Jaarrekening - Toelichting op de balans
Activa
Vaste activa
5.4 Toelichting op de balans
Tenzij aangegeven, zijn alle bedragen x € 1.000,-- weergegeven
Alle ten tijde van het opstellen van de jaarrekening beschikbare informatie omtrent de feitelijke situatie per balansdatum is bij het opmaken van de jaarrekening in aanmerking genomen en verwerkt. Er hebben zich na het opstellen van de jaarrekening geen gebeurtenissen van betekenis voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.
Activa
| Materiele vaste activa | 2018 | 2017 |
| Boekwaarde per 1 januari | 38.999 | 39.919 |
| Correctie | -237 | |
| Vermeerderingen | 8.753 | 2.458 |
| Verminderingen | -435 | 0 |
| Bijdragen derden | -718 | -718 |
| Desinvesteringen | ||
| Afschrijvingen | -2.950 | -2.660 |
| Boekwaarde per 31 december | 43.412 | 38.999 |
Per specifiek onderdeel kan van de materiële vaste activa het volgende verloopoverzicht worden gegeven per 31 december:
| Boekwaarde | Correctie | Vermeerderingen | Verminderingen | Bijdrage derden |
Afschrijvingen | Boekwaarde | |
| omschrijving | 1-1-2018 | 31-12-2018 | |||||
| Gronden en terreinen (incl. bossen) | 4.921 | 2.020 | 0 | -12 | 6.929 | ||
| Bedrijfsgebouwen | 14.107 | 934 | -460 (*) | -920 | 13.661 | ||
| Woonruimten | 322 | -237 | 20 | 0 | -8 | 97 | |
| Grond-, weg- en waterbouwkundige werken | 420 | 476 | -6 | -61 | -54 | 775 | |
| Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (riolering) waarvoor een heffing wordt geheven | 2.899 | 1.291 | 0 | -100 | -377 | 3.713 | |
| Vervoersmiddelen | 204 | 504 | 0 | -140 | 568 | ||
| Machines, apparaten | 442 | 320 | -3 | -303 | 456 | ||
| Overige materiele activa | 2.917 | 136 | 0 | -277 | 2.776 | ||
| Overige materiele activa waarvoor een heffing wordt geheven | 218 | 0 | 0 | -13 | 206 | ||
| TOTAAL ECONOMISCH NUT | 26.451 | -237 | 5.701 | -470 | -161 | -2.104 | 29.180 |
| Grond-, weg- en waterbouwkundige werken | 3.774 | 2.153 | 36 | -117 | -515 | 5.331 | |
| Overige materiele vaste activa | 8.774 | 899 | -1 | -440 | -332 | 8.901 | |
| TOTAAL MAATSCHAPPELIJK NUT | 12.548 | 0 | 3.053 | 35 | -557 | -846 | 14.232 |
| TOTAAL GENERAAL | 38.999 | -237 | 8.753 | -435 | -718 | -2.950 | 43.412 |
* Deze vermindering betreft de afwaardering van de aankoop Laan 60 in Nunspeet.
De boekwaarde Gronden en terreinen is verhoogd met de strategische aankopen die in het verleden gerubriceerd waren onder de Voorraden. Op grond van gewijzigde BBV voorschriften is deze aanpassing doorgevoerd.
Voor een gedetailleerd overzicht van de vaste activa, inclusief de investeringen en afschrijvingen, wordt verwezen naar de Staat van investeringen (bijlage 2.1) en voor een overzicht van de bestedingen en mate van realisatie wordt verwezen naar de bijlage Overzicht restantkredieten (bijlage 2.2) in het boekwerk Bijlagen jaarrekening 2018.
Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen, leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde als deze waarde lager is dan de verkrijgingprijs. De bijdrage in activa in eigendom van derden wordt gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen.
Onder uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en langlopende vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan een jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan een jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen.
