragraaf Verbonden partijen).

Directe deelnemingen in vennootschappen:

  • Bank Nederlandse Gemeenten NV;
  • NV Alliander;
  • Vitens NV
  • NV Afvalsturing Friesland;
  • NV Inclusief Groep.

Overige deelnemingen:

  • Streekarchivaat Noordwest-Veluwe;
  • Omgevingsdienst Noord-Veluwe;
  • Leasurelands;
  • Coöperatie Gastvrije randmeren
  • Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland;
  • Gemeentelijke of gemeenschappelijke gezondheidsdienst (GGD) Gelre-IJssel.
  • Stichting Proo
  • Sportbedrijf Nunspeet

Per verbonden partij is een risicoanalyse gemaakt. Via deze risicoanalyse wordt gekeken naar de mate van risico dat de gemeente bij de verbonden partijen loopt. Bij sommige verbonden partijen is een beoordeling op cijfers lastig. Bij deze verbonden partijen is gekeken naar de bijdrage die de gemeente levert en het financiële nadeel dat de gemeente loopt bij een eventueel faillissement. Hierbij is een inschatting gemaakt van de kans dat een faillissement zich voordoet.

Van de directe deelnemingen in vennootschappen is de nominale waarde van het belang van onze gemeente in de vennootschap als risico opgenomen verhoogd met de ontvangen dividenden. Van de overige deelnemingen in vennootschappen is als financieel gevolg opgenomen de jaarbijdrage.

De kans van optreden wordt geclassificeerd met risico laag, gemiddeld of hoog. Per verbonden partij is het risico (kans van optreden) op grond daarvan, uitgedrukt in een percentage. De toelichting op de belangen voor onze gemeente vindt u terug in de paragraaf verbonden partijen. In onderstaande tabel zijn de risico’s per verbonden partij uitgedrukt in geld. Bij een kans van optreden die als “laag” is gekwalificeerd is rekening gehouden met een percentage van 10%. Bij een ‘hoge’ kwalificatie is een percentage van 30%, 50% of 70% aangehouden, afhankelijk van de inschatting van de kans van optreden.

tabel risico's verbonden partijen

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

 

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

NV Bank Nederlandse Gemeenten

I

10%

448.688

44.869

NV Alliander

I

10%

361.424

36.142

NV Vitens

I

10%

4.062 406

NV Afvalsturing Friesland

I

10%

69.000

6.935

Inclusief Groep

I

30%

417.000

125.100

Streekarchivaat Noordwest Veluwe

I

10%

161.000

16.100

Omgevingsdienst Noord Veluwe

I

10%

563.000

56.300

Leisurelands (recreatiegemeenschap Veluwe)

I

10%

0

0

Coöperatie Gastvrije randmeren

I

10%

11.000

1.100

Veiligheidsregio Noord Oost Gelderland

I

10%

1.510.000

151.000

GGD Gelre-IJssel

I

10%

474.000

47.400
Stichting Proo

I

0%

0

0

 Sportbedrijf Nunspeet

I

50%

300.000

150.000

Totaal  risico's verbonden partijen

   

 

485.352

 

g. Risico’s sociaal domein

Terug naar navigatie - g. Risico’s sociaal domein

Op 1 januari 2015 zijn drie nieuwe wetten in werking getreden binnen het sociaal domein, namelijk de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), de Participatiewet en de Jeugdwet. Met ingang van 2019 is de financiering niet meer gebaseerd op een integreerbaar deel maar is opgenomen in de Algemene Uitkering, net als alle andere gemeentelijke taken. Tevens bestaat er nog een Reserve Sociaal Domein.
Participatiewet, IOAW/Z, Bbz
In de begroting word uitgegaan van een budgettaire raming voor de uitkeringen en de te ontvangen rijksbijdrage. Als blijkt dat de uitgaven op de uitkeringen hoger zijn dan de rijksbijdrage kan onder voorwaarden een aanvullende uitkering bij het Rijk worden aangevraagd. Hierbij gelden de volgende voorwaarden in 2022:

a. over 2022 moet sprake zijn van een tekort dat meer bedraagt dan 7,5% van de definitief over dat jaar toegekende gebundelde uitkering als bedoeld in artikel 69 Participatiewet;
b. over 2020, 2021 en 2022 moet sprake zijn van een gecumuleerd tekort dat meer bedraagt dan 7,5%, berekend over alleen de definitief over 2022 toegekende gebundelde uitkering als bedoeld in artikel 69 Participatiewet;
c. het college moet in 2023 tijdig een verzoek indienen volgens het daartoe vastgestelde aanvraagformulier;
d. bij het indienen van het verzoek moet het college verklaren dat het maatregelen heeft getroffen om tot tekortreductie te komen. Deze verklaring moet de instemming hebben van de gemeenteraad. Ook moet deze verklaring worden toegelicht, zoals gevraagd in het aanvraagformulier (op het formulier de onderdelen A, B en C).
e. bij een aanhoudend tekort – dit betekent dat uw gemeente over 2020 en/of 2021 een vangnetuitkering is verleend – moet het college verklaren dat (aanvullende) interne en externe maatregelen zijn getroffen om tot verdere tekortreductie te komen. Dit is in de gemeente Nunspeet niet het geval.
Hierbij geldt dat de eerste 7,5% van de rijksbijdrage voor rekening van de gemeente komt. Voor het tekort op de uitkeringen tussen 7,5% en 12,5% van de voor dat jaar toegekende rijksbijdrage geldt dat van dit bedrag 50% op basis van deze regeling kan worden aangevraagd en vergoed. Een tekort boven 12,5% kan voor 100% in aanmerking komen voor een vergoeding van het Rijk. Om in aanmerking te komen voor een aanvullende uitkering moet sprake zijn van een goedkeurende accountantsverklaring en door de gemeenteraad vastgesteld verbeterplan.


Jeugdwet
De gemeente is vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle vormen van Jeugdhulp. De transitie is achter de rug, maar het vormgeven aan de transformatie van de Jeugdhulp zal de komende jaren de nadrukkelijke aandacht blijven vragen. Met de nieuwe Inkoopafspraken per 1 april 2022 worden hier verdere stappen in gezet. Er wordt, met minder aanbieders, méér ingezet op partnerschap met toegang en aanbieders. Bij de sturing en monitoring wordt bewaakt dat de Jeugdhulp dichtbij en effectief wordt georganiseerd, waarbij ouders regie hebben.
Naast het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) vormen ook huisartsen, medisch specialisten en de rechter in geval van jeugdbescherming en jeugdreclassering de toegang naar niet vrij toegankelijke jeugdhulp. Door de inzet van SOH GGZ bij de huisarts en de beschikbaarheid van GGZ expertise in het CJG streven we naar minder doorverwijzingen naar zwaardere jeugdhulp.
Vanwege de groei in uitgaven voor jeugdhulp wordt vanuit het Rijk de komende jaren extra budget verstrekt. Met lokaal ingezette maatregelen en een regionaal Doelen en Inspanningen netwerk wordt ingezet op uitvoering binnen de beschikbare budgetten.

tabel  risico's sociaal domein

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

 

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

BUIG

S

10%

449.000

44.900

Jeugdwet

S

50%

1.000.000

500.000

Totaal risico's sociaal domein

   

 

544.900

 

 

 

 

 

 

h. Reguliere risico’s

Terug naar navigatie - h. Reguliere risico’s

Btw-compensatiefonds

Per 1 januari 2003 is het btw-compensatiefonds ingevoerd. Uit het fonds krijgen gemeenten de betaalde btw op nota’s van derden gecompenseerd met uitzondering van de btw die wordt betaald over onderwijsuitgaven en de btw die samenhangt met de subsidiëring van derden. Tegenover deze lagere lasten voor de gemeente staat een uitnamen uit het Gemeentefonds. Dit houdt in dat de invoering van het btw-compensatiefonds voor de gemeenten gezamenlijk geen voordeel heeft. Voor een individuele gemeente kan de invoering van het btw-compensatiefonds echter wel gevolgen hebben. Vanaf 2019 loopt gemeente Nunspeet risico over de voorschotregeling BCF. Hiermee is reeds rekening gehouden in de financiële verkenning en de meerjarenraming.

Vennootschapsbelasting

Vanaf 2016 moeten de gemeenten vennootschapsbelasting betalen over de winsten die ze met hun ondernemingsactiviteiten maken. Wat dit voor financieel gevolg heeft voor onze gemeente is naar verwachting gering. Voor de uitoefening van haar publieke taak levert de vennootschapsbelasting geen risico op.

Tegenvallende subsidieverwachtingen

Een risico dat er gelopen wordt, is dat projecten of activiteiten worden uitgevoerd die (deels) gedekt worden door subsidies vanuit de Provincie. Wanneer achteraf blijkt dat er niet voldaan wordt aan de subsidievoorwaarden, ontstaat het risico van een dekkingstekort. Tot op heden is steeds voldaan aan de subsidievoorwaarden. Voor de bepaling van het weerstandsvermogen wordt daarom het risico op vooralsnog op nihil gesteld.

Gemeentelijke gebouwen

De gemeente heeft verschillende gebouwen in eigendom. Er worden daarbij verschillende risico’s gelopen. De belangrijkste risico’s zijn: asbest, legionellabesmetting, brandveiligheid, veilig werken op daken en wateraccumulatie. De risico’s worden per gebouw geïnventariseerd en in kaart gebracht. Op het gebied van asbest worden de grootste risico’s gelopen. Van de meeste gemeentelijke gebouwen is de asbestsanering uitgevoerd. Van enkele gemeentelijke woningen en kleine objecten moeten de inventarisaties nog plaatsvinden.

tabel reguliere risico's

S=Structureel I=Incidenteel

 

Risico

 

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

Btw compensatiefonds

I

10%

150.000

15.000

Vennootschapsbelasting

I

10%

150.000

15.000

Tegenvallende subsidieverwachtingen

I

0%

0

0

Gemeentelijke gebouwen

I

10%

20.000

2.000

Totaal reguliere risico's

   

 

32.000

 

 

 

 

 

 

i. Coronacrisis

Terug naar navigatie - i. Coronacrisis

De uitbraak van het coronavirus COVID-19 eind februari 2020 heeft grote impact op de Nederlandse samenleving en dus ook op onze gemeente. Bij het nemen van maatregelen stond en staat nog steeds de gezondheid van onze medewerkers en anderen voorop. Vanzelfsprekend hebben de getroffen maatregelen ook grote gevolgen gehad voor de gemeente. Die gevolgen waren op meerdere gebieden zichtbaar, zowel op het vlak van bedrijfsvoering als financieel.

Beperking in de uitvoering van de primaire taken door ziekte van medewerkers;

  • Hogere kosten vervanging wegens ziekte voor cruciale dienstverlening;
  • Ontstaan van vertraging in de uitvoering van projecten ten opzichte van de begroting. Deze vertraging kan tevens effect hebben op de hoogte van de Algemene Uitkering daar hier sprake is van een samen trap op/af systematiek;
  • Extra kosten voor voorzieningen om massaal thuis te werken;
  • Risico ten aanzien van inbaarheid van gemeentelijke belastingen en retributies 2023
  • Risico open-einde regelingen (krijgen in den lande al signalen dat zorgaanbieders, aanbieders huishoudelijke hulp, aanbieders vervoersvoorzieningen ook bij “no show” doorfactureren;
  • Toename aanvragen BBZ, bijstand etc. etc.;
  • Risico gewaarborgde geldleningen;
  • Risico dat subsidies naar organisatie voor 2023 ontoereikend zijn daar deze partijen geen/minder inkomsten hebben;
  • Risico oplegging toeristenbelastingen 2023 en inning van nog op te leggen aanslagen over 2022;
  • Risico op achterblijven legesopbrengsten (bouwleges etc.) 2023;
  • Risico op inbaarheid/kwijtschelding huuropbrengsten 2023:
  • Bovenstaande risico’s kunnen ook spelen bij verbonden partijen, welke ook haar impact mogelijk heeft op de gemeente;
    Risico op inning openstaande debiteuren en leningen;
  • Risico van dalende inkomsten door sluiting zwembad en sportzalen;
  • Risico van extra noodopvang kinderopvang;
  • Risico van lagere marktgelden i.v.m. afgelasten (non-food) weekmarkten.

Hoewel het coronavirus nog niet weg is en het aantal besmettingen mogelijk weer zal toenemen, is het niveau van de dienstverlening weer als voor de coronacrisis.

Beheersing van risico’s

Terug naar navigatie - Beheersing van risico’s

Voor elk risico moet een keuze gemaakt worden uit de volgende maatregelen:

  • Vermijden: Het beleid waar een risico door ontstaat, wordt beëindigd. Op een andere manier wordt vormgegeven of wordt geen beleid gestart dat een risico met zich meebrengt.
  • Verminderen: Het risico afdekken via een verzekering, een voorziening of een ander budget in de begroting; de gevolgen van een risico worden beperkt.
  • Overdragen: Dit kan door het beleid dat een risico met zich meebrengt, te laten uitvoeren door een andere betrokken partij, die daarbij ook de financiële risico’s overneemt.
  • Accepteren: Risico’s kunnen ook bewust genomen worden. Als een risico niet wordt vermeden, verminderd of overgedragen, wordt een risico geaccepteerd en moet de eventuele financiële schade volledig via de weerstandscapaciteit worden

Financiële vertaling van de risico’s

Terug naar navigatie - Financiële vertaling van de risico’s

Voor vrijwel alle financiële risico’s die zijn te voorzien en kwantificeerbaar zijn, zijn toereikende voorzieningen of bestemmingsreserves gevormd. Van de risico’s die van materiële betekenis en niet goed te kwantificeren zijn, is een financiële vertaling gemaakt zodat deze risico’s meegenomen worden bij het bepalen van het weerstandsvermogen. Van onderstaande risico’s is de kans van optreden uitgedrukt in een percentage. Het reële financiële gevolg wordt berekend door dit percentage te vermenigvuldigen met het financiële gevolg.

 

Tabel totalen incidentele en structurele risico's  
Risico Reëel financieel gevolg
Structurele risico's:  
Financiële risico's 1.055.000
Personele risico's 0
Sociaal domein 544.900
Totaal structureel 1.559.900
   
Incidentele risico's  
Juridische risico's 21.000
Financiële risico's 0
Personele risico's 30.000
Grondexploitaties 1.543.400
Milieu en bodemverontreiniging 265.000
Verbonden partijen 485.352
Reguliere risico's 32.000
Totaal incidenteel 2.376.752
   
Totaal  risico's 3.976.652
   

 

Beoordeling weerstandsvermogen

Terug naar navigatie - Beoordeling weerstandsvermogen

Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, moet de relatie gelegd worden tussen de hierboven genoemde financieel vertaalde risico’s en de eerder genoemde beschikbare weerstandscapaciteit. Dit wordt uitgedrukt in een ratio. De berekeningswijze van de ratio weerstandsvermogen is als volgt:

Ratio weerstandsvermogen:      Beschikbare weerstandscapaciteit / Benodigde weerstandscapaciteit

Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen wordt gebruikt gemaakt van onderstaande waarderingstabel:

Ratio

Betekenis

> 2,0

Uitstekend

1,4 tot 2,0

Ruim voldoende

1,0 tot 1,4

Voldoende

0,8 tot 1,0

Matig

0,6 tot 0,8

Onvoldoende

< 0,6

Ruim onvoldoende

Kwantificering van de incidentele risico’s in tijd en geld, waarvoor de gemeente geplaatst zou kunnen worden is arbitrair. Geconstateerd kan worden dat het incidentele weerstandsvermogen onvoldoende. Daartegenover is het structurele weerstandsvermogen ruim voldoende. In onderstaande tabel is de structurele en incidentele weerstandscapaciteit versus de structurele en incidentele risico’s, weergegeven.

Ratio weerstandsvermogen 15.520.223 / 3.976.652 = 3,9

Met een uitkomst van het ratio weerstandsvermogen van 3,9  (niet afgerond 3,903) kan worden geconcludeerd dat het totale weerstandsvermogen als uitstekend kan worden aangemerkt. Wel is er sprake van een daling van het ratio. Dit wordt veroorzaakt door een toename van een aantal risico's zoals rente, prijsstijgingen (o.a. Wiltsangh), opvang Oekraïners, uitgiften gronden de Kolk.

Tabel totaal incidenteel en structureel weerstandsvermogen      
    weerstandscapaciteit Risico's weerstandsvermogen
         
Incidenteel   11.798.332 2.376.752 9.421.580
         
Structureel   3.721.891 1.599.900 2.121.991
         
Totaal   15.520.223 3.976.652 11.543.571

Toekomstige ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Toekomstige ontwikkelingen

De prognose van de risico’s voor de komende jaren voor de gemeente Nunspeet is als volgt:

De verwachting is dat de totale weerstandscapaciteit voldoende zal zijn voor de financiële gevolgen van de risico’s maar dat de weerstandscapaciteit nog wel verder zal dalen.

Grondexploitatie en strategische aankopen

In de komende jaren worden de volgende projecten verder ontwikkeld / afgerond: het bedrijventerrein De Kolk, het plan Molenbeek fase 3, bedrijventerrein Elspeet, 't Hul Noord en de mogelijke ontwikkelingen van strategische aankopen. Daar tegenover staat de gevormde reserve grondexploitatie waarmee in de berekening van het weerstandsvermogen geen rekening is gehouden. Het saldo van deze reserve bedraagt per 1 januari 2022 € 8,3 miljoen.

Ook zien we dat de decentralisatie gepaard is gegaan met een bezuinigingstaakstelling, terwijl organisaties en gemeenten onvoldoende tijd hebben gehad om de daarvoor noodzakelijke transformatieslag te kunnen maken. Beoogde effecten blijven met name bij het onderdeel jeugd uit. Zo wordt fors geïnvesteerd in de toegang tot jeugdhulp (Stichting Jeugd Noord-Veluwe), terwijl het beroep op zwaardere hulp nog onvoldoende afneemt.

Tabel prognose meerjarige incidentele en structurele risico's        
Risico   financieel gevolg
    2022 2023 2024 2025
Structurele risico's          
Financiële risico's   1.055.0000 1.905.0000 3.155.0000 3.305.0000
Personele risico's   0 0 0 0
Sociaal domein   544.900 544.900 544.900 544.900
           
Totaal structurele risico's   1.599.900 2.449.900 3.699.900 3.849.900
           
Incidentele risico's          
Juridische risico's   21.000 21.000 21.000 21.000
Financiële risico's   0 0 0 0
Personele risico's   30.000 30.000 30.000 30.000
Grondexploitaties   1.543.400 1.543.000 1.543.000 1.543.000
Milieu en bodemverontreiniging   265.000 250.000 250.000 250.000
Verbonden partijen   485.352 485.352 485.352 485.352
Reguliere risico's   32.000 32.000 32.000 32.000
Totaal incidenteel          
           
Totaal incidentele risico's   2.376.752 2.361.752 2.361.752 2.631.752
           
Totaal reëel financieel gevolg   3.976.652 4.811.652 6.061.652 6.211.652
           

Financiële kengetallen

Ingevolge artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) worden in deze paragraaf kengetallen opgenomen die inzicht geven in de financiële positie van onze gemeente.

De volgende financiële kengetallen worden hieronder weergegeven:

  • Netto schuld quote (bezittingen / schulden)
  • Solvabiliteitsratio (eigen vermogen / vreemd vermogen)
  • Kengetal grondexploitatie (boekwaarde in-/nog niet in exploitatie gebruik genomen gronden / totale baten voor bestemming)
  • Structurele exploitatieruimte ((structurele baten – structurele lasten) / totale baten voor bestemming)
  • Belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishouden.*

* Kerngetallen zijn exclusief dekkingsvoorstel.

Begroting jaar 2023 Verloop van de kengetallen
Kengetallen: jaarrekening 2021 begroting 2022 begroting 2023
Netto schuldquote

12.3%

31.3% 57.3%
Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen 12.3% 31.3% 57.3%
Solvabiliteitsratiorisico 65.4% 59.5% 51.0%
Structurele exploitatieruimte 12.9% 0.5% 1.6%
Grondexploitatie 14.5% 15.0% 48%
Belastingcapaciteit 623.84 696.78 738.91

Toelichting kengetallen

Terug naar navigatie - Toelichting kengetallen

Netto schuldquote

De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen. Voor Gemeente Nunspeet ligt dit rond de  57%. Een percentage boven de 100% geeft aan dat de schuldenlast hoger is dan de baten, waardoor het voldoen aan de betalingsverplichtingen een probleem kan worden. Het kerngetal ligt op een hoger niveau dan in 2022. Dit wordt veroorzaakt doordat de uitgaven voor de grote projecten aanvangen waar leningen voor aangetrokken moeten worden.

Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen

Met deze berekening wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is en wat dit betekent voor de schuldenlast. Voor onze gemeente wijkt dit percentage in 2023 niet af van de netto schuldquote.

Solvabiliteitsratio

Deze ratio geeft inzicht in de mate waarin onze gemeente in staat is aan haar verplichtingen te voldoen. Wanneer dit percentage onder de 50% komt is het aandeel van eigen vermogen in het balanstotaal minder dan de helft. Dit kan een signaal zijn dat het moeilijker wordt om aan de verplichtingen te voldoen. Het percentage voor onze gemeente komt geprognotiseerd uit op 51% . Dit getal vertoont een verslechtering t.o.v.  2022. Dit wordt veroorzaakt door de verwachte uitgaven voor met name de aanleg van de spoortunnel waardoor het solvabiliteitsratio naar beneden moet worden bijgesteld. De jaren erna zet deze trend door. Het gemiddelde solvabiliteitsratio van de gemeenten in Nederland ligt rond de 35%.

Structurele exploitatieruimte

Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte onze gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Het percentage bedraagt voor onze gemeente 3.0% De conclusie is dat er op dit moment weinig structurele ruimte is voor extra structurele lasten.

Grondexploitatie

Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale baten. Het percentage is iets toegenomen door de opstart van de Kijktuinen, 't Hul Noord en het bedrijventerrein  Elspeet. Een daling in de het risico komt door de afrondende fase van de ontwikkeling van industrieterrein de Kolk en Molenbeek. Hoe hoger het percentage, hoe groter het risico. Voor volgend jaar wordt een percentage van 48% verwacht. Wanneer dit percentage boven de 100% uit komt, kan er aanleiding zijn om maatregelen te nemen.

Belastingcapaciteit

De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in onze gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De totale woonlasten voor een meerpersoonhuis gemiddeld gezin bij een gemiddelde woz waarde in Nunspeet bedraagt voor 2023 € 738. Het landelijk gemiddelde bedraagt € 805 (2022). Het tarief voor 2023 is nog niet bekend maar de verwachting is, dat het iets hoger ligt. Wel zal het lager zijn dan het landelijk gemiddelde.

Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Terug naar navigatie - Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

De gemeente Nunspeet is qua oppervlakte uitgestrekt (ruim 12.500 ha) en een groot deel hiervan is bij de gemeente als openbare ruimte in beheer. Veel activiteiten vinden plaats zoals wonen, werken en recreëren. Voor de activiteiten zijn veel kapitaalgoederen nodig: wegen, riolering, verlichting, openbaar groen, gebouwen en bossen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard de (jaarlijkse) lasten.

Het beleid van de gemeente Nunspeet voor het onderhoud van de kapitaalgoederen is onder meer opgenomen in de nota’s:

  • ‘Afvalwaterketenplan Nunspeet-Elburg’(2013-2020);
  • ‘Beleids- en beheerplan wegen’ (2014-2018);
  • ‘Beleids- en beheerplan gemeentelijke gebouwen’ (2014-2017);
  • ‘Beleidsplan openbare verlichting’ (2022-2030);
  • ‘Bosbeheerplan 
  • ‘Groenbeleid- en beheerplan’ (2019-2029);
  • ‘Beheerplan heideterreinen gemeente Nunspeet’ (2011-2021).

Waterbeheer

Terug naar navigatie - Waterbeheer

Het Afvalwaterketenplan is het resultaat van een planproces met de gemeente Elburg en het waterschap Vallei&Veluwe en omvat o.a. de aan de riolering te stellen doelen, de maatregelen om deze doelen te bereiken en de daarvoor in te zetten middelen. Het Afvalwaterketenplan is opgesteld voor de periode 2013-2020. Het onderhoud en het doen van nieuwe investeringen alsmede de verbetermaatregelen worden overeenkomstig de kaders van het Afvalwaterketenplan uitgevoerd.

Onderhoudsbudget rioleringen

Voor het onderhoud/overige werkzaamheden aan rioleringen is binnen de begroting 2023 een budget beschikbaar van € 613.930,--.

Wegenbeheer

Terug naar navigatie - Wegenbeheer

In 2014 is een geactualiseerd beleids- en beheerplan wegen opgesteld voor de periode 2014-2018. In het plan wordt onder meer aangegeven dat het gemiddelde onderhoudsniveau in de gemeente Nunspeet redelijk tot goed te noemen is. Om dit niveau te handhaven dan wel te verbeteren is een aanzienlijke onderhoudsbudget, voor met name grootonderhoud asfaltverhardingen, nodig. De financiële gevolgen van het Wegenplan zijn vanaf 2015 verwerkt in de begroting.

Tweejaarlijks worden de wegen door derden geïnspecteerd om een zuiver beeld te krijgen van de staat van onderhoud. De andere jaren vindt inspectie plaats door eigen medewerkers. De inspectiegegevens worden telkens toegevoegd aan het wegenbeheerssysteem en op basis daarvan worden uitvoeringsmaatregelen voorgesteld. De uitvoeringsmaatregelen worden getoetst aan de praktijk (kan onderhoud van een weg nog worden uitgesteld ten gunste van een andere weg?) en op basis van deze toets wordt het noodzakelijke onderhoud uitgevoerd. Op deze wijze wordt dus niet puur theoretisch onderhoud gepland maar op een efficiënte wijze gewerkt.

Onderhoudsbudget wegen

Voor het onderhoud aan wegen is binnen de begroting 2023 een budget beschikbaar van € 1.239.300 ,--. De planning is dat in 2023 een nieuw beleids- en beheerplan Wegen wordt opgesteld.

Openbaar groen

Terug naar navigatie - Openbaar groen

Het onderhoud van het openbaar groen wordt zowel door derden als in eigen beheer uitgevoerd. De door derden uit te voeren werken zijn opgenomen in vijf onderhoudsbestekken. Het huidige onderhoudsniveau is, gelet op het beschikbare budget, redelijk tot goed.

Onderhoudsbudget openbaar groen

Voor het onderhoud aan openbaar groen is binnen de begroting 2023 een budget beschikbaar van € 816.000,--.

Openbare verlichting

Terug naar navigatie - Openbare verlichting

Het Beleidsplan openbare verlichting (2022-2030) is in 2022 door de raad vastgesteld. Het vervangingsschema maakt hier deel van uit en geeft aan welke vervanging er in een bepaald jaar moet plaatsvinden. De gemeente Nunspeet telt momenteel ruim 4.800 lichtmasten van diverse typen, kwaliteit en leeftijd.

Afhankelijk van de wegfunctie wordt gekozen voor een verlichtingsniveau gerelateerd aan minimaal de normen van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde. Deze richtlijnen worden door de meeste gemeenten en nutsbedrijven gehanteerd. Het vervangen van verouderde armaturen en lichtmasten wordt de komende jaren verder voortgezet. In het Beleidsplan openbare verlichting is in het kader van energie- en onderhoudskostenbesparing een zo neutraal mogelijk lichtniveau aangehouden met gebruikmaking van de meest efficiënte verlichtingsmiddelen. Hierbij worden verkeersveiligheid, openbare orde, sociale beleving en de woon- en leefbaarheid gewaarborgd. In het kader van de financiële heroverwegingen is rekening gehouden met de verwachte besparingen door gebruik van duurzame producten.  De komende jaren wordt ingestoken op de vervanging van oudere armaturen door energiezuinige led-armaturen.

Onderhoudsbudget openbare verlichting

Voor het onderhoud aan straatverlichting is binnen de begroting 2023 een budget beschikbaar van € 90.690,--.

Bossen en natuurterreinen

Terug naar navigatie - Bossen en natuurterreinen

De gemeente Nunspeet heeft een groot areaal aan bos- en natuurterreinen (circa 3200 ha) en het beheer en onderhoud ervan vergt een grote inspanning. Sinds 2002 is voor het bosbeheer het FSC-certificaat (Forest Stewardship Council) verkregen. De onderhoudswerkzaamheden worden overeenkomstig de voorwaarden hieruit uitgevoerd. In 2011 is het Beheerplan heideterreinen 2011-2021 vastgesteld.

Jaarlijks wordt circa 5000 m3 hout uit de gemeentelijke bossen middels aanbesteding verkocht aan houthandelaren die zelf zorg dragen voor het oogsten en verwijderen van dit hout.

Gebouwen

Terug naar navigatie - Gebouwen

In 2014 is het Beleids- en beheerplan gemeentelijke gebouwen door de raad vastgesteld. Een onderdeel hiervan is het meerjarenonderhoudsplan dat jaarlijks wordt bijgesteld en de basis vormt voor het bepalen van de onderhoudsbudgetten. Naast adequaat onderhoud is het aspect veiligheid van groot belang. Veiligheid is een blijvend punt van aandacht. In de komende tijd wordt ingezet (uit financiële motieven en ter reducering van de milieubelasting) om de energieverbruiken verder omlaag te brengen door het uitvoeren van energiebesparende maatregelen.

Paragraaf Financiering

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

De financieringsparagraaf is samen met het financieringsstatuut (treasurystatuut) een belangrijk instrument voor het transparant maken van het treasurybeheer. De treasuryfunctie houdt in dat de geldstromen van en naar de gemeente zo optimaal mogelijk op elkaar worden afgestemd, met als resultaat dat de rentelasten zo laag mogelijk en/of de rentebaten zo hoog mogelijk zijn.

In het financieringsstatuut van de gemeente Nunspeet, dat op 17 februari 2015 is vastgesteld, zijn de uitgangspunten, de doelstellingen en de beleidsmatige en organisatorische kaders (inclusief toezicht op de uitvoering van treasury) bepaald. De voor de gemeente Nunspeet relevante uitvoeringsregels zijn hierin opgenomen.

De financierings- en beleggingsactiviteiten van de gemeente Nunspeet vinden plaats binnen het formele kader van het financieringsstatuut en de financiële verordening van de gemeente Nunspeet. De uitvoering van het treasurybeleid vindt zijn weerslag in de financieringsparagraaf van de begroting en het jaarverslag. In de begroting komen de concrete beleidsplannen aan de orde. In het jaarverslag gaat het om de realisatie van de plannen en om een verschillenanalyse tussen de plannen en de uitkomsten.

Schatkistbankieren

Terug naar navigatie - Schatkistbankieren

Sinds 2013 is het schatkistbankieren voor de gemeente van toepassing. Dit heeft een wettelijke basis in de wet Financiering decentrale overheden (wet FIDO). Concreet betekent dit dat gemeenten verplicht zijn om hun overtollige liquide middelen aan te houden in de schatkist bij het rijk. Gemeenten mogen alleen positieve banksaldi voor het betalingsverkeer op eigen bankrekeningen aanhouden.  Dit moet leiden tot een verminderde externe financieringsbehoefte van het Rijk, met als gevolg een lagere staatsschuld en een lagere EMU schuld van de collectieve sector.

Voor de aan te houden middelen in ’s Rijks schatkist is vanaf 1 juli 2021 een drempel van toepassing, die is vastgesteld op 2% van het begrotingstotaal met een minimum van € 1.000.000,--. Het schatkistbankieren kan voor de gemeente een negatieve uitwerking hebben op de rendementsverwachting. De hoogte van het negatieve effect is afhankelijk van de afwijking tussen de door het Rijk gehanteerde rentepercentages en de percentages van marktconforme partijen. Uitzettingen (verstrekken van leningen) uit hoofde van de publieke taak blijven mogelijk. Ook het onderling lenen tussen decentrale overheden biedt wellicht mogelijkheden voor het behalen van een hoger rendement. Voorwaarde hierbij is dat er geen toezichtrelatie mag zijn tussen de betrokken decentrale overheden.