FINANCIËLE VASTE ACTIVA
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen
|
Samenstelling |
2018 |
2017 |
|
Aandelen Inclusief Groep |
417 |
|
|
Aandelen Afvalsturing Friesland |
28 |
|
|
Aandelen NV Bank Nederlandse Gemeenten |
188 |
188 |
|
Aandelen Vitens NV |
4 |
4 |
|
Aandelen Alliander NV |
34 |
34 |
|
Ledenkapitaal Coöperatie Gastvrije Randmeren |
10 |
10 |
|
Totaal |
681 |
236 |
|
Het totale effectenbezit bedraagt eind 2018
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Verstrekte langlopende leningen c.a.
|
Samenstelling |
2018 |
2017 |
|
Hypothecaire leningen personeelsleden |
99 |
99 |
|
Achtergestelde Geldlening Vitens |
215 |
322 |
|
Startersleningen |
2.090 |
1.610 |
|
Duurzaamheidsleningen |
600 |
237 |
|
Totaal |
3.004 |
2.268 |
Van de achtergestelde geldlening Vitens wordt vanaf 2007 elk jaar een gedeelte afgelost
Vlottende activa
VLOTTENDE ACTIVA
Voorraden
Voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs dan wel lagere marktwaarde.
De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2018 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2019 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico’s, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve grondexploitaties. Voor een gedetailleerde toelichting van de gehanteerde uitgangspunten alsmede risico’s en onzekerheden van grondexploitaties (en niet in exploitatie genomen gronden) verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid.
De voorschriften geven aan dat voldoende financiële buffer nodig is om eventuele toekomstige verliezen te kunnen opvangen. Dit heeft geleid tot de vorming van een voorziening risico’s grond- exploitaties. Voor de locatie Stationslaan 48 is nog € 55.000,-- beschikbaar voor het bouwrijpmaken. Het resterende deel van € 1.266.349,-- is voorzien voor het verlies Weversweg (€ 486.000,--), Elspeet Noordwest (€ 221.000,--), het facilitaire deel van De Kolk (€ 427.000,--) en voor de locatie Molenbeek (€ 77.000,--).
Voorraad grond voor grondexploitatie
|
Samenstelling |
2018 |
2017 |
|
c. Complexen in exploitatie |
15.030 |
24.446 |
|
d. Voorziening grondexploitatie |
-1.266 |
-1.303 |
|
Totaal |
13.764 |
23.143 |
Gronden zonder kostprijsberekening en Overige gronden zijn gerubriceerd onder de materiële vaste activa.
Voor het totaal van de in exploitatie zijnde complexen kan van het verloop in 2017 het volgende overzicht (x 1 mln.) worden weergegeven:
|
|
Balanswaarde 31 december 2018 |
Geraamde nog te maken kosten |
Geraamde nog te realiseren opbrengsten |
Geraamd resultaat (nominale waarde) |
Geraamd resultaat (contante waarde) |
|
|
€ |
€ |
€ |
€ |
€ |
|
Industrieterrein De Kolk |
8,0 |
2,7 |
-13,2 |
3,9 |
4,2 |
|
Elspeet Noordwest |
-0,3 |
1,3 |
-0,8 |
-0,2 |
-0,2 |
|
Molenbeek |
7,0 |
13,8 |
-21,4 |
-0,1 |
-0,1 |
|
Weversweg |
0,3 |
0,7 |
-0,6 |
-0,5 |
-0,5 |
|
Totaal onderhanden werk, gronden in exploitatie |
15,0 |
18,5 |
-36,0 |
3,1 |
3,4 |
Specificatie verloop boekwaarden
|
|
Complexen in exploitatie |
|
Boekwaarde 1 januari 2018 |
24.446 |
|
Aankopen |
286 |
|
Rente- en beheerskosten |
421 |
|
Bouw- en woonrijp maken |
2.936 |
|
Reservering |
-189 |
|
Verkopen |
-14.491 |
|
Voorlopig resultaat de Kolk |
1.621 |
|
Voorziening grondexploitatie |
-1.266 |
|
Boekwaarde 31 december 2018 |
13.764 |
Voor een verdere toelichting van de grondexploitatie wordt verwezen naar de bijlagen 4.1 en 4.2 in het boekwerk Bijlagen Jaarrekening 2018.
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar
|
Samenstelling per 31 december |
2018 |
2017 |
|
Debiteuren overig |
604 |
865 |
|
Voorziening dubieuze debiteuren |
-50 |
-51 |
|
Vorderingen op openbare lichamen |
561 |
686 |
|
Belastingdebiteuren |
391 |
491 |
|
Voorziening dubieuze belastingdebiteuren |
-45 |
-24 |
|
Verstrekte voorschotten |
4 |
4 |
|
Uitzettingen in ’s Rijks schatkist (SKB) |
6.799 |
2.299 |
|
Totaal |
8.264 |
4.270 |
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.
Schatkistbankieren(SKB)
Decentrale overheden zijn verplicht om hun overtollige middelen in 's Rijks schatkist aan te houden. Om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen is er een drempelbedrag, afhankelijk van het begrotingstotaal, dat buiten de schatkist mag worden gehouden.
Het drempelbedrag is gelijk aan 0,75% van het begrotingstotaal indien het begrotingstotaal lager is dan € 500 miljoen. Indien het begrotingstotaal hoger is dan € 500 miljoen is de drempel gelijk aan € 3,75 miljoen plus 0,2% van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat. De drempel is nooit lager dan € 250.000.
De benutting van het drempelbedrag wordt berekend als gemiddelde over alle dagen in het kwartaal. Gemiddeld mag een decentrale overheid dus maximaal het drempelbedrag buiten de schatkist hebben gehouden.
|
Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000) |
|||||
|
|
|
Verslagjaar 2018 |
|
|
|
|
(1) |
Drempelbedrag |
444,9225 |
|
|
|
|
|
|
Kwartaal 1 |
Kwartaal 2 |
Kwartaal 3 |
Kwartaal 4 |
|
(2) |
Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen |
46 |
71 |
94 |
56 |
|
(3a) = (1) > (2) |
Ruimte onder het drempelbedrag |
399 |
374 |
351 |
389 |
|
(3b) = (2) > (1) |
Overschrijding van het drempelbedrag |
- |
- |
- |
- |
|
(1) Berekening drempelbedrag |
|||||
|
|
|
Verslagjaar |
|
|
|
|
(4a) |
Begrotingstotaal verslagjaar |
59.323 |
|
|
|
|
(4b) |
Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen |
59.323 |
|
|
|
|
(4c) |
Het deel van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat |
- |
|
|
|
|
(1) = (4b)*0,0075 + (4c)*0,002 met een minimum van €250.000 |
Drempelbedrag |
444,9225 |
|
|
|
|
(2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen |
|||||
|
|
|
Kwartaal 1 |
Kwartaal 2 |
Kwartaal 3 |
Kwartaal 4 |
|
(5a) |
Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil) |
4.110 |
6.416 |
8.660 |
5.116 |
|
(5b) |
Dagen in het kwartaal |
90 |
91 |
92 |
92 |
|
(2) - (5a) / (5b) |
Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen |
46 |
71 |
94 |
56 |
Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.
|
Samenstelling per 31 december |
2018 |
2017 |
|
Rekening-courantsaldi banken |
87 |
447 |
Overlopende activa
De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.
|
Samenstelling per 31 december |
2018 |
2017 |
|
Diverse nog te ontvangen bedragen |
6.679 |
7.041 |
|
Te ontvangen subsidie Natuur- en landschapsbeheer |
222 |
284 |
|
Vooruitbetaalde bedragen |
290 |
273 |
|
Vennootschapsbelasting |
|
48 |
|
Totaal |
7.191 |
7.646 |
Onder de overlopende activa (nog te ontvangen bedragen) zijn ook de vorderingen Sociaal opgenomen voor het “netto” bedrag opgenomen. Het oninbaar verwachte deel is al voorzien en ten laste van de exploitatie verantwoord.
Passiva
Vaste passiva
PASSIVA
Voor zover niet anders vermeld, zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.
Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit de staat van baten en lasten.
De samenstelling van het eigen vermogen is als volgt:
|
|
2018 |
2017 |
|
Algemene reserves |
2.852 |
4.246 |
|
Bestemmingsreserves |
39.002 |
37.486 |
|
Bestemmingreserve Gerealiseerde resultaat |
4.529 |
3.407 |
|
Totaal reserves |
46.383 |
45.139 |
Het verloop van de algemene reserve is als volgt:
|
Algemene reserve |
|
|
|
Saldo 1 januari 2018 |
|
4.246 |
|
Toevoegingen |
4.049 |
|
|
Beschikkingen |
5.443 |
|
|
Stand per 31 december 2018 (exclusief resultaat 2018) |
|
2.852 |
Tijdens de raadsbehandeling van de nota ‘Reserves en Voorzieningen 2017’ is een bedrag van € 1.719.000,-- vastgesteld als bodembedrag voor de algemene reserve.
Voor het verdere verloop van de reserves en voorzieningen wordt verwezen naar bijlage 1 van dit boekwerk.
Voorzieningen
Voorzieningen worden gevormd ter afdekking van:
- verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten;
- op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten;
- kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt, als het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.
Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.
Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd.
Het verloop van de voorzieningen (in euro’s) is in 2018 als volgt:
| Omschrijving | Saldo per | Vermeerdering | Vermindering | Saldo per |
| 1-1-2018 | 2018 | 2018 | 31-12-2018 | |
| Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen | ||||
| en risico's | ||||
| pensioenaanspraken wethouders | 1.815.762 | 65.695 | 1.881.457 | |
| personeelsgaranties | 336.072 | 31.854 | 304.218 | |
| planschades-juridische procedures | 91.691 | 68.657 | 60.350 | 99.998 |
| Voorziening ter egalisatie van kosten | ||||
| groot onderhoud De Brake | 723.004 | 2.600 | 525.603 | 200.001 |
| Voorziening voor bestemmingsgebonden | ||||
| middelen van derden | ||||
| MFA | 220.220 | -220.220 | ||
| Voorziening (beklemde middelen) | ||||
| tarieven afvalstoffenheffing | 1.229.674 | 373.462 | 191.445 | 1.411.691 |
| tarieven rioolheffing | 1.972.154 | 494.637 | 90.963 | 2.375.828 |
| afkoop onderhoud graven Nunspeet | 9.915 | 6.335 | 3.580 | |
| Voorziening afkoop onderhoud graven Nunspeet-W. | 18.972 | 2.096 | 16.876 | |
| afkoop onderhoud graven Elspeet | 5.661 | 1.414 | 4.247 | |
| onderhoud recreatieve fietspaden | 1.293.454 | 12.935 | 37.800 | 1.268.589 |
| vermogen st. D.G. van Beuningenfonds | 259.945 | 3.825 | 263.770 | |
| Totaal voorzieningen | 7.976.524 | 801.591 | 947.860 | 7.830.255 |
De voorziening pensioenaanspraken wethouders heeft als doel om toekomstige pensioenrechten van wethouders te bekostigen. Jaarlijks wordt de benodigde storting berekend aan de hand van een actuele actuariële berekening.
Uit de voorziening personeelsgaranties worden de verplichtingen betaald voortvloeiend uit gemaakte afspraken met een aantal medewerkers.
|
De voorziening groot onderhoud Sport- en Recreatiecentrum De Brake is ingesteld om te beschikken over financiële middelen voor het uitvoeren van groot onderhoud aan het sportcomplex. In verband met de verwachte sluiting is de voorziening groot onderhoud per 31 december 2018 bepaald op € 200.000,--. Dit geschatte bedrag is nodig voor het noodzakelijk uit te voeren onderhoud (instandhouding). De voorziening Multifunctionele Accommodatie (MFA) is bedoeld voor de bekostiging van de herinrichting van vrijkomende locaties in verband met het realiseren van een Multifunctionele Accommodatie. De stand van de voorziening moet aan het eind van ieder jaar minimaal het bedrag omvatten van de niet-bestede ISV-gelden. De voorziening planschades en juridische procedures is bedoeld voor de dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk rechtmatig overheidshandelen (verzoeken van planschade als gevolg van een bestemmingsplanherziening) en ter dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk onrechtmatig overheidshandelen (lopende juridische procedures met betrekking tot de beleidsterreinen Bouwen en Bestuurlijke Zaken). De voorziening riolering en vervanging riolering zijn opgeheven en de gelden zijn toegevoegd aan de nieuwe voorziening Tarieven rioolheffing. Beklemde middelen derden betreffen van derden ontvangen gelden met een specifiek bestedingsdoel. Deze gelden mogen niet aan een ander doel worden besteed en zijn daarom beklemd. Wanneer het gaat om beklemde middelen die van andere partijen zijn ontvangen (dus niet overheden), dan moeten conform BBV voorschriften deze middelen zijn opgenomen als voorziening (artikel 44 lid 2).