Risicobeheer

Terug naar navigatie - Risicobeheer

Het treasurybeleid van onze gemeente is erop gericht binnen de financiële mogelijkheden een zo optimaal mogelijk rendement te verkrijgen dan wel de lasten zo veel mogelijk te beperken. Hierbij moeten de risico's zo goed mogelijk worden onderkend en beheerst. Het tot nu toe gehanteerde beleid bij de gemeente is, dat het eigen vermogen volledig wordt ingezet als intern financieringsmiddel en niet wordt belegd. Ook wordt geen gebruik gemaakt van rente-instrumenten. Dit beleid wordt in 2023 voortgezet. Binnen de in het financieringsstatuut opgenomen randvoorwaarden worden eventuele tijdelijke financieringsoverschotten of -tekorten tegen gunstige rentepercentages uitgezet of aangetrokken.

Rentebeleid (renterisico's)

Terug naar navigatie - Rentebeleid (renterisico's)

Toerekening rente aan investeringen

Onze gemeente streeft naar een evenwichtige samenstelling van de balans. Er wordt in een aantal gevallen gewerkt met een vast rentepercentage voor de toerekening van de rentelasten aan investeringen (bijvoorbeeld rioleringsinvesteringen). Dit rentepercentage blijft gedurende de hele levensduur van de investering aan deze investering gekoppeld.

Op begrotingsbasis wordt aan de grondexploitaties geen rente toegerekend. Uitgangspunt hierbij is dat de verschillende exploitaties budgettair neutraal verlopen.

Daarnaast maken wij voor de aan de taakvelden toe te rekenen rente gebruik van de zogenoemde ‘renteomslag’. Deze methodiek van rentetoerekening wordt ook in 2023 als voorgenomen beleid toegepast. In onderstaand schema wordt weergegeven hoe de rentetoerekening plaats vindt.

Rentetoerekening

Vanaf 2017 is een BBV wijziging voor de rentetoerekening en renteberekening van toepassing. Een belangrijk onderdeel van deze wijziging betreft de renteberekening over het eigen vermogen en de grondexploitatie. De commissie BBV adviseert vanwege het inzicht, de eenvoud en transparantie geen rentevergoeding over het eigen vermogen te berekenen. Voor de grondexploitatie moet gebruik worden gemaakt van een gewogen gemiddeld rentepercentage.

Een ander onderdeel betreft de verantwoording van de rentelasten op één centraal taakveld Treasury. Wel mag vanuit dit taakveld rente (kapitaallast) worden doorbelast naar andere taakvelden voor de activa behorend tot deze taakvelden. 

Met deze aanbeveling van de commissie BBV wordt met ingang van 2017 geen rente meer berekend over het eigen vermogen. Om te voorkomen dat deze reserves onvoldoende dekking bieden aan het doel waarvoor ze dienen, worden ze gecompenseerd met een inflatiecorrectie. Voor 2023 bedraagt deze correctie 0,75%.

 

RENTESCHEMA

 

 

a.

Externe rentelasten korte en lange financiering

 

€  569.599,--

b.

Externe rentebaten

 

€  0,--

c.

Totaal door te berekenen externe rente

 

€  569.599,--

 

Rente die aan de Grondexploitatie moet worden doorberekend

n.v.t.

 

 

Rente projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend

n.v.t.

 

 

 

 

€  0,--

d1.

Saldo door te rekenen externe rente

 

€  569.599,--

 

Rente over het eigen vermogen

 

€  0,--

d2.

Rente voorzieningen( waardering op contante waarde)

€  0,--

 

De aan taakvelden toe te rekenen rente

 

€  569.599,--

e.

De werkelijk aan taakvelden toegerekende rente

 

- €  911.310,--

 

(incl. overhead)

 

 

f.

Renteresultaat taakveld Treasury

 

- €  341.711,--

 

Financieringspositie

Terug naar navigatie - Financieringspositie

De financieringspositie per 1 januari 2023 geeft een begroot financieringstekort. Opgemerkt moet worden dat hierbij de middelen van ruim € 22,8 miljoen (peildatum: 1-1-2022) uit de reserve verkoopopbrengst NUON-aandelen buiten beschouwing zijn gelaten. Dit vanwege het feit dat het rendement op deze middelen dient ter compensatie van de weggevallen dividendopbrengsten. In het algemeen wordt geprobeerd een financieringstekort tijdelijk aan te vullen door het aantrekken van kort geld. Dit is niet altijd toegestaan in verband met de zogenoemde kasgeldlimiet.

Op grond van de Wet Fido is de gemeente verplicht per kwartaal de gemiddelde netto vlottende schuld te berekenen. Als deze gemiddelde liquiditeitspositie van drie achtereenvolgende kwartalen de kasgeldlimiet overschrijdt, moet de gemeente de drie kwartaalrapportages toezenden aan de toezichthouder, vergezeld van een plan om weer aan de kasgeldlimiet te voldoen.

De werkelijke financieringspositie en de daarbij behorende financieringsbehoefte zijn, ondanks de periodieke berekening van de liquiditeitspositie, veelal moeilijk in te schatten. Dit heeft onder andere te maken met de voortgang van de uitvoering van diverse projecten en de daaruit voortvloeiende investeringen. Ook uitgaven als gevolg van de in exploitatie zijnde bestemmingsplannen spelen hierbij een belangrijke rol. Bij de grondexploitatie moet overigens enerzijds rekening worden gehouden met het aankopen van grond, de kosten van bouw- en woonrijp maken en anderzijds met de verkoop van grond.

Liquiditeitspositie

Terug naar navigatie - Liquiditeitspositie

Door een goed beheer van de dagelijkse saldi wordt gestreefd naar een optimaal rendement en wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie steeds voldoende is om aan de betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. Het betalingsverkeer verloopt daarbij voornamelijk via onze huisbankier de BNG.

Bij het optimaliseren van het renteresultaat kunnen voor het aantrekken of uitzetten van geld - als gevolg van de liquiditeitspositie in overeenstemming met het financieringsstatuut en de regelgeving voor het schatkistbankieren - meerdere partijen benaderd worden voor het uitbrengen van een offerte. Aan de hand van deze offertes wordt een keuze gemaakt.

Als de rentepercentages van kort geld lager liggen dan die van langlopende leningen, wordt zo veel mogelijk met kort geld gefinancierd. Voor zover dit mogelijk is binnen het wettelijk kader van de kasgeldlimiet en de voorwaarden waaronder de rekening-courantovereenkomst met de huisbankier dit toestaat.

Leningenportefeuille

Terug naar navigatie - Leningenportefeuille

De omvang van de in het begrotingsjaar aan te trekken geldleningen hangt mede af van de te ramen investeringen. Dit wordt in de programmabegroting bepaald aan de hand van bijlage B Overzicht investeringen en uitgaven per programma.

Voor 2023 wordt een financieringstekort geraamd doordat de stand van de lopende en nieuwe investeringen  het eigen vermogen overtreffen. Dit geraamde tekort is exclusief de geblokkeerde middelen uit de verkoopopbrengst NUON-aandelen. Voor een juiste verhouding in de financiering met kort en lang geld zijn ook langlopende leningen geraamd. Op basis van bovenstaande gegevens wordt de totale stand per 31 december 2023 van de opgenomen langlopende geldleningen geraamd op ruim 42 miljoen euro.

Geïnvesteerd vermogen/financieringsstructuur

Terug naar navigatie - Geïnvesteerd vermogen/financieringsstructuur

Het geïnvesteerd vermogen wordt per 1 januari en 31 december 2023 respectievelijk geraamd op € 91,2 en € 87,1 miljoen. Het gaat hierbij om de totale boekwaarde van de geactiveerde kapitaaluitgaven.

Het totaal geraamde geïnvesteerde vermogen per 31 december 2023 wordt voor ca. € 42,4 miljoen gefinancierd met vreemd vermogen (opgenomen langlopende geldleningen) en het restant van € 44,7 miljoen met eigen middelen en kortlopende financieringsmiddelen.

Gezien de gemiddelde rentelast van het per 31 december 2023 met vreemd vermogen gefinancierde deel kan worden geconcludeerd dat de geraamde financieringsstructuur en in relatie hiermee ook het weerstandsvermogen van onze gemeente op 1 januari 2023 als voldoende kan worden beoordeeld.

Omslagrente

Terug naar navigatie - Omslagrente

De berekening van de renterisiconorm is opgenomen in onderstaand overzicht. Uit dit overzicht blijkt dat de gemeente vrijwel geen renterisico loopt. Wanneer de omslagrente lager is dan de marktrente, ontstaat er een risico. Dit is een gevolg van het feit dat hieruit een financieel nadeel voortvloeit voor de begroting. Als het rentepercentage van aan te trekken leningen lager is dan de geraamde omslagrente van 0,75%, blijft het renterisico in de begroting 2023 acceptabel. Verwacht wordt dat de kapitaalmarktrente (langlopende rente), gezien de verwachte economische ontwikkelingen (zoals economische groei, inflatie) het komende jaar (verder) gaat stijgen. Op grond van deze verwachting is er, naar het zich nu laat aanzien, een beperkt renterisico te verwachten.

De rentegevoeligheid – het renterisico – kan worden gedefinieerd als de mate waarin het saldo van de rentelasten en rentebaten verandert door wijziging in het rentepercentage op leningen en uitzettingen met een rentelooptijd van één jaar of langer.

Bij de inwerkingtreding van de Wet FIDO is het begrip ‘renterisiconorm’ ingevoerd. Uitgangspunt hierbij is om zo veel mogelijk spreiding in de looptijden van leningen aan te brengen. De norm bedraagt 20% van het begrotingstotaal.

 

Renterisico per 2023 (x € 1.000)

Begroot 2023

Begroot 2024

Begroot 2025

Begroot 2026

1.

Renteherziening op vaste schuld o/g

0

0

0

0

2.

Te betalen aflossingen

€  1.831,-- €  2.607,-- €  2.751,-- €  3.584,--

3.

Renterisico op vaste schuld (1+2)

€  1.831,-- €  2.607,-- €  2.751-- €  3.584,--

4.

Renterisiconorm

€  15.210,--

€  15.321,--

€  15.227,--

€  15.059,--

5.

Ruimte (+)/Overschrijding (-); (4-3)

 

€  13.379,--

€  12.714,--

€  12.476,--

€  11.475,--

 

Berekening renterisiconorm

 

 

 

 

4a.

Begrotingstotaal lasten (2023)

€  76.049,--

€ 76.604,--

€  76.136,--

€  75.294,--

4b.

Percentage

20%

20%

            20%

20%

4.

Renterisiconorm berekend op basis van cijfers 2023 (4a x 4b)

€  15.210,--

€  15.321,--

€  15.227,-- €  15.059,--

 

Beheer beschikbare liquiditeiten

Terug naar navigatie - Beheer beschikbare liquiditeiten

Kasbeheer

Saldo- en liquiditeitsbeheer

Voor het liquiditeitsbeheer zijn overeenkomsten met de BNG en de Rabobank gesloten. Hierdoor kunnen tekorten aan middelen op een voordelige wijze worden geleend en kan de gemeente tegen voordelige voorwaarden snel over voldoende financiële middelen beschikken. Daarnaast is van belang dat het Rijk alle financiële transacties met de gemeente verrekend bij de BNG (dit geldt overigens voor alle gemeenten). Na de invoering van het schatkistbankieren is het eventueel uitzetten van overtollige liquide middelen niet meer bij commerciële banken toegestaan, maar alleen bij ’s Rijks schatkist of andere lokale overheden, waarbij geen toezicht relatie bestaat.

Geldstromenbeheer

Voor een optimaal beheer van de geldstromen is een goede liquiditeitsprognose een belangrijk instrument. Dit brengt een inspanningsverplichting voor de totale organisatie met zich mee. Een continu bijstellen van de liquiditeitsprognose, met als basis de planning van de investeringen, is daarbij van groot belang. Het beheersen van de risico’s van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitsplanning en meerjareninvesteringsplanning, waardoor de financieringskosten hoger kunnen uitvallen dan geraamd, vraagt de nodige inspanning. Het verkrijgen van betrouwbare informatie is hierbij van cruciaal belang. Ook het aanscherpen van het debiteurenbeheer en de invordering van belastingen speelt hier een belangrijke rol. Het niet nakomen van betalingsverplichtingen heeft invorderingsmaatregelen tot gevolg. In eerste fase een aanmaning en in tweede fase (dwang)invordering, door gebruik te maken van een (gerechts)deurwaarder.

Duurzame toegang tot financiële markten

Een gemeente heeft als overheidsinstelling een zogenoemde AAA-rating. Dit houdt in dat een gemeente door geldverstrekkers als zeer kredietwaardig wordt beschouwd. Als gevolg hiervan is de toegang tot financiële markten gegarandeerd en kan een gemeente tegen gunstige voorwaarden lenen. Bovendien heeft de gemeente Nunspeet door de overeenkomsten met de banken een zeer snelle toegang tot de financiële markten. Overigens worden bij het aantrekken van nieuwe leningen offertes gevraagd bij meerdere geldverstrekkers.

Leningenportefeuille

Onderstaande tabel geeft inzicht in de samenstelling, de grootte en de rentegevoeligheid van de opgenomen leningen.

De mutaties als gevolg van nieuwe leningen, aflossingen en rente zijn:

Mutaties in leningenportefeuille

Bedrag in € 1.000,--

Gemiddelde rente

Stand per 1 januari 2023

€  21.096,--

1,74%

Nieuwe leningen

€  23.300,--

 

Reguliere aflossingen

- €  1.831,--

 

Vervroegde aflossingen

€  0,--

 

Stand per 31 december 2023

€  42.565,--

 

Voor de komende jaren moeten, gezien de investeringen volgens het overzicht ‘investeringen en uitgaven per product’, nog een aantal nieuwe geldleningen worden aangetrokken. Hierdoor zullen de rentelasten stijgen.

Organisatie

In het Financieringsstatuut en de financiële verordening is opgenomen welke personen bevoegd zijn tot het aantrekken en uitzetten van middelen. In het kader van het gemeentebrede project ‘Risico management’ is de administratieve organisatie van de treasuryfunctie beschreven.

Gemeentefinanciering

De financiering van de gemeentelijke activiteiten is de verantwoordelijkheid van de team Financiën. Hierbij wordt de gemeente als een geheel beschouwd. Dit houdt in dat bij het bepalen van de financieringsbehoefte alle inkomsten en uitgaven betrokken worden. De achterliggende gedachte daarbij is dat tijdelijke overschotten van de ene activiteit kunnen worden ingezet voor het financieren van een andere activiteit. Deze wijze van financieren wordt ook wel aangeduid als ‘totaalfinanciering’. Op deze wijze worden de rentekosten beperkt. Projectfinanciering wordt in principe niet toegepast.

Voor het bepalen van de liquiditeitspositie – dit is de mate waarin op korte termijn aan de opeisbare verplichtingen kan worden voldaan – is de zogenoemde kasgeldlimiet belangrijk. Hieronder wordt verstaan het bedrag dat maximaal als kasgeld mag worden opgenomen. Dit bedrag wordt berekend door een door het ministerie van Financiën vastgesteld percentage (voor 2018 e.v. jaren 8,5%) vermenigvuldigd met het totaal van de jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar. Per kwartaal wordt de gemiddelde liquiditeitspositie bepaald en getoetst aan de kasgeldlimiet. Als de gemiddelde liquiditeitspositie van drie achtereenvolgende kwartalen de kasgeldlimiet overschrijdt, moet de gemeente de drie kwartaalrapportages toezenden aan de provincie als toezichthouder, vergezeld van een plan om weer aan de kasgeldlimiet te voldoen. Voor het begrotingsjaar 2023 bedraagt de berekende kasgeldlimiet € 6.464.192,--.