|
|
|
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer
|
Vaste geldleningen |
2018 |
2017 |
|
Restantschuld leningen per 1 januari |
14.753 |
17.060 |
|
Nieuw opgenomen geldleningen |
- |
- |
|
Af: normale aflossing |
2.261 |
-2.307 |
|
Restantschuld leningen per 31 december |
12.492 |
14.753 |
Vlottende passiva
VLOTTENDE PASSIVA
Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar
|
De samenstelling is als volgt: |
2018 |
2017 |
|
Crediteuren |
6.204 |
3.656 |
|
Overige schulden: Waarborgsommen derden |
31 |
21 |
|
Transitorische rente |
112 |
294 |
|
Dwangsommen |
242 |
50 |
|
Kasgeldlening |
0 |
2.000 |
|
Rekening courant met niet financiële instelling |
-107 |
77 |
|
Totaal |
6.482 |
6.098 |
Overlopende passiva
|
De samenstelling is als volgt: |
2018 |
2017 |
|
Nog te betalen |
2.376 |
2.000 |
|
Vooruit ontvangen bedragen |
463 |
206 |
|
Vooruit ontvangen parkeervoorzieningen |
10 |
69 |
|
Vooruit ontvangen bedragen (rijks)overheid |
17 |
289 |
|
Kruisposten |
350 |
240 |
|
Totaal |
3.216 |
2.804 |
Specificatie verloop vooruit ontvangen bedragen (rijks)overheid:
|
Omschrijving |
Saldo 1-1 |
Toevoegingen |
Onttrekkingen |
Saldo 31-12 |
|
Bijdrage OAB 2011-2014 |
3 |
|
|
3 |
|
Subsidie raillawaai |
272 |
|
272 |
0 |
|
Subsidie geluidwerende gevelmaatregelen |
2 |
|
|
2 |
|
Subsidie verkeersmaatregelen Oenenburg |
12 |
|
|
12 |
|
Totaal |
289 |
0 |
272 |
17 |
RENTELASTEN
|
Hiervan kan het volgende overzicht worden gegeven:
|
Rekening |
Begroting incl. wijz. |
Rekening |
|
|
2018 |
2018 |
2017 |
|
Rente langlopende geldleningen |
492 |
600 |
575 |
|
Rente kortlopende geldleningen |
-10 |
|
-7 |
|
Rente eigen financieringsmiddelen |
|
|
|
|
Totaal |
482 |
600 |
568 |
Langlopende geldleningen
Er zijn in 2018 geen langlopende leningen aangetrokken. Voor zover binnen de kasgeldlimiet was toegestaan, werd in 2018 zo veel mogelijk met kort geld gefinancierd. Dit gezien de aanzienlijk lagere rentetarieven ten opzichte van de kapitaalmarktrente.
Rente kortlopende geldleningen
Het was gezien de lage rentestand op de geldmarkt in 2018 heel aantrekkelijk om investeringen met zogenoemd kort geld te financieren. Binnen de gestelde kaders is hier zo optimaal mogelijk gebruik van gemaakt. Daarbij is de kapitaalmarkt nauwlettend in het oog gehouden om bij een rentestijging te gaan consolideren van kasgeldleningen naar vaste geldleningen.
Rente eigen financieringsmiddelen
Als gevolg van de wijzigingen in de BBV wordt er vanaf 2017 geen rente meer berekend over de eigen financieringsmiddelen.
Afschrijvingen
|
Hiervan kan het volgende overzicht worden gegeven:
|
Rekening 2018 |
Begroting incl. wijz. 2018 |
Rekening 2017 |
|
Totale afschrijvingslasten |
3.042 |
3.119 |
2.781 |
Gewaarborgde leningen
Het buiten de balanstelling opgenomen bedrag (in euro’s) voor gewaarborgde leningen is als volgt te specificeren:
|
Naam geldnemer |
Doel geldlening |
Restant per 01-01-2018 |
Restant per 31-12-2018 |
Gewaarborgd door gemeente |
|
Vitens, Zwolle |
Drinkwatervoorziening |
7.373.929 |
6.806.703 |
123.248 |
|
Inclusief Groep Nunspeet |
Werkvoorziening |
2.000.000 |
2.000.000 |
285.800
|
|
Stichting Habion |
Sociale woningbouw |
5.200.000 |
5.200.000 |
2.600.000 |
|
Omnia wonen |
Sociale woningbouw |
109.855.344 |
106.149.613 |
82.188.113 |
|
Nunspeetse ruiterclub |
Tweede rijhal |
88.667 |
82.334 |
82.234 |
|
Garanties particulieren |
Aankoop woning |
1.119.221 |
956.058 |
956.058 |
|
Totaal |
|
125.637.161 |
121.194.708 |
86.235.553 |
Een nadere detaillering van de leningen is als bijlage 2.5 en 2.6 opgenomen in het Bijlagenboek Jaarrekening 2018.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen en rechten
Voor langlopende leasecontracten zijn geen verplichtingen aangegaan.