Onderstaand wordt de berekening van de begrote kasgeldlimiet voor de jaren 2023 tot en met 2026 weergegeven.

Kasgeldlimiet (x € 1.000)

 

2023

2024

2025

2026

Begrotingstotaal

€  76.049,--

€  76.604,--

€  76.136,--

€  75.294,--

Begrotingsomvang 1 januari (is grondslag)

 

 

 

 

Toegestaan kasgeldlimiet

8,5%

8,5%

8,5%

8,5%

Kasgeldlimiet in bedrag

€  6.464,-- €  6.511,-- €  6.472,-- €  6.400,--

 

Paragraaf Bedrijfsvoering

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Nadat de gemeenteraad in de programmabegroting en beleidsnotities heeft bepaald wat de gewenste maatschappelijke effecten en doelstellingen van het beleid zijn en welke budgetten daarvoor beschikbaar zijn, neemt het college de uitvoering ter hand. Het geheel van uitvoeringsmaatregelen – inclusief de effectieve en efficiënte inzet van middelen, het hanteren van een systeem van planning & control en de voorbereiding van raadsbesluiten – noemen wij de gemeentelijke bedrijfsvoering.

De bedrijfsvoering is een bevoegdheid en verantwoordelijkheid van burgemeester en wethouders. Toch heeft de wetgever het goed gedacht om in de programmabegroting, het document waarin college en gemeenteraad afspraken maken over het komende jaar, een toelichting op de bedrijfsvoering op te laten nemen.

Organisatieontwikkelingen

Terug naar navigatie - Organisatieontwikkelingen

In de huidige samenleving zijn onomkeerbare ontwikkelingen waarneembaar die vragen om een andere overheid. Denk aan thema’s zoals participatie, netwerken, flexibiliteit, diversiteit en maatwerk. Ook de gemeente moet een antwoord geven op het ontstaan van een netwerksamenleving, die vraagt om het leggen van verbindingen tussen de belangen en de beschikbare oplossingen bundelt naar het gewenste resultaat. In deze veranderende samenleving ontstaan op participatieve wijze lokale maatwerkoplossingen in wisselende samenwerkingsverbanden.

Om de bedrijfsvoering en organisatie van Nunspeet eigentijds en efficiënt te houden is gestart met een organisatie ontwikkeltraject. Hiervoor zijn een aantal onderwerpen rondom organisatieontwikkeling vastgesteld. Zo is het gemeentelijk organisatiemodel doorontwikkeld en is er een een vernieuwde missie en visie vastgesteld.  Maar ook aan thema’s als opgavengericht werken en duurzame inzetbaarheid wordt gewerkt

Onze missie is: We staan - met het  bestuur en onze inwoners en bedrijven voor een mooi en  sociaal Nunspeet, Elspeet, Hulshorst en Vierhouten, waar het fijn wonen, werken en  recreëren is waar iedereen telt en waar we samen verantwoordelijk zijn, we zijn een betrouwbare en proactieve partner in het ondersteunen van initiatieven en zetten ons in voor een  optimale en klantgerichte dienstverlening.

Onze visie hebben we aldus verwoord:  we doen ons werk voor de Nunspeetse samenleving professioneel, collegiaal en samenwerkend als één geheel.  We vertrouwen elkaar,  waarderen elkaar, houden rekening met elkaar en zijn open naar elkaar. We investeren in de toekomst van Nunspeet en geven ruimte aan ambities, initiatieven en nieuwe ideeën.

Kwaliteitszorg

Terug naar navigatie - Kwaliteitszorg

Het lijnmanagement is verantwoordelijk voor de succesvolle groei van het eigen organisatieonderdeel. Daarnaast is de kwaliteitscoördinator de eerstverantwoordelijke voor de ondersteuning in het door ontwikkelen van de organisatie. Hij zoekt daarbij aansluiting bij landelijke initiatieven die geïnitieerd worden vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), waarin het kwaliteitsmanagement voor gemeenten wordt georganiseerd.

Op deze manier kunnen specifieke kennis, capaciteit, en netwerken bijdragen aan de verbetering van het kwaliteitsniveau van de gemeentelijke dienstverlening. Verder zijn we aangesloten bij Venster voor bedrijfsvoering en Venster voor dienstverleningen. Hierdoor is het mogelijk  om gegevens op de gebieden dienstverlening en bedrijfsvoering te vergelijken met andere gemeenten. Op basis van het totaaloverzicht kunnen er stappen gezet worden richting efficiëntere en effectievere bedrijfsvoering en dienstverlening. 

Een van de activiteiten van de VNG is het verzamelen van kwalitatief hoogwaardige benchmarkgegevens via www.waarstaatjegemeente.nl. De gemeente Nunspeet neemt actief deel aan dit project. De uitkomsten worden gebruikt bij de beleidsevaluaties en vormen mogelijk een vernieuwingsimpuls voor verdere verbeteringen.

Van onze gemeente wordt verwacht dat we effectief, efficiënt, flexibel, innovatief en vooral klantgericht zijn. Dit betekent onder andere het behalen van concrete resultaten, zo efficiënt mogelijk met de beschikbare middelen omgaan, continue oriëntatie op de toekomst, kansen en bedreigingen afwegen.

 

Personeel- en organisatiebeleid

Terug naar navigatie - Personeel- en organisatiebeleid

Het bestuurs- en managementmodel onderkent dat onze medewerkers het belangrijkste productiemiddel van de gemeente zijn. Binnen de kaders die de gemeenteraad stelt en in opdracht van burgemeester en wethouders ontwikkelen zij het gemeentelijke beleid en leveren ambtenaren de gemeentelijke diensten. De moderne maatschappij en het moderne bestuur vraagt om taakvolwassen vakmensen. Hij/zij is een deskundige sparringpartner voor politiek en bestuur, is een publiek entrepreneur en een netwerker.

De gemeente Nunspeet kiest daarom voor een organisatiebeleid dat daarop is afgestemd. In de samenwerking tussen ambtenaren en college is er respect voor elkaars inbreng, is er ruimte om inhoud te geven aan de eigen verantwoordelijkheden en wordt ingespeeld op de wederzijdse afhankelijk- en duidelijkheid over de grenzen van elkaars handelen. Er is een humanresourcesmanagement (hrm) dat zorgt dat elke individuele bijdrage van een organisatielid leidt tot het behalen van de strategische doelen.

De krapte op de arbeidsmarkt is ook voor gemeente Nunspeet inmiddels merkbaar. Sommige vacatures zijn minder gemakkelijk in te vullen. De gemeente moet zich steeds meer inspannen om nieuw talent aan te trekken. Voor de zittende  medewerkers spannen we ons in om een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven.

Planning & control

Terug naar navigatie - Planning & control

Voor de beheersing en de regie van werkprocessen is een systeem van planning & control nodig. Zoals hierboven al is aangegeven, is in het bestuurs- en managementmodel rekening gehouden met frequent overleg tussen de diverse spelers: collegeleden, directie, afdelingen en directieteams.

Daarnaast kent de organisatie een systeem waarin adviezen aan college en gemeenteraad door (staf)afdelingen, concerncontroller en kwaliteitscoördinator worden getoetst op bijvoorbeeld de juridische en financiële kwaliteit. En in de derde plaats is er de periodieke rapportage van de organisatie aan directie, college en gemeenteraad – uiteraard gestart met de programmabegroting en afgesloten met de programmarekening.

Planning & control is een belangrijk instrument voor een continue verbetering van de bedrijfsvoering. Hierbij moet – naast de instrumentele kant – het accent vooral worden gelegd op de verantwoordelijkheid en het gedrag. Instrumenten zijn belangrijk, maar nog belangrijker is hoe deze gehanteerd worden binnen de organisatie. Planning & control is ook een gezamenlijke mentaliteit: zeggen wat je doet (planning) en doen wat je zegt (control/verantwoording). Daar hoort ook transparantie bij: fouten maken mag, als er maar open over wordt gecommuniceerd en als er maar van wordt geleerd.

Administratieve organisatie en interne controle

Terug naar navigatie - Administratieve organisatie en interne controle

De controleomgeving is een basisvoorwaarde voor een goed functionerende organisatie. De aspecten ‘soft controls’, cultuur, houding en gedrag zijn hierin belangrijk. De organisatie moet zichzelf voortdurend de volgende vragen stellen:

  • Wat is het ambitieniveau als organisatie? Wat kan en wil de organisatie aan? Een hele realistische vraag!
  • Is onze organisatie bereid om te leren en te verbeteren?
  • Is onze organisatie afgestemd op onze ambities?

Interne beheersing is voor veel organisaties in het publieke domein een uitdaging. Gemeente Nunspeet wil graag de bedrijfsprocessen goed op orde hebben. De bedrijfsprocessen veranderen door de verdergaande digitalisering en automatisering. De verdergaande digitalisering en automatisering van de processen hebben ook effect op de aanpak van de (verbijzonderde) interne controle. De automatiseringsomgeving en de application controls in de applicaties worden steeds belangrijker. Dit is ook terug te zien in de landelijke aandacht voor de informatiebeveiliging en privacy binnen onze organisatie waarbij voldaan dient te worden aan de nieuw normen en de organisatie druk is met de invoering van de BIG en AVG. Met ingang van 2022 dienen de colleges van burgemeester en wethouders een rechtmatigheidsverklaring afgegeven. Een randvoorwaarde is dat de verantwoording over de rechtmatigheid efficiënt en effectief dient te worden vormgegeven. De administratieve lasten dienen niet te stijgen en bij voorkeur af te nemen. Om een rechtmatigheidsverklaring te kunnen afgeven moet de procesbeheersing goed op orde zijn en met behulp van interne controle moet aangetoond worden aan het college dat de getrouwheid en rechtmatigheid op orde is. Dit vraagt de nodige voorbereiding.  Het college moet kunnen vertrouwen op een kwalitatief goede interne controle op basis waarvan een gefundeerd oordeel kan worden gegeven en een rechtmatigheidsverklaring kan worden afgeven. Dit vereist een professionele interne controle aanpak, vastlegging en een gestructureerde rapportage naar het college waarbij het college meegenomen moet worden in de uitkomsten van de interne controle. De ingangsdatum van de rechtmatigheidsverantwoording stond gepland vanaf het jaar 2021. De ingangsdatum is inmiddels verplaatst naar verslagjaar2023. Ondanks het verschuiven van de ingangsdatum gaan de voorbereidingen gewoon door.

Doelmatig- en doeltreffendheidonderzoeken

Terug naar navigatie - Doelmatig- en doeltreffendheidonderzoeken

De effectiviteit en efficiëntie van de bedrijfsvoering vormen een rode draad door het dagelijks bestuur van de gemeente. De middelen zijn beperkt en er is een groot scala aan doelen te behalen. Kritisch doelgericht werken en verspilling voorkomen zijn dan ook aandachtspunten waarvan nagenoeg al het gemeentelijke handelen is doortrokken.

Omdat met beperkte middelen, die bovendien nauwelijks kunnen worden beïnvloed, een heel groot takenpakket moet worden uitgevoerd hebben de gemeenten doelmatig- en doeltreffendheid over het algemeen hoog in het vaandel staan. De wetgever heeft in artikel 213a van de Gemeentewet voorgeschreven dat het college regelmatig onderzoek moet doen naar de doelmatig- en doeltreffendheid van het gevoerde beleid. Ook de manier waarop dat moet gebeuren, wordt ten dele voorgeschreven. Dit blijkt voor gemeenten een forse administratieve lastenverzwaring met zich mee te brengen. Middelgrote en kleinere gemeenten komen in de praktijk niet of nauwelijks toe aan de voorgeschreven onderzoekscyclus. Zij zijn wel degelijk bezig met doelmatig- en doeltreffendheid, maar voldoen formeel niet aan artikel 213a van de Gemeentewet. Daar staat geen sanctie tegenover en overigens wordt een wijziging van de wet verwacht waarbij artikel 213a wordt geschrapt of minder verplichtend gemaakt.

In Nunspeet wordt de toepassing van artikel 213a uitgevoerd  via de kwartaalrapportages. In de kwartaalrapportages zijn de beleidsindicatoren opgenomen.  Daarnaast komt de doelmatigheid aan de orde in de onderzoeken van de rekenkamercommissie en de accountant.

Informatieveiligheid

Terug naar navigatie - Informatieveiligheid

Sinds 2017 legt het college jaarlijks verantwoording af ten aanzien van de informatieveiligheid op basis van de Eenduidige Normatiek Single Information Audit systematiek (ENSIA). Het doel van ENSIA is om de verantwoording over Basisregistratie Personen (BRP), Paspoortuitvoeringsregeling Nederland (PUN), Digitale persoonsidentificatie (DigiD), Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT), Basisregistratie Ondergrond (BRO), de Woz, Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Gezamenlijke Elektronische Voorzieningen Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen (Suwinet) te bundelen in één systematiek dat onder meer uitgaat van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO). ENSIA sluit aan op de gemeentelijke planning en control cyclus voor informatiebeveiliging. Hierdoor heeft het gemeentebestuur meer overzicht over de informatieveiligheid van de gemeente en kan het bestuur beter sturen en verantwoording afleggen aan de gemeenteraad en andere belanghebbenden.
Voor de informatiebeveiligingsnormen inzake DigiD en Suwinet bestaat een verantwoordingsplicht aan het rijk door middel van een assurance van een onafhankelijke IT auditor. Hierover leg het college een collegeverklaring af. De collegeverklaring omvat het op 31 december 2022 in opzet en bestaan voldoen van de beheersingsmaatregelen aan de geselecteerde normen inzake DigiD (Norm ICT-beveiligingsassessments DigiD versie 3.0 (de Norm v3.0) en Suwinet (Specifiek Suwinet normenkader Afnemers, versie 1.0). De normen staan op het openbare deel van de websites van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) en het Bureau Keteninformatisering Werk & Inkomen (BKWI). Vanaf het verantwoordingsjaar 2024 zal de verklaring voor een vijf tal normen ook de werking van de maatregelen over 2023 omvatten. De collegeverklaring wordt opgesteld voor de gemeenteraad en de departementen die toezien op de veiligheid van DigiD en Suwinet.

Subsidies

Terug naar navigatie - Subsidies

Subsidieplafonds worden op basis van de Algemene subsidieverordening Nunspeet 2019 door de raad vastgesteld tijdens de begrotingsbehandeling. Subsidieplafonds hebben als doel om een subsidie te kunnen weigeren op het moment dat het budget niet meer toereikend is en er op basis van een verordening wel aanspraak kan worden gemaakt op een subsidie.

Bij het bekendmaken van een subsidieplafond wordt weergegeven welke subsidie het betreft, welk bedrag beschikbaar is en op welke wijze het beschikbare bedrag wordt verdeeld. De volgende subsidieplafonds gelden voor 2023:

Tabel 1.1 - Subsidieplafonds 2023

Omschrijving subsidie

Subsidieplafond

Verdeling bij bereiken subsidieplafond

Eenmalige subsidie cultuur

€ 2.700,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

Jaarlijkse subsidie amateurkunstverenigingen

€ 10.500,--

Naar rato

Eenmalige subsidie sport

€ 10.200,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

Restauratie monumenten

€ 126.900,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

Afkoppelen verhard oppervlak

€ 51.250,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

Bevorderen verkeersveiligheid

€ 30.600,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

Gewoon Gemak

€ 20.000,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

Collectief Particulier Opdrachtgeverschap

€ 60.000,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

Jaarlijkse eenmalige subsidies sociale samenhang en leefbaarheid

€ 25.500,--

Wie het eerst komt, ontvangt het eerst

 

Wet Open Overheid

Terug naar navigatie - Wet Open Overheid

Per 1 mei 2022 is de Wet Open Overheid (WOO) van kracht.  Het belangrijkste doel van de wet: een transparante en actief openbaar makende overheid. Met ingang van 1 mei is er een contactfunctionaris aangesteld.

Privacy

Terug naar navigatie - Privacy

Sinds mei 2018 is de gemeente verplicht te voldoen aan de eisen uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De AVG heeft met name als doel het bevorderen van de juiste en transparante omgang met persoonsgegevens zonder dat er directe beperkingen voor het gebruik worden opgelegd. Nu er steeds meer eisen aan gemeenten gesteld worden op het gebied van transparantie, rechtmatigheid en navolgbaarheid is een groei in het volwassenheidsniveau van de omgang met persoonsgegevens noodzakelijk. Voor privacy betekent dit een doorontwikkeling op het gebied van beleid, in de uitvoering en de controle en toezicht op het gebruik van persoonsgegevens. 

Paragraaf Verbonden partijen

Paragraaf Verbonden partijen

Terug naar navigatie - Paragraaf Verbonden partijen

Wat zijn verbonden partijen? Volgens artikel 1 lid b van het Besluit begroting en verantwoording is een verbonden partij:

‘Een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de provincie onderscheidenlijk gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft’.

Vervolgens worden in de leden c en d aangegeven wat een bestuurlijk en een financieel belang is. Een bestuurlijk belang is zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht. Financieel belang is een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Het gaat bij verbonden partijen om de specifieke combinatie van financiële en bestuurlijke inbreng.

Bij de gemeente Nunspeet is sprake van de volgende verbonden partijen:

Directe deelnemingen in vennootschappen:

  • Bank Nederlandse Gemeenten NV;
  • NV Alliander;
  • Vitens NV;
  • Sportbedrijf Nunspeet;
  • NV Afvalsturing Friesland.

Overige deelnemingen:

  • Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe;
  • Omgevingsdienst Noord-Veluwe;
  • Leisurelands;
  • Coöperatie Gastvrije randmeren;
  • Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland;
  • NV Inclusief Groep;
  • Stichting Primair Openbaar Onderwijs Noord-Veluwe;
  • Gemeentelijke of gemeenschappelijke gezondheidsdienst (GGD) Noord- en Oost Gelderland.

Per verbonden partij is een risicoanalyse opgesteld. Via deze risicoanalyse wordt gekeken naar de mate van risico dat de gemeente bij de verbonden partijen loopt. Een manier van risicometing is te kijken naar de solvabiliteit. De solvabiliteit is de mate waarin de onderneming in staat is het totale vreemd vermogen terug te betalen. Het is de verhouding tussen het eigen vermogen en het totale vermogen van een onderneming. Men berekent de solvabiliteit als verhouding tussen eigen vermogen/totaal vermogen. Een solvabiliteit wordt goed genoemd als deze hoger is dan 25% (eigen vermogen is meer dan 25% van het balanstotaal).

Op grond van het Besluit begroting en verantwoording (artikel 2 BBV) moeten gemeenten voor verbonden partijen informatie opnemen. De volgende informatie moet tenminste worden opgenomen:

  1. de wijze waarop de gemeente een belang heeft in de verbonden partij en het openbaar belang dat ermee gediend wordt;
  2. het belang dat de gemeente in de verbonden partij heeft aan het begin en de verwachte omvang aan het einde van het begrotingsjaar;
  3. de verwachte omvang van het eigen vermogen en het vreemd vermogen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het begrotingsjaar;
  4. de verwachte omvang van het financiële resultaat van de verbonden partij in het begrotingsjaar;
  5. de eventuele risico’s, als bedoeld in artikel 11, eerste lid, onderdeel b, van de verbonden partij voor de financiële positie van de gemeente.

Bij de bepaling van de verwachte omvang van het eigen en vreemd vermogen en het financiële resultaat worden de meest recente jaarcijfers als basis gehanteerd. Bij de weging van het risico van verbonden partijen zal gekeken worden naar de bijdrage die de gemeente levert en het financiële nadeel dat de gemeente loopt bij een eventueel faillissement. Hierbij wordt een inschatting gemaakt van de kans dat een faillissement zich voordoet.

Bank Nederlandse Gemeenten NV

Terug naar navigatie - Bank Nederlandse Gemeenten NV

Vestigingsplaats

Den Haag

Publiek belang

De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak.

Bestuurlijk belang

De gemeente heeft zeggenschap in de BNG via het stemrecht op de aandelen die zij bezit (één stem per aandeel van € 2,50). Het aandelenbezit wordt gezien als een duurzame belegging. Gedurende het afgelopen jaar hebben zich geen veranderingen voorgedaan in het belang van onze gemeente in de BNG.

Financieel belang

De gemeente Nunspeet bezit een aandelenbelang van 0,13% in de BNG, met een nominale waarde van € 187.688,--. De gemeente bezit 75.075 aandelen van nominaal € 2,50. Dit financieel belang zal naar verwachting in 2023 niet wijzigen. 

Beleidsvoornemens

Geen beleidswijzigingen voorzien.

Risicoanalyse

Bij het verwachte eigen en vreemd vermogen is uitgegaan van de meest recente jaarcijfers van de BNG. Dit zijn de jaarcijfers 2021.

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 5.062 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 143.995 miljoen
Achtergestelde schulden per 1 januari/31 december 2023 € 36 miljoen
Verwachte nettowinst na belastingen 2023 € 236 miljoen

Op basis van de verhouding eigen vermogen/totaal vermogen zou geconcludeerd kunnen worden dat de solvabiliteit niet goed is. Dat zou betekenen dat het risico hoog is. Echter het eigenaarschap ligt bij gemeenten, provincies en de Staat. De bank heeft een (door de statuten) beperkt werkterrein. Dit biedt de financiers vertrouwen en hierdoor is het risico van kredietverlening aan de BNG beperkt. Dit zorgt ervoor dat de bank tegen gunstige tarieven gelden kan aantrekken. Daarnaast vermeldt de BNG in het jaarverslag hoe zij invulling geeft aan de risicobeheersing en -controle. Het risicobeheer is gericht op handhaving van het risicoprofiel van BNG Bank. Het Internal Governance Framework (IGF) vormt de basis voor alle besluitvorming binnen BNG Bank. Het IGF beschrijft het 'Three Lines of Defense'-model en hoe het risicobeheer hierin is gepositioneerd. Onderdeel van het IGF is het Risk Management Framework (RMF), bestaande uit het overkoepelende beleid inzake algemene en specifieke risicogerelateerde onderwerpen, zoals risk governance, risk appetite framework en specifieke risico’s. Het RMF is toegesneden op het specifieke bedrijfsprofiel van BNG Bank. Risicobeheeractiviteiten zijn geïntegreerd in alle delen van de organisatie waar belangrijke risico's kunnen ontstaan. Het continue risicobeheerproces omvat het identificeren, beoordelen, meten, bewaken, rapporteren en sturen van de verschillende soorten risico's. Per saldo wordt geconcludeerd dat het risico van de BNG bank laag is.

NV Alliander

Terug naar navigatie - NV Alliander

Vestigingsplaats

Arnhem

Publiek belang

Het veiligstellen van de levering van elektriciteit onder alle omstandigheden en het genereren van dividend door belegging van middelen. Deze middelen kunnen in beginsel vrij worden aangewend voor gemeentelijke taken (algemeen dekkingsmiddel).

Bestuurlijk belang

De zeggenschap die met het aandelenbezit verband houdt, komt tot uiting in de algemene vergadering van aandeelhouders.

Financieel belang

Het financiële belang bij aandelenbezit in het algemeen is het risico van koersschommelingen en/of winstdalingen (lager dividend). Sinds 2004 is het dividend gelijk aan het pay-outpercentage van 45% van de nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen. De gemeente bezit 339.318 aandelen met een nominale waarde van € 34.424. Dit belang zal naar verwachting in 2023 niet wijzigen. 

In 2021 is de gemeente ingegaan op het verzoek van Alliander om deel te nemen in de verstrekking van een reverse converteerbare hybride obligatielening voor een bedrag van  maximaal € 1.488.292,-. Het recht op conversie betekent dat de leningnemer (Alliander NV) het recht heeft de lening gedeeltelijk of geheel om te zetten in aandelen indien de A-rating op grond van objectieve omstandigheden onzeker wordt.

Beleidsvoornemens
Geen bijzondere beleidsvoornemens voorzien.

Risicoanalyse

Het verwachte eigen en vreemd vermogen 2023 en het verwacht resultaat 2023 zijn gebaseerd op de jaarcijfers 2021:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 4.470 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 5.730 miljoen
Verwacht resultaat 2023 € 242 miljoen

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 43,8%. Algemeen genomen worden een minimaal percentage van 25% als goed of gezond aangemerkt. Het resultaat over 2021 bedroeg € 242 miljoen. Over 2020 bedroeg het resultaat € 224 miljoen. Gezien het hoge eigen vermogen wordt het risico van NV Alliander als laag aangemerkt.

NV Vitens

Terug naar navigatie - NV Vitens

Vestigingsplaats

Lelystad

Publiek belang

De gemeente Nunspeet is aandeelhouder van NV Vitens, het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland. Bij het leveren van vers en betrouwbaar drinkwater wil Vitens respectvol blijven omgaan met de natuur. Om waterbronnen te beschermen werkt het bedrijf samen met waterschappen, natuurorganisaties, gemeenten en provincies. Om verdroging te voorkomen, verplaatst het bedrijf waar nodig waterwingebieden. Ook werkt het bedrijf zo veel mogelijk met milieuvriendelijke installaties. Dit past bij de verantwoordelijkheden van de aandeelhouders: de provincies en gemeenten.

Bestuurlijk belang

De zeggenschap die met het aandelenbezit verband houdt, komt tot uiting in de algemene vergadering van aandeelhouders.

Financieel belang

De gemeente Nunspeet bezit een aandelenpakket van 24.035 aandelen met een nominale waarde van € 4.062. Dit belang zal naar verwachting in 2023 niet wijzigen. Het financiële belang bij aandelenbezit in het algemeen is het risico van koersschommelingen en/of winstdalingen (lager dividend). Als de solvabiliteit hoger of gelijk is aan de streefsolvabiliteit (een eigen vermogen (EV) minimaal gelijk aan 25% van het balanstotaal en een garantievermogen (EV + achtergestelde leningen minimaal gelijk aan 30% van het balanstotaal) en als de winst toereikend is, wordt aan de houders van gewone aandelen een dividend uitgekeerd van minimaal 40% en maximaal 75% van het netto resultaat.

Beleidsvoornemens

Voor de komende jaren verwacht Vitens geen dividend uit te kunnen keren.

Risicoanalyse

Het verwachte eigen en vreemd vermogen 2023 en het verwacht resultaat 2023 zijn gebaseerd op de jaarcijfers 2021 van Vitens:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 600 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 1.388 miljoen
Verwacht resultaat 2023

€ 20 miljoen

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 30,2 %. Gezien het percentage kan geconcludeerd worden dat hiermee de solvabiliteit op orde is. Vitens is daarnaast bewust bezig met het verhogen van de solvabiliteit en de versterking van het eigen vermogen. In dit verband heeft de directie aan de aandeelhouders voorgesteld om vanaf boekjaar 2019 geen dividend uit te keren. De aandeelhouders hebben dit voorstel overgenomen. Het netto resultaat is toegevoegd aan de overige reserves. Vanaf begroting 2021 is daarom structureel de dividendopbrengst van Vitens bijgesteld naar nihil.

Vitens houdt zich bezig met een primair product waar altijd vraag naar zal zijn: schoon drinkwater. Dit zorgt voor een stabiele en continue afzetmarkt. Op basis van deze argumenten en de bewuste verhoging van de solvabiliteit wordt het risico van Vitens als laag aangemerkt.

NV Afvalsturing Friesland

Terug naar navigatie - NV Afvalsturing Friesland

Vestigingsplaat

Leeuwarden

Algemeen

De NV Afvalsturing Friesland verzorgd voor de gemeente Nunspeet, en de overige SNV gemeenten, de afvalverwerking. In 2015 is de door de RNV uitgeschreven aanbesteding gegund aan NV Afvalsturing Friesland. Mede hierdoor is toen de RNV toegetreden als aandeelhouder van de NV Afvalsturing Friesland. Na de opheffing van de RNV zijn de aandelen overgedragen aan de deelnemende gemeenten.

Bestuurlijk belang

Namens de RNV-gemeenten was de gemeenschappelijke regeling Regio Noord Veluwe (RNV) aandeelhouder van NV Afvalsturing Friesland. Door de opheffing van de RNV is dit niet meer mogelijk. De gemeente Nunspeet zal in 2018 zelfstandig aandeelhouder worden in de NV Afvalsturing Friesland.

Financieel belang

In 2018 heeft de aandelenoverdracht naar de gemeenten plaatsgevonden. Nunspeet heeft 63 aandelen met een totale nominale waarde van € 28.350,--.

Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens.

Risicoanalyse

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de jaarrekening 2021 van de NV Afvalsturing Friesland:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 65 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 128 miljoen
Verwacht resultaat 2023 € 5 miljoen

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen per 31 december 2022 bedraagt naar verwachting 33,7%. Gezien het percentage kan geconcludeerd worden dat hiermee de solvabiliteit op orde is. Mede gezien de jaarlijks behaalde financiële resultaten over de afgelopen jaren, wordt geconcludeerd dat het risico van NV Afvalsturing Friesland laag is.

NV Inclusief Groep

Terug naar navigatie - NV Inclusief Groep

Vestigingsplaats

Nunspeet

Algemeen

De NV Inclusief Groep (Ondernemer in passend werk) is een geprivatiseerde organisatie die belast is met de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (WSW) voor de bij de RNV aangesloten gemeenten en Nijkerk.

De Dienst Sociale Werkvoorziening Noordwest-Veluwe (DSW) is opdrachtgever voor de uitvoering van de wet. De praktische uitvoering is in handen van de Inclusief Groep. Men begeleidt mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt naar werk en biedt hen daarbij scholing en/of leerwerktrajecten. De werkzaamheden voor de doelgroep worden verricht in vier werkbedrijven die eigendom zijn van de Inclusief Groep. Die bedrijven opereren in de sectoren industrie (metaal, hout, elektra, verpakken, montage), dienstverlening (schoonmaak, groen, kwekerij, schilderwerken) en (groeps)detachering.

Bestuurlijk belang

Door de opheffing van de RNV zijn de afzonderlijke gemeenten in 2018 aandeelhouder geworden van de Inclusief Groep. De gemeente heeft 3.120 aandelen met een nominale waarde (incl. agio) van € 416.520,--.

Financieel belang

Via het aandeelhouderschap is de gemeente Nunspeet financieel medeverantwoordelijk voor de Inclusief Groep.

Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens

Risicoanalyse

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de jaarrekening 2021 van de Inclusief Groep:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 8,9 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 9,1 miljoen
Verwacht resultaat 2023 nihil

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 49,4%. Dit veronderstelt een laag risico voor de eigenaren. In het jaarverslag 2021 geeft de Inclusief Groep in de Toekomstparagraaf een doorkijk naar de komende jaren. De Inclusief Groep geeft daarbij aan dat zij, na jaren zwarte cijfers te hebben gedraaid, door de sterk dalende subsidieresultaten in de rode cijfers denkt te komen. Het begrote, operationeel resultaat verbetert de komende jaren weliswaar , maar dit is onvoldoende om de negatieve subsidieresultaten van de Sociale Werkplaats en de overige doelgroepen te compenseren. De Inclusief Groep verwacht echter een duidelijke verbetering van het SW-subsidieresultaat door de stijging van de subsidie per SW'er waarvoor een Rijksbijdrage wordt ontvangen. De huidige liquiditeitspositie is voldoende om de komende jaren niet in liquiditeitsproblemen te komen. Gezien de onzekerheden en onduidelijkheden wordt het risico als hoog aangemerkt.

Gemeenschappelijke regeling Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe

Terug naar navigatie - Gemeenschappelijke regeling Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe

Vestgingsplaats

Elburg

Publiek belang

Deelnemende gemeenten zijn Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet en Oldebroek. Deze gemeenten werken samen voor de uitvoering van het bepaalde in hoofdstuk V van de Archiefwet 1995. Het beheer van en het toezicht op archiefbescheiden gebeurt op gemeenschappelijke basis.

Bestuurlijk belang

De gemeente Elburg is centrumgemeente. De Archiefcommissie Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe adviseert het gemeentebestuur van Elburg over beleidzaken. De gemeente is door de burgemeester vertegenwoordigd in de Archiefcommissie.

Financieel belang

De gemeenten betalen een jaarlijkse bijdrage aan het streekarchivariaat. In 2023 is een bijdrage geraamd van € 201.000,--. De gemeente is financieel medeaansprakelijk voor de gemeenschappelijke regeling.

Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens.

Risicoanalyse

De gemeente loopt een beperkt risico. De kans op een faillissement van het streekarchivariaat wordt laag ingeschat. Het totale risico wordt laag ingeschat.

Omgevingsdienst Noord-Veluwe

Terug naar navigatie - Omgevingsdienst Noord-Veluwe

Vestigingsplaats

Harderwijk

Publiek belang

Omgevingsdienst Noord-Veluwe voert vanaf 1 april 2013 de milieutaken op de Noord-Veluwe uit. Dit gebeurt in opdracht van de gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Nunspeet, Oldebroek en Putten en van de Provincie Gelderland. De adviseurs van ODNV bieden hoogwaardige kennis en expertise op het gebied van vergunningverlening, toezicht, handhaving en milieuadvies.

Bestuurlijk belang

De portefeuillehouder Milieu is lid van het dagelijks bestuur.

Financieel belang

De gemeenten betalen een bijdrage aan de omgevingsdienst voor het uitvoeren van de taken. Voor 2023 is een bijdrage geraamd van € 592.000,--.

Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens.

Risicoanalyse

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de jaarstukken 2021:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 785.000,-
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 880.000,-
Verwacht resultaat 2023 nihil

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 47,2%. Op basis van dit percentage kan geconcludeerd worden dat de solvabiliteit op orde is. Daarnaast zullen de taken die de ODNV voor de gemeente uitvoert naar de gemeente terugkomen of moeten deze op een andere manier georganiseerd worden. De kans op een faillissement wordt laag ingeschat. De ODNV voert milieutaken voor de gemeenten uit die bij een faillissement anders georganiseerd moeten worden. Dit zal niet snel gebeuren. Per saldo wordt het risico laag ingeschat.

Leisurelands

Terug naar navigatie - Leisurelands

Vestigingsplaat

Arnhem

Publiek belang

Leisurelands beheert en exploiteert de volgende recreatiegebieden: Berendonck, Bussloo, Groene Heuvels, Haven Hattem, Heerderstrand, Surfoever Hoge Bijssel, Strand Horst, Kievitsveld, Mookerplas, Nieuw Hulckesteijn, Strand Nulde, Rhederlaag, Wylerbergmeer, Zandenplas en Zeumeren.

De handelsnaam van RGV Holding B.V. is Leisurelands. Onder RGV Holding vallen drie vennootschappen die actief zijn. Leisurelands Exploitatie B.V. en Leisurelands Onroerend Goed B.V. houden zich bezig met de kernactiviteit van Leisurelands, namelijk het exploiteren van recreatievoorzieningen. De activiteiten van de derde actieve vennootschap, Interhuis B.V., met haar dochtervennootschappen SchatEiland Zeumeren B.V., Zeumeren B.V., RGV Delfstoffen B.V. en Katerbosch B.V. zijn niet direct gerelateerd aan dagrecreatie, maar zijn erop gericht de kernactiviteit te ondersteunen.

Bestuurlijk belang

De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door de portefeuillehouder recreatie.

Financieel belang

De gemeente verstrekt geen bijdrage in de exploitatielasten.

Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens

Risicoanalyse

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de jaarrekening 2021 van Leisurelands:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 79,7 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 15,7 miljoen
Verwacht resultaat 2023 € 3,9 miljoen

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 83,6%. Dit veronderstelt een laag risico voor de eigenaren. Het resultaat van Leisurelands wordt voor een groot deel bepaald door opbrengsten uit vermogensbeheer.  Het operationele resultaat laat een fluctuerende trend zien. Ten opzichte van 2020 is het operationele resultaat 2021 verslechterd (halvering ten opzichte van 2020; - € 1,5 miljoen). Daartegenover zijn de opbrengsten uit vermogensbeheer sterk verbeterd (+ € 3,2 miljoen). Per saldo is het resultaat ten opzichte van 2020 verbeterd. Gezien de solvabiliteit en een geschatte afname van de financiële risico’s wordt het risico voor de gemeente laag ingeschat.

Coöperatie gastvrije randmeren

Terug naar navigatie - Coöperatie gastvrije randmeren

Vestigingsplaats

Harderwijk

Publiek belang

Gastvrije Randmeren is een samenwerkingsverband voor de Randmeren, in de vorm van een coöperatieve vereniging. De deelnemers zijn in eerste instantie de gemeenten Almere, Blaricum, Bunschoten, Dronten, Eemnes, Elburg, Ermelo, Harderwijk, Huizen, Kampen, Naarden, Nijkerk, Nunspeet, Oldebroek, Putten en Zeewolde. De coöperatie heeft de volgende taken:

  • Hoofdtaak van de coöperatie is het structureel onderhouden van de recreatieve voorzieningen in de Randmeren. Het gaat daarbij onder andere om het onderhouden van aanlegplaatsen  voor de recreatievaart, het verminderen van de overlast door waterplanten in dieper water  en het uitvoeren van overig klein onderhoud.
  • De Randmeren staan bekend om hun natuurschoon, rust en ruimte. Er wordt veel aan gedaan om de natuurwaarden in het gebied te versterken. Veel vogels profiteren van het heldere water en de overvloed aan voedsel. De natuur maakt de Randmeren aantrekkelijk voor de recreant, maar is ook kwetsbaar. De coöperatie Gastvrije Meren vindt het belangrijk dat bij de inrichting van het gebied de balans tussen natuur en recreatie voorop staat. Gastvrije Randmeren rekent het bewaren en bevorderen van het natuur- en landschapsschoon in het gebied tot één van haar taken.
  • Een andere belangrijke taak van de coöperatie is het op de recreatieve kaart zetten van de Randmeren via gebiedspromotie. In het kader hiervan zijn in het voorjaar van 2013 onder het logo 'Randmeren, eindeloos meer....' de eerste producten gelanceerd: een recreatieve kaart en de website. De gebiedspromotie 'Randmeren, eindeloos meer ... zal de komende jaren verder worden uitgebouwd.
  • Afronding van het project Integrale Inrichting Veluwerandmeren (IIVR) vindt plaats onder verantwoordelijkheid van Gastvrije Randmeren. Daarnaast moet de ontwikkelingsvisie 2030 Zuidelijke Randmeren (Blauwe As) verder vorm gegeven worden.
  • Verder vormt Gastvrije Randmeren een platform waar ruimtelijke-economische ontwikkelingen kunnen worden afgestemd. Ook kan het samenwerkingsverband gecoördineerd haar deskundigheid op het gebied van vergunningen en procedures inzetten en het gezamenlijk belang van gemeenten inbrengen in regionale en landelijke projecten. Voorbeelden zijn de maatregelen rond de zwemwaterkwaliteit, het Delta-programma, etc.

Bestuurlijk belang

De gemeente is vertegenwoordigd in de algemene ledenvergadering door de portefeuillehouder recreatie.

Financieel belang

De gemeente participeert in het eigen vermogen van de coöperatie.  Daarnaast verstrekt de gemeente verstrekt een jaarlijkse bijdrage. Deze bijdrage bedraagt voor 2023 € 17.476,--.

Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens.

Risicoanalyse

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de jaarrekening 2021 van coöperatie Gastvrije Randmeren:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 12,9 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 710.000
Verwacht resultaat 2023 nihil

De gemeente betaalt geen bijdrage in de exploitatielasten van de coöperatie. De coöperatie beheert ontvangen subsidiegelden (ook van de gemeente Nunspeet) en voert daarvoor werkzaamheden uit. Het risico van de coöperatie wordt laag ingeschat.

Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) Noord- en Oost Gelderland

Terug naar navigatie - Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) Noord- en Oost Gelderland

Vestigingsplaats

Warnsveld

Publiek belang

De GGD Noord- en Oost Gelderland is de gezondheidsdienst van 22 gemeenten, waaronder Nunspeet. GGD Gelre-IJssel bewaakt de gezondheid van de inwoners van de gemeenten in de regio.

Bestuurlijk belang

De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door de portefeuillehouder Volksgezondheid.

Financieel belang

De gemeente betaalt een jaarlijkse exploitatiebijdrage in de vorm van een bedrag per inwoner. Voor 2023 is € 491.000,-- geraamd voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD.

Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens.

Risicoanalyse

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de programmabegroting 2023 van de GGD:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 2,2 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 2,5 miljoen
Verwacht resultaat 2023 Nihil

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 46,9 %. Dit veronderstelt een laag risico voor de eigenaren. De GGD Noord Oost Nederland voert taken op het gebied van volksgezondheid uit voor de gemeente. Bij een faillissement zal de gemeente moeten meebetalen in de financiële afwikkeling. Daarnaast zullen de taken die de GGD voor de gemeente uitvoert naar de gemeente terugkomen of deze moeten op een andere manier georganiseerd worden. De kans op een faillissement wordt laag ingeschat. Per saldo wordt het risico laag ingeschat.

Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland

Terug naar navigatie - Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland

Vestigingsplaats

Apeldoorn

Bestuurlijk belang

De VNOG heeft het afgelopen jaar te maken gehad met (financiële) tegenslagen. Naar aanleiding hiervan heeft in september 2019 een bestuurstweedaagse plaatsgevonden waarin het Algemeen bestuur richtinggevende uitspraken heeft gedaan over de toekomst van de VNOG. Op basis van een visie zijn ook richtingen voor (vervolg)opdrachten uitgesproken. Tijdens de tweedaagse zijn per organisatieonderdeel uitspraken gedaan, passend binnen de visie. De uitspraken zijn nu geformuleerd als opdrachten die de VNOG moet uitvoeren. Hiervoor worden ambtelijk implementatieplannen opgesteld waarin de effecten worden weergegeven op ondermeer werkzaamheden, medewerkers, materieel en financiën. De plannen moeten een meerjarige planning bevatten inclusief (financiële) effecten voor de komende jaren.

 Financieel belang

De gemeente heeft voor 2023 een bijdrage van € 1.548.000,-- geraamd.

 Beleidsvoornemens

Geen bijzondere beleidsvoornemens.

 Risicoanalyse

Onderliggende cijfers zijn gebaseerd op de jaarstukken 2021 van de VNOG:

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 15,5 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 38,2 miljoen
Verwacht resultaat 2023 Nihil

De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 28,9%. De VNOG voert taken uit voor de gemeente. De taken die de VNOG voor de gemeente uitvoert zullen naar de gemeente terugkomen of moeten op een andere manier georganiseerd worden. De kans op een faillissement wordt laag, maar hoger dan voorgaande jaren ingeschat. De VNOG voert brandweertaken voor de gemeenten. In het kader van de vastgestelde toekomstvisie op de uitvoering van de taken is de VNOG bezig met de uitvoering van deze visie. Een deel van de opdrachten zijn uitgevoerd of in gang gezet. Een deel is in verband met de coronacrisis blijven liggen. Vooralsnog wordt het risico gemiddeld ingeschat.

Stichting primair openbaar onderwijs Noord-Veluwe (Proo)

Terug naar navigatie - Stichting primair openbaar onderwijs Noord-Veluwe (Proo)

Vestigingsplaats

Harderwijk

Algemeen

De gemeenteraden van Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Oldebroek en Putten hebben in december 2002 besloten het bevoegd gezag van het openbaar primair onderwijs per 1 januari 2003 over te dragen aan de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Noordwest-Veluwe. Door het onderbrengen van het bevoegde gezag in een stichting komt het openbaar onderwijs in een vergelijkbare positie als het bijzonder onderwijs, in die zin dat er een autonoom bestuur is dat zowel beleidsinhoudelijk als vermogensrechtelijk zelfstandig opereert. Het toezicht op de stichting is overgedragen aan de deelnemende gemeenten. 

Bestuurlijk belang

Het toezicht op de stichting is overgedragen aan de deelnemende gemeenten.

Financieel belang

Aan de stichting wordt door de gemeente geen financiële bijdrage verstrekt. De stichting ontvangt financiële middelen rechtstreeks van de rijksoverheid. De gemeenten blijven financieel aansprakelijk voor de stichting.

Beleidsvoornemens

Het belang van het openbaar onderwijs in de deelnemende gemeenten (blijven) behartigen.

Risicoanalyse

Onderstaande cijfers zijn ontleend aan de jaarrekening 2020.

Verwacht eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 3,2 miljoen
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2023 € 3,6 miljoen
Verwacht resultaat 2023 nihil

De financiële situatie bij de stichting Proo was de afgelopen jaren zorgelijk. De stichting heeft een aantal maatregelen genomen om te komen tot een oplossing van deze zorgelijke situatie. De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen bedraagt 46,7%. De genomen maatregelen en het toezicht via een coördinatiepunt werpen hun vruchten af. Op basis van de doorgevoerde maatregelen en de blijvende verbetering van de financiële situatie van stichting Proo wordt het risico voor de stichting bijgesteld van gemiddeld naar laag.

Sportbedrijf Nunspeet

Terug naar navigatie - Sportbedrijf Nunspeet

Vestigingsplaats
Nunspeet

Algemeen
Met ingang van 1 januari 2017 is het Sportbedrijf Nunspeet BV actief. Het sportbedrijf heeft de volgende taken:
- het exploiteren van de gemeentelijke indoor sportfaciliteiten;
- het verrichten van werkzaamheden en verlenen van diensten en adviezen op het gebied van sport, recreatie en welzijn, daaronder begrepen het organiseren van evenementen.

Bestuurlijk belang
Gemeente Nunspeet is 100% aandeelhouder van het Sportbedrijf. Namens het college is de wethouder Financiën gemandateerd als vertegenwoordiger in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Financieel belang
De gemeente is 100% aandeelhouder van het Sportbedrijf.

Beleidsvoornemens
Geen bijzondere beleidsvoornemens

Risicoanalyse
Onderstaande cijfers zijn ontleend aan de jaarrekening 2020. 

Verwachte eigen vermogen per 1 januari/31 december 2023 nihil
Verwacht vreemd vermogen per 1 januari/31 december 2022 € 640.000,-
Verwacht resultaat 2022 nihil

Door de coronacrisis heeft het Sportbedrijf over 2020 een negatief resultaat behaald. Door de verwerking van het negatieve resultaat via het eigen vermogen, leidt dit tot een negatief eigen vermogen. De verhouding eigen vermogen/totaal vermogen komt daarmee negatief uit. Hiervoor zal in 2021 een oplossing moeten komen. Voor 2022 wordt verondersteld dat de gevolgen van de coronacrisis (grotendeels) zijn opgelost. Ook de opening van het nieuwe zwembad zal naar verwachting een positief effect hebben op resultaten. Voorzichtigheidshalve wordt een resultaat van nihil verwacht. De gemeente 100% aandeelhouder is en bij het sportbedrijf sprake is van een verschuiven van taken die anders bij de gemeente hadden gelegen. Bij een eventueel faillissement zal de gemeente financieel verantwoordelijk zijn. Gezien de omvang van het eigen vermogen wordt het risico op gemiddeld geschat.

Paragraaf Grondbeleid

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Het grondbeleid heeft een grote invloed op en samenhang met de realisatie van programma’s, zoals op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu, verkeer en openbare ruimte, cultuur, sport en recreatie en economische structuur. Het grondbeleid heeft daarnaast een grote financiële impact. De grondexploitatie (inclusief de resultaten hieruit) is een onderdeel van de totale exploitatie van de gemeente. Gelet op de risico’s in relatie tot de omvang van de bedragen waarover het op dit terrein gaat, is een afzonderlijke paragraaf over het grondbeleid verplicht gesteld.

 

Beleid in ontwikkeling

Terug naar navigatie - Beleid in ontwikkeling

Het grondbeleid van de gemeente Nunspeet is vastgelegd in de nota ‘Grondbeleid’. Deze nota is in 2017 geactualiseerd en in juni 2017 door de gemeenteraad vastgesteld. In deze nota is de te volgen grondpolitiek vastgelegd, waarbij het gaat om bijvoorbeeld aan- en verkoopbeleid ter uitvoering van bestemmingsplannen, prijsvorming, kostenverhaal en risico’s. De planning is dat deze nota in het najaar 2022 wordt geactualiseerd.

Deze paragraaf gaat vooral in op de uitvoering van het grondbeleid.

In de vastgestelde uitgangspunten voor het financieel beleid en de nota ‘Reserves en voorzieningen’ is ook beleid vastgelegd dat betrekking heeft op het grondbeleid. Er is een Woonvisie ontwikkeld waarin de toekomstige woningbehoefte is vastgelegd. In 2019 is het rapport woningmarktonderzoek gemeente Nunspeet geactualiseerd. De raad heeft op 20 februari 2020 de nieuwe Woonvisie vastgesteld op basis van deze actuele cijfers. Uit de Woonvisie komt nog een forse woningbehoefte in de gemeente Nunspeet naar voren tot en met 2030.

In 2004 hebben gemeenten de wettelijke mogelijkheid gekregen de Wet voorkeursrecht gemeenten (WVG) in het kader van een actief grondbeleid in te zetten.  Eigenaren van onroerende zaken in dit gebied die tot verkoop willen overgaan, mogen het alleen aan de gemeente te koop aanbieden. Binnen twee jaar na het besluit tot aanwijzing voor het desbetreffende gebied moet een structuurplan en vervolgens een bestemmingsplan worden vastgesteld (zo niet, dan vervalt het voorkeursrecht).

Bestaand beleid

Terug naar navigatie - Bestaand beleid

Met het vaststellen van de nota ‘Grondbeleid 2017-2020’ in juni 2017 is het beleid om per project de keuze te maken voor een actief of een faciliterend grondbeleid, voortgezet. Het belang van een actief grondbeleid voor de mogelijkheid voor kostenverhaal inclusief een bijdrage aan de infrastructuur is door de invoering van de nieuwe wet Ruimtelijke Ordening in 2008 van minder belang geworden. Voor actief grondbeleid wordt waar mogelijk gekozen als de gemeente minimaal budgetneutraal kan ontwikkelen of er sprake is van een specifiek maatschappelijk belang waarbij een andere partij deze ontwikkeling niet tot stand zal brengen.

 

Financieel kader

Terug naar navigatie - Financieel kader

Zoals weergegeven in de nota ‘Grondbeleid’ is het grondbeleid in onze gemeente gebaseerd op minimaal sluitende exploitatieopzetten waarin een substantiële bijdrage aan de infrastructuur is verwerkt. Grondverkopen geschieden tegen marktconforme prijzen. Als incidenteel een prijssubsidie noodzakelijk is, gebeurt dat alleen als het hiermee gediende doel tegelijkertijd wordt gewaarborgd.

Van oudsher was al gekozen voor het realiseren van exploitaties met een positief resultaat of ten minste kostendekkendheid. Door de jaren heen heeft dit geleid tot een saldo in de grondexploitatie (reserve grondexploitatie). Hiervan is een deel niet-besteedbaar, omdat dit nodig is om exploitatierisico’s te kunnen afdekken. In de door de raad op 30 juni 2022 vastgestelde nota ‘Reserves en voorzieningen, herijking 2022’ is uitgebreid ingegaan op deze reserve. Vooral is stilgestaan bij de onderbouwing van het bodem- en plafondbedrag.

De jaarlijkse herijking van het bodem- en plafondbedrag vindt op grond van artikel 12, lid 1 van de Verordening en artikel 212 van de Gemeentewet plaats na het vaststellen van de jaarrekening.

De stand van de reserve bedraagt per 31 december 2021 8,4 miljoen euro. Bij de vaststelling van de jaarrekening 2021 in juni 2022 is besloten 1,9 miljoen euro toe te voegen aan de reserve. Het bodembedrag is gebaseerd op een in de nota ‘Reserves en voorzieningen 2022’ opgenomen berekening. Het plafondbedrag is berekend om een buffer te hebben voor mogelijke strategische aankopen. Er is een beslag op deze reserve gelegd van € 126.000,--. Het bodembedrag, inclusief voorlopige winstnemingen, is berekend op 9,14 miljoen euro, zodat per saldo een bedrag van afgerond 1,1 miljoen euro voor het doen van strategische aankopen.

Door de veranderde economische omstandigheden is er naast bovengenoemde reserve, een voorziening getroffen voor het afdekken van de risico’s in de grondexploitatie. Deze voorziening heeft per 31 december 2021 een saldo van 0,45 miljoen euro. Het saldo van de voorziening is gelijk aan de geprognotiseerde verliezen, zoals opgenomen in de MPG 2021, in de projecten De Kolk facilitair deel, Weversweg en Elspeterbosweg Vierhouten. 

De kostendekkendheid van exploitaties is een vereiste om deze tot ontwikkeling te brengen. Hiervan kan slechts worden afgeweken als sprake is van een specifiek maatschappelijk belang of als de ontwikkeling door een derde gebeurt en de gemeente geen (financiële) risico’s loopt bij de ontwikkeling ervan.

Risico’s grondexploitatie

In de diverse grondexploitaties zijn inmiddels forse bedragen geïnvesteerd waarover de gemeente een risico loopt.

De belangrijkste risico’s in de grondexploitatie zijn:

  • Daling van grondprijzen
  • Niet of later verkopen van gronden
  • Sterke stijging van kosten

Deze risico’s kunnen zich op verschillende wijze voordoen. De risico’s van daling van grondprijzen en het stijgen van kosten zijn algemene risico’s waarop vooral de marktsituatie van invloed is. De marktsituatie voor grondverkoop is op dit moment wel dusdanig dat daling van grondprijzen een hoog risico vormt.

Het niet of later verkopen van gronden kan op verschillende wijzen ontstaan. Enerzijds door de marktsituatie waardoor grond te duur is geworden of dat een bepaalde woningen geen behoefte is. Anderzijds kan dit ook ontstaan door het niet of later goedkeuren van bestemmings- en exploitatieplannen.

 

Actualiteit exploitatiegebieden

Terug naar navigatie - Actualiteit exploitatiegebieden

Bestaande exploitatiegebieden

De basis voor de bestaande gebieden zijn de kostprijsberekeningen die bij het in ontwikkeling nemen van het gebied zijn vastgesteld. Het zijn de gebieden industrieterrein De Kolk, Molenbeek, Weversweg Hulshorst, Kijktuinen en het bedrijventerrein Elspeet.

Bij de jaarrekening wordt jaarlijks volledige verantwoording afgelegd over de mutaties in de grondexploitatie in het jaar waarop de rekening betrekking heeft.

Dit gebeurt als volgt:

  • In het jaarverslag wordt op hoofdlijnen een tekstuele toelichting gegeven.
  • De tekstuele toelichting per project in de paragraaf grondbeleid.
  • In de Meerjarenperspectief Grondexploitaties (MPG) staat de volledige actualisatie van alle grondexploitaties.

Zo nodig worden ontwikkelingen ook gerapporteerd via de (management)rapportages.

Bij de lopende projecten is er een planning(bron: MPG 2022) gehanteerd van verkopen van woningen en gronden voor 2023. Deze planning voor 2023 is als volgt:

Per project en per woningtype ziet de planning (totaal 102) er dan als volgt uit:

Weversweg Hulshorst                                                                                   Aantal                                                        
Dure koop € 365.000 en meer                                                                         4

Molenbeek
Sociale koop € 215.000 tot € 265.000                                                        4
Middeldure koop € 265.000 tot € 350.000                                           15
Dure koop € 350.000 en meer                                                                       18

Kijktuinen
Middeldure huur (huur € 763-€ 1.042 per maand)                            22
Sociale koop tot € 215.000                                                                               11*
Sociale koop € 215.000 tot € 265.000                                                       11*
Middeldure koop € 265.000 tot € 350.000                                             10
Dure koop € 350.000 en meer                                                                           7

* Voor Kijktuinen staan er 22 (16 + 6) sociale koopwoningen gepland. De precieze onderverdeling binnen 
deze categorie staat nog niet vast. Voor nu is er een aanname gedaan van 11 woningen in de categorie tot 
€ 215.000 en 11 woningen in de categorie € 215.000 tot € 265.000.

 

Molenbeek
Voor het project Molenbeek zijn verschillende bestemmingsplannen vastgesteld. In 2016 is fase 1  vastgesteld, in 2018 fase 2 en in 2021 fase 3. Deze fases vallen onder dezelfde grondexploitatie. Fase 1 is  afgerond, met uitzondering van de supermarkt en de bijbehorende sociale huurwoningen die in 2021 aan  het plan zijn toegevoegd. De opbrengsten hiervoor zijn reeds in 2021 ontvangen. Voor fase 2 zijn alle kavels uitgegeven en deze fase zal naar verwachting in 2022 worden afgerond. Fase 3 is bouwrijp. Het uitgeven van de kavels en de woonrijp werkzaamheden zullen plaatsvinden tussen 2022 en 2024. Voor dit project is een nieuwe grondexploitatie vastgesteld. Het verwachte resultaat (al rekening houdend met verliesnemingen uit het verleden en tussentijdse winstneming t/m 2021) uit deze grondexploitatie is 1,957 miljoen euro positief.

Weversweg Hulshorst
Het bestemmingsplan Weversweg is in 2009 vastgesteld. Daarna is een extra stuk grond aangekocht om tot ontwikkeling te brengen. Hierdoor is de gewijzigde grondexploitatie in mei 2020 door de gemeenteraad  vastgesteld. Het oorspronkelijke programma voor het plan Weversweg bestaat uit 56 woningen in de koopsector. Door de toevoeging van een extra stuk grond zijn hier nog vier twee-onder-een-kapwoningen bijgekomen. Dit  zorgt voor een totaal van 60 woningen. Voor het extra aangekochte stuk grond zal het bouwrijp maken plaatsvinden in 2022 en 2023 en het woonrijp maken in 2023 en 2024. De grondopbrengsten voor de kapwoningen staan gepland in 2023. De exploitatieberekening laat een negatieve uitkomst van € 78.000,-- zien. In de voorziening grondexploitaties is een bedrag van € 78.000,-- voor het project Weversweg gereserveerd.

Bedrijventerrein De Kolk
Het bestemmingsplan van het Industrieterrein De Kolk is in 2008 vastgesteld. In 2012 zijn de eerste gronden 
verkocht en in 2022 zijn de laatste kavels van het oorspronkelijke deel verkocht. Naar verwachting zullen in 
2022 de laatste woonrijp werkzaamheden van dit deel worden afgerond. In 2021 is het deel gronden GPS 
toegevoegd aan de grondexploitatie de Kolk. Hiervoor zal het grootste deel bouwrijp maken plaatsvinden in 
2022, waarna in 2023 en 2024 de woonrijp werkzaamheden zullen plaatsvinden. De ontvangst van de 
opbrengsten gebeurt tussen 2022 en 2024. Het zelfrealisatie deel heeft een vergelijkbare planning. Voor dit project is een nieuwe grondexploitatie vastgesteld. Het verwachte resultaat (al rekening houdend met verliesnemingen uit het verleden en tussentijdse winstneming t/m 2021) uit deze grondexploitatie is 1,36 miljoen euro positief.

Kijktuinen
Eind 2019 is de grondexploitatie en de structuurvisie voor het project Kijktuinen vastgesteld en is het project 
opgestart. Het bestemmingsplan is in december 2021 vastgesteld door de  raad. Het bouwrijp maken zal naar verwachting in 2022 afgerond worden, waarna het woonrijp maken plaatsvindt in 2023 en 2024. De grondopbrengsten worden voorzien in 2022 en 2023. Bij de MPG 2022 is een gewijzigde grondexploitatie vastgesteld. Uit de berekening komt een positief saldo van € 472.000,--. 

Bedrijventerrein Elspeet
De grondexploitatie voor bedrijventerrein Elspeet is in mei 2020 vastgesteld. In juni 2021 er een nieuw deel  aan de grondexploitatie toevoegt en is het bestemmingsplan vastgesteld door de raad. In 2022 en 2023 zullen de 
werkzaamheden voor het slopen, saneren, grondwerk en bouwrijp maken plaatsvinden. Het gros van de  woonrijp werkzaamheden zal plaatsvinden tussen 2024 en 2027. De grondopbrengsten worden voorzien in  2023 t/m 2025. De exploitatieberekening laat een negatieve uitkomst van € 125.000,-- zien. Bij de MPG 2022 is een gewijzigde grondexploitatie vastgesteld. Uit de berekening komt een positief saldo van € 206.000,--. 

Elspeterbosweg te Vierhouten
De grondexploitatie voor de Elspeterbosweg is in juni 2020 vastgesteld. Eind 2021 is de bestemmingsplanprocedure afgerond en hiermee is het bestemmingsplan onherroepelijk bevonden. In 2022 zullen de laatste onderzoeken uitgevoerd worden en zullen de bouwrijp werkzaamheden starten. Het woonrijp maken zal plaatsvinden in 2022 en 2023. De opbrengsten staan gepland voor 2022. De exploitatieberekening laat een negatieve uitkomst van € 253.000,-- zien. In de voorziening grondexploitaties is een bedrag van € 253.000,-- voor het project Elspeterbosweg Vierhouten gereserveerd.

Paragraaf Gemeentelijke heffingen

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

In deze paragraaf wordt conform het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) aandacht geschonken aan het beleid ten aanzien van de lokale heffingen, een overzicht op hoofdlijnen van de diverse belastingen en heffingen, een aanduiding van de lokale lastendruk en een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid.

De gemeente ontvangt de financiële middelen waarmee de gemeentelijke taken moeten worden uitgevoerd in hoofdzaak van de rijksoverheid, in de vorm van een algemene uitkering uit het Gemeentefonds en diverse doeluitkeringen. Daarnaast beschikt de gemeente over een relatief klein eigen belastinggebied.

Op grond van artikel 216 van de Gemeentewet kan de gemeenteraad besluiten tot het invoeren, wijzigen of afschaffen van een gemeentelijke belasting door het vaststellen van een belastingverordening. In artikel 219 van de Gemeentewet is limitatief aangegeven dat het om belastingen moet gaan die hetzij in de Gemeentewet zijn genoemd, hetzij in een andere bijzondere wet.

De gemeenteraad bepaalt welke belastingen de gemeente heft en heeft een aantal vrijheden waar het de invulling van het gemeentelijk belastinggebied betreft. Zo kan besloten worden over:
• de hoogte van de tarieven;
• de totale opbrengst van belastingen;
• de verdeling van belastingdruk over bijvoorbeeld burgers en bedrijven.

De gemeente Nunspeet kent de volgende gemeentelijke heffingen:
-  Onroerende-zaakbelastingen (artikel 220 van de Gemeentewet).
-  Forensenbelasting (artikel 223 van de Gemeentewet).
-  Toeristenbelasting (artikel 224 van de Gemeentewet).
-  Afvalstoffenheffing (artikel 15.33 van de Wet milieubeheer).
-  Rioolheffing (artikel 228a van de Gemeentewet).
-  Rechten (artikel 229 van de Gemeentewet): leges, begraafplaatsrechten, rioolaansluitrechten en marktgelden.

Heffingen in Nunspeet: lokale lastendruk

Terug naar navigatie - Heffingen in Nunspeet: lokale lastendruk

Lokale lastendruk

Tot de gemeentelijke woonlasten worden gerekend de onroerende-zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. De gemeente Nunspeet kent al jaren relatief lage woonlasten.

 

 

Tariefontwikkeling ozb 2022 2021 2020 2019 2018 2017
Eigenaarsgedeelte woning 0,10% van de WOZ-waarde 0,106% 0,0929% 0,0906% 0,091% 0,09%
Eigenaarsgedeelte niet-woning 0,20% van de WOZ-waarde 0,200% 0,177% 0,171% 0,167% 0,163%
Gebruikersgedeelte niet-woning 0,16% van de WOZ waarde 0,160% 0,145% 0,139% 0,136% 0,133%
Tariefontwikkeling rioolheffing 2022 2021 2020 2019 2018 2017
Per woning €125,00 €135,00 €143,00 €147,00 €148,00 €153,00
Per niet-woning €275,00 €275,00 €250,00 €255,00 €250,00 €253,00

Tarievenontwikkeling afvalstoffenheffing       

2022 2021 2020 2019 2018 2017
Eenpersoonshuishouden €168,00 €158,00 €144,00 €150,00 €150,00 €149,40
Tweepersoonshuishouden €198,00 €180,00 €168,00 €174,60 €174,60 €174,00
Drie- of meerpersoonshuishouden €228,00 €204,00 €189,00 €195,60 €195,60 €195,00
Recreatief gebruik €168,00 €158,00 €189,00 €150,00 €150,00 €150,00

Jaarlijks wordt door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) een atlas lokale heffingen opgesteld. Deze atlas geeft inzicht in de heffingen die een individuele gemeente hanteert ten opzichte van andere gemeenten.

In de Coelo-atlas staat de gemeente Nunspeet qua woonlasten voor een meerpersoonshuishouden op de ranglijst in 2022 op de 29e plek, waarbij nummer 1 de laagste woonlasten heeft (Oldebroek 100e, Elburg 77e en Hattem 288e). Binnen de provincie Gelderland staat de gemeente Nunspeet op plek 8.   

Wat betreft de woonlasten van huurders van een woning voor een meerpersoonshuishouden staat de gemeente Nunspeet op de ranglijst in 2022 op de 12e plaats (Oldebroek 180e, Elburg 225e en Hattem 91e) en binnen de provincie Gelderland op plek 5. 

De Nunspeetse heffingen nader beschouwd

Terug naar navigatie - De Nunspeetse heffingen nader beschouwd

Er is een onderscheid te maken tussen opbrengsten bedoeld als algemeen dekkingsmiddel en opbrengsten die dienen ter dekking van gemaakte kosten. De onroerende-zaakbelastingen, forensenbelasting, toeristenbelasting en precariobelasting behoort tot de eerste categorie. De afvalstoffen- en rioolheffing zijn bestemmingsheffingen en ook de rechten vallen hieronder. Bij bestemmingsheffingen is er een direct verband tussen de heffing en bepaalde uitgaven. De geraamde opbrengst mag niet uitgaan boven de geraamde kosten.

Op grond van de vastgestelde begrotingsuitgangspunten geldt voor heffingen in het algemeen een prijscompensatie van 2%. In de raadsvergadering van december worden bij de reguliere behandeling van de belastingverordeningen de tarieven van de bovengenoemde belastingen en rechten vastgesteld.

Ad 1. Onroerende-zaakbelastingen

Terug naar navigatie - Ad 1. Onroerende-zaakbelastingen

De onroerende-zaakbelastingen (OZB) zijn algemene belastingen. De opbrengst kan vrij worden besteed. Wij onderscheiden twee onroerende-zaakbelastingen:

  • OZB-eigenaren

    Belastingplichtig zijn degene die op 1 januari van een belastingjaar het genot hebben van een onroerende zaak op grond van eigendom, bezit of beperkt recht (eigenaren, vruchtgebruikers, erfpachters). Een onroerende zaak kan bijvoorbeeld een woning, winkel, bedrijfspand of perceel grond zijn.

  • OZB-gebruikers
    Belastingplichtig zijn degene die op 1 januari van een belastingjaar een onroerende zaak gebruiken.

    De OZB worden berekend over de vastgestelde WOZ-waarde. Op grond van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) dient jaarlijks een nieuwe waarde te worden vastgesteld voor alle objecten in de gemeente. De waardepeildatum ligt een jaar voor het begin van het jaar waarin de waarde geldt. Voor de OZB over het jaar 2023 geldt dus de WOZ-waarde per 1 januari 2022.

    De te betalen OZB is het resultaat van een combinatie tussen de WOZ-waarde en het tarief. In deze begroting stelt de gemeenteraad het in totaal te verkrijgen bedrag vast en gegeven (een inschatting van de ontwikkeling van) de WOZ-waarde volgt daaruit een tarief in de later door de gemeenteraad vast te stellen belastingverordening.

    Vanaf 2020 is een benchmark woonlasten ingevoerd om jaarlijks de ontwikkeling van de lokale lasten inzichtelijker te maken. Daarmee is een einde gekomen aan het monitoren met de macronorm onroerende-zaakbelastingen (ozb).

Ad 2. Recreatieve heffingen

Terug naar navigatie - Ad 2. Recreatieve heffingen

De gemeente Nunspeet kent een zogenoemde woonforensenbelasting. De woonforensenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen die, zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, meer dan negentig dagen van het belastingjaar voor zichzelf of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. Dit geldt zowel voor stacaravans als recreatiewoningen. De opbrengst van de forensenbelasting komt ten goede aan de algemene middelen. Gemeenten worden niet beperkt in het vaststellen van het tarief van de forensenbelasting. De gemeente Nunspeet heeft gekozen voor een vast bedrag per recreatieobject om zodoende de perceptiekosten laag te houden.

De gemeente Nunspeet heft toeristenbelasting voor het houden van verblijf binnen de gemeente door personen die niet als ingezetene in de Basisregistratie Personen zijn ingeschreven. Toeristenbelasting komt ten goede aan de algemene middelen. Gemeenten kunnen kiezen voor het heffen van toeristenbelasting van degene die verblijf houdt of van degene die gelegenheid tot verblijf biedt. Net als de meeste andere gemeenten, doet de gemeente Nunspeet dat laatste. Degene die verblijf biedt, mag de belasting overigens wel doorberekenen aan degene die verblijf houdt.

De heffing vindt in principe plaats per overnachting per persoon, maar er kan ook voor een (voor)seizoen- of jaarplaats een vast tarief betaald worden. Bij de (voor)seizoen- en jaarplaatsen wordt gewerkt met een forfaitaire berekening van het aantal overnachtingen.

Gelet op de bestuurlijke afspraken vindt er eens in de drie jaar een verhoging van de toeristenbelasting plaats met 5 cent (per persoon per nacht). Deze reguliere verhoging heeft plaatsgevonden voor belastingjaar 2021.

Ten aanzien van de forensenbelasting geldt net zoals voor de heffingen in het algemeen een prijscompensatie van 2%.

Bij de behandeling van de programmabegroting 2021-2024 is, bij het dekkingsvoorstel, besloten dat in 2023 de begrote opbrengst recreatieve heffingen wordt verhoogd met € 125.000 als dekking voor nieuw beleid budget recreatie en toerisme en als dekking ten behoeve voor gemeentelijke projecten. Bij de vaststelling van de tarieven toeristenbelasting en forensenbelasting in december 2022 zal bepaald worden welk effect dit zal hebben op de tarieven. 

Ad 3. Afvalstoffenheffing

Terug naar navigatie - Ad 3. Afvalstoffenheffing

Op grond van de Wet milieubeheer heeft de gemeente de plicht ervoor zorg te dragen dat de huishoudelijke afvalstoffen worden ingezameld bij percelen waar deze kunnen ontstaan. Om de kosten voor het ophalen en verwerken van huishoudelijke afvalstoffen te verhalen, heft de gemeente Nunspeet afvalstoffenheffing.

In de gemeente Nunspeet is de heffingsgrondslag het aantal personen per huishouden. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen  een-, twee- en meerpersoonshuishouden. Bedrijven vallen buiten de heffing, omdat de gemeente daarvoor geen inzamelingsplicht heeft. Bedrijven moeten dit zelf (laten) verzorgen.

Verwachte kosten

Het grootste deel van de gemeentelijke kosten komt van het taakveld afval. De kosten zitten vooral in het daadwerkelijk inzamelen en verwerken van het huishoudelijk afval. Ook het scheiden van afval en het recyclen ervan valt hieronder. Ook begroten wij kosten die onder het taakveld verkeer en wegen vallen. Dat betreft een deel van de kosten van het straatvegen. Van de kosten van straatvegen wordt 60% toegerekend. Het schoonmaken en het schoonhouden van de wegen draagt immers ook bij aan een afvalvrije openbare ruimte. Naast het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen omvat de taak straatvegen echter ook het schoonhouden van de riolering.

Herkomst middelen
Gemeenten mogen op grond van artikel 15.33 van de Wet Milieubeheer voor de inzameling van het afval van huishoudens een afvalstoffenheffing invoeren. In de gemeente Nunspeet is het uitgangspunt dat 100% van de kosten verhaald worden.

Berekening van kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing:

Kosten taakveld(en) incl. (omslag)rente

2.286.000

Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen

-445.000

Netto kosten taakveld

1.841.000

 

 

Toe te rekenen kosten:

 

Overhead incl. (omslag)rente

50.000

BTW

429.000

Totale kosten

2.320.000

Opbrengst heffingen

2.320.000

 

 

Dekking

100%

 

 

 

 

 

Ad 4. Rioolheffing

Terug naar navigatie - Ad 4. Rioolheffing

Op grond van artikel 228a van de Gemeentewet  heeft een gemeente de mogelijkheid om een rioolheffing op te leggen. De gemeente heeft bij wet een zorgplicht voor drie beleidsvelden op het gebied van water (afval-, hemel- en grondwater). Doel van de rioolheffing is dekking van de kosten die gepaard gaan met de zorgplichten.  De gemeente Nunspeet legt de rioolheffing op aan de eigenaar van een direct of indirect op het riool aangesloten onroerende zaak in het kader van de WOZ-wetgeving. Dit vanuit het oogpunt van (lagere) perceptiekosten en eenduidigheid alsmede duidelijkheid. Er wordt bij de heffing onderscheid gemaakt tussen een woning en een niet-woning in het kader van de Wet WOZ.

Verwachte kosten

Het grootste deel van de gemeentelijke kosten komt van het taakveld riolering. De kosten zitten vooral in daadwerkelijk nakomen van onze gemeentelijke watertaken op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater. In 2023 wordt, naast de operationele kosten, een vervolg gemaakt aan het klimaatbestendig inrichten van de leefomgeving. Hierbij wordt niet meer enkel gestuurd op wateroverlast, maar ook op hitte en droogte. De werkzaamheden die hiervoor worden uitgevoerd zijn vastgelegd in het uitvoeringsplan Klimaatadaptatie. Maatregelen hiervoor liggen deels in de riolering, maar ook in groene inrichting (o.a. wadi’s), afkoppelen en de aanleg van koelteplekken. Ook wordt er ingezet op bewustwording bij particulieren, onder andere door aanleg van groene schoolpleinen en subsidiëring van afkoppelen en vergroenen van particuliere terreinen. Als gevolg van de stijgende energiekosten is een raming van deze meerkosten meegenomen in de berekening van de te realiseren opbrengst rioolheffing.

Ook begroten wij kosten die onder het taakveld verkeer en wegen vallen. Dat betreft een deel van de kosten van het straatvegen. Van de kosten van straatvegen wordt 40% toegerekend. Minder vuil op straat zorgt voor minder vuil in de kolken en het riool (besparing op kolkenzuigen en rioolreiniging). Daarnaast wordt de kans op verstopte kolken (minder bladophoping) kleiner, waardoor de kans op waterhinder en wateroverlast gereduceerd wordt.  

 Herkomst middelen

Gemeenten mogen op grond van artikel 228a van de Gemeentewet een rioolheffing invoeren. Deze mag maximaal kostendekkend zijn. In de gemeente Nunspeet is het uitgangspunt dat 100% van de kosten verhaald worden.

Berekening van kostendekkendheid van de rioolheffing:

Kosten taakveld(en) incl. (omslag)rente 1.835.000
Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen 0
Netto kosten taakveld 1.835.000
   
Toe te rekenen kosten:  
Overhead incl. (omslag)rente 162.000
BTW 124.000
Totale kosten

2.121.000

Opbrengst heffingen 2.121.000
   
Dekking 100%

 

Ad 5. Rechten

Terug naar navigatie - Ad 5. Rechten

Rechten: leges

De wettelijke basis voor het heffen van leges is artikel 229, lid 1, letter b van de Gemeentewet. Leges worden geheven voor een door de gemeente te verlenen individuele dienst (zoals het verstrekken van een paspoort), maar ook voor het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verlenen van een vergunning (zoals een omgevingsvergunning). De heffingsmaatstaf is zeer divers en wordt vermeld in de tarieventabel die hoort bij de legesverordening.

De leges zijn in de huidige tarieventabel ingedeeld in drie titels;
Titel I, algemene dienstverlening;
Titel II, dienstverlening vallend onder de fysieke leefomgeving/ omgevingsvergunning;
Titel III, dienstverlening vallend onder Europese dienstrichtlijn.

Het uitgangspunt is 100% kostendekkendheid op verordeningniveau. Met name in titel II kan sprake zijn van kruissubsidiering.

De inwerkingtreding van de Omgevingswet, welke gevolgen zal hebben voor de legesopbrengsten, is uitgesteld tot (vooralsnog) 1 januari 2023. Door de Omgevingswet zal de legesverordening en de tarieventabel aangepast moeten worden. De beoogde datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet is 1 januari 2023. Als echter de digitalisering (het DSO) in oktober nog steeds problemen geeft, kan alsnog uitstel volgen. 

Fiscaal juridisch is vereist dat op verordeningniveau de kostendekkendheid wordt beoordeeld. Dit geeft het volgende dekkingspercentage met betrekking tot de gehele legesverordening; 93,28%. 

De BBV schrijft een nadere administratieve uitsplitsing voor. Onderstaand de kostendekkendheid per titel van de legesverordening:

Titel 1, 2 en 3    Taakveld    Overhead    Totale Kosten    Totale Opbrengsten    Kostendekking
Kostendekking Titel 1    € 498.599    € 172.932    € 671.531    € 569.409    84,79%
Kostendekking Titel 2    € 643.901    € 400.034    € 1.043.935    € 1.038.122    99,44%
Kostendekking Titel 3    € 7.147    € 5.205    € 12.352    € 4.178    33,82%
Kostendekking totale tarieventabel    € 1.149.647    € 578.171    € 1.727.818    € 1.611.709    93,28%

Rechten: begraafplaatsrechten

Onder de naam begraafrechten worden in Nunspeet rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door of vanwege de gemeente verlenen van daarop betrekking hebbende diensten.

Kosten en opbrengsten begraafrechten Bedrag
Lasten 481.000
Opbrengsten 417.000
   
Dekking  87 %

Rechten: rioolaansluitrechten

Dit recht wordt geheven voor het genot van de door of vanwege het gemeentebestuur verleende dienst, bestaande uit het aanleggen van de aansluitbuis tussen het riool en de grens van de openbare weg.

Rechten: marktgelden

Onder de naam marktgelden worden in Nunspeet rechten geheven voor het innemen van een standplaats op de voor markt aangewezen plaatsen gedurende de voor markt aangewezen tijd.

Kosten en opbrengsten markt Bedrag
Lasten (incl. overhead) 66.300
Marktgelden 64.300
   
Dekking 97%

 

Kwijtschelding

Terug naar navigatie - Kwijtschelding

Het gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid maakt een integraal deel uit van het gemeentelijk minima-beleid. Kwijtschelding is alleen mogelijk voor de afvalstoffenheffing. Er zijn twee routes naar min of meer hetzelfde doel. Er is de kwijtscheldingsprocedure en er is de minimaregeling. Vanuit laatstgenoemde regeling kunnen inwoners, als ze voldoen aan de gestelde inkomens- en vermogenseisen van de Verordening bijdrageregeling minima gemeente Nunspeet 2020 in aanmerking komen voor een bijdrage in de kosten van de afvalstoffenheffing. De bijdrage is net zo hoog als de opgelegde afvalstoffenheffing. De gemeente Nunspeet hanteert geen lokaal beleid voor de kwijtschelding, maar hanteert de landelijke ‘uitvoeringsregeling invorderingswet 1990’